Eski Anadolu Türkçesinde çeviri yöntemi ile din dili öğretimi: Satır altı Kur'an tercümesi örneği (100b-150a)
Teaching religious language with translation method in Old Anatolian Turkish: An example of sublinear translation of the Qur'an (100b-150a)
- Tez No: 803473
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKHAN ÖLKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 441
Özet
Kur'an'ın başka dillere çevrilmesi İslâmiyet'in ilk yıllarında başlamıştır. Türklerin 10. yüzyılda İslâm dinini toplu bir hâlde kabul etmeleri sebebiyle bu yeni dinin kurallarını kendi dilleriyle öğrenme ihtiyacı Kur'an çevirilerini karşımıza çıkarır. Kur'an, farklı dönemlerde ve farklı sahalarda birçok kez Türkçeye çevrilmiştir. Özellikle Anadolu coğrafyasında yapılmış tercümelere sıkça rastlanır. Tercümeler birbirine benzer görünse de imlâ, ses, şekil ve sözcük dağarcığı gibi yönlerden farklılıklar göstermektedir. Bu sebeple ulaşılabilen her Kur'an tercümesi üzerinde akademik çalışmalar yapmak Türk diline kaynak oluşturması açısından gereklidir. Çalışmamızda Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait Konya Koyunoğlu Şehir Müzesi ve Kütüphanesi Yazmalar Koleksiyonu 11681 arşiv numarasına kayıtlı olan Kur'an-ı Kerim Tercümesinin 100b -150a varaklarını içeren metin incelenmiştir. Metne söz konusu olan sayfalarda Tevbe sûresinin 16. ayetinin başı, Yûnus sûresi, Hûd sûresi, Yûsuf sûresi, Ra'd sûresi, İbrâhim sûresi, Hicr sûresi, Nahl sûresi, İsrâ sûresinin 27. âyetinin ortası yer almaktadır. Çalışmada metin aktarma yöntemi kullanılırken satırın önce Arapça okunuşu eklenmiş, ardından Diyanet İşleri Başkanlığının Türkçe Kur'an meali yazılmış ve Latin harflerine transkripsiyonu yapılmıştır. Çalışmanın temel noktası döneminde kullanılan fakat günümüzde kullanılmayan dini kavram ve terimlerden Türkçe olanların tespitidir. İnceleme bölümünde yapılan tespitler dizin hâlinde verilmiştir. Tespit edilen kelimeler Türkçe söz varlığı açısından önem teşkil etmektedir.
Özet (Çeviri)
The translation of the Qur'an into other languages began in the early years of Islam. Due to the collective acceptance of the religion of Islam by the Turks in the 10th century, the need to learn the rules of this new religion in their own language presents the translations of the Qur'an. The Qur'an has been translated into Turkish many times in different periods and in different fields. Translations made especially in Anatolian geography are frequently encountered. Although the translations seem similar to each other, they differ in terms of spelling, sound, shape and vocabulary. For this reason, it is necessary to carry out academic studies on every available Qur'an translation in order to create a source for the Turkish language. In our study, the text containing the 100b-150a leaves of the Quran Translation, which is registered in the Konya Koyunoğlu City Museum and Library Manuscripts Collection archive number 11681, belonging to the Old Anatolian Turkish period has been examined. On the pages that refer to the text, there is the beginning of the 16th verse of the chapter of Tawba, the chapter of Yunus, the chapter of Hud, the chapter of Yusuf, the chapter of Ra'd, the chapter of Ibrahim, the chapter of Hijr, the chapter of Nahl, the middle of the 27th verse of the chapter of Isra. While using the text transfer method in the study, the Arabic reading of the line was added first, then the Turkish translation of the Qur'an of the Presidency of Religious Affairs was written and transcribed into Latin letters. The main point of the study is to determine the Turkish ones among the religious concepts and terms used in the period but not used today. The determinations made in the review section are given in index. Identified words are important in terms of Turkish vocabulary.
Benzer Tezler
- Kutbeddin İznikî'nin Mukaddimesi'nin Topkapı nüshası (51a-100b)Giriş-Metin-Çeviri-Sözlük
Kutbeddin İzniki's Mukaddime of Topkapı copy (51a-100b)İntroduction-The Text-Translation-Glossary
BÜŞRA AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM TAŞ
- El-Favâ'idü'l-Hıbriyye Fi't-tâ'ûn Ve'l-Vebâ (Giriş-inceleme-metin-dizinler)
El-Favâ'idü'l-Hibriyye Fi't-tâ'ûn Ve'l-Vebâ (Introduction- analysis- text- index)
TUĞBA ÖZYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN DOĞAN
- Ahî Çelebi Tercemetü'l-Mûcez fi't-Tıbb (Giriş-inceleme [ses ve şekil bilgisi]- metin [70b-141a varakları arası] -dizin)
Tercemetü'l –Mucez fi't – Tıbb (Wntrance, analysis (phonetics and morphology) – text (between the foils of 70b -141a) – index
ELİFNUR YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN DOĞAN
- Tezkiretü'l-Evliyā (inceleme-metin-dizin)(1b-50b)
Tezkiretu'l Evliyā (analysis-text-index)(1b-50b)
ZEHRA AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL AKTAN
- Tuhfe-i Husami (16.yüzyıl)çeviriyazı ve dil ögelerinin incelenmesi
Tuhfe-i Husami (16th century)a transliteration and examination of language elements
TOLGA ELBİRLİK