Beliren yetişkinlerde ebeveyne bağlanmanın evlilik uyumunu yordamasında evlilik ilişkisi inançları ve ilişki bağımlılığının aracı rolü
Mediator role of emerging adulthood marital relationship beliefs and relationship bounds on the predictor of marital adjustment of attachment to parents
- Tez No: 803972
- Danışmanlar: PROF. MEHMET GÜNDOĞDU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Beliren yetişkinlik, bağlanma, evlilik uyumu, ilişki bağımlılığı, evlilik ilişkisi inançları, Emerging adulthood, attachment, marital adjustment, codependency, relationship addiction, marital relationship beliefs
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu araştırmada, beliren yetişkinlikte ebeveyne bağlanmanın evlilik uyumunu yordamasında evlilik ilişkisi inançları ve ilişki bağımlılığının aracı rolü etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 18-35 yaş aralığında olan yetişkin bireylerden 419'u kadın, 381'i erkek olmak üzere toplam 800 kişiden oluşan araştırmada kullanılan veri toplama teknikleri, anket yöntemi ile toplanmış olup bu doğrultuda araştırmaya katılan bireylere Anne-Baba Bağlanma Ölçeği'nin Anne-Baba Formu, Spann Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın yordanan değerleri olan evlilik ilişkileri inançları, 'Evlilik İlişkisi İnançları Ölçeği' kullanılarak, ilişkide bağımlılık, 'Spann-Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği' kullanılarak, evlilik uyumu, 'Evlilik Uyumu Ölçeği' kullanılarak, yordayıcı değişkene ilişkin veriler ise 'Ana-Babaya Bağlanma Ölçeği' kullanarak elde edilmiştir. Verilerin analizi 800 kişilik beliren yetişkin örneklemi içinden 528 evli beliren yetişkin seçilerek yapılmıştır. Verilerin analizi yapılırken SPSS 24 ve AMOS 25 paket programlarından yararlanılmıştır. Verilerin normal dağılıma sahip olup olmadıkları verilerin Skewness (baskıklık) ve Kurtosis (çarpıklık) değerleri incelenerek karar verilmiştir. Buna göre, ebeveyne bağlanma için bu değerler sırasıyla -.591 ve .349; evlilik uyumu ve aile işlevi için -.774 ve -.730 arasında; evlilik ilişkisi inançları için .443 ve -.304 ve son olarak ilişki bağımlılığı için .479 ve -.545 olarak elde edilmiştir. Elde edilen z-puanlarının -1.96 ile +1.96 arasında değişmesi verilerin normal dağılım gösterdiğine işaret etmektedir. Verileri analiz yöntemi olarak, araştırmanın sürekli değişkenleri arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı (r) aracılığıyla elde edilmiştir. Ayrıca, evli bireylerde evlilik ilişkisi inançlarının ve ilişki bağımlılığının ebeveyne bağlanmanın evlilik uyumu ve aile işlevlerini üzerindeki etkisinde aracılık rollerinin olup olmadığını belirleyebilmek için Bootstrapping (yeniden örnekleme) yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, ebeveyne bağlanma (eb), evlilik ilişkisi inançları (eii) ve ilişki bağımlılığı (ib), evlilik uyumunu (eu) yordamaktadır. Ayrıca çalışma kapsamında ebeveyne bağlanma (eb) ve evlilik uyumu (eu) gibi temel değişkenlerin yanı sıra modele aracı değişkenler olarak dâhil edilen evlilik ilişkisi inançları ve ilişkilerde bağımlılık değişkenlerinin de karşılıklı birbirlerini yordama durumları incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre evlilik ilişkisi inançları, ilişki bağımlılığını ve ilişki bağımlılığının, evlilik ilişkisi inançlarını yordamakta olduğu tespit edilmiştir. Aracı değişkenler olan eii ve ib değişkenlerinin, kısmi aracılık rolü üstlendikleri ortaya konulmuştur. Beliren yetişkinlik döneminin 18-35 yaş aralığını kapsadığını ön gören çalışmada, beliren yetişkinlik dönemindeki evli bireylerin anne-baba bağlanma stillerinin, evlilik uyumlarını, ilişki bağımlılıklarını ve evlilik ilişkisi inançlarını nasıl etkilediği ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to determine the mediator role of marital relationship beliefs and relationship addiction on the predictor of marital adjustment of attachment to parents in emerging adulthood. The data collection techniques used in the research, which consisted of a total of 800 adults, 419 women and 381 men, were collected by questionnaire method. In accordance with this, the Parent Form of the Parent Attachment Scale, the Spann Fischer Relationship Addiction Scale and the Personal Information Form were used for the individuals participating in the research. The predicted values of the study, marital relationship beliefs, were determined by using the 'Marriage Relationship Beliefs Scale', dependency in a relationship using the 'Spann-Fischer Relationship Addiction Scale', marital adjustment using the 'Marriage Adjustment Scale', and the data for the predictor variable using the 'Parent Attachment Scale'. Analysis of the data was made by selecting 528 married emerging adults from a sample of 800 emerging adults. While analyzing the data, SPSS 24 and AMOS 25 package programs were used. It was decided whether the data had a normal distribution or not by examining the Skewness (Kurtosis) and Kurtosis (skewness) values of the data. Accordingly, these values for parental attachment are -.591 and .349, respectively; between -.774 and -.730 for marital adjustment and family function; .443 and -.304 for marital relationship beliefs and .479 and -.545 for relationship addiction. The z-scores obtained between -1.96 and +1.96 indicate that the data show a normal distribution. As a method of analyzing the data, the relationships between the continuous variables of the study were obtained through the Pearson Product-Moment Correlation Coefficient (r). Moreover, Bootstrapping (resampling) method was used to determine whether marital relationship beliefs and relationship addiction have a mediating role in the effect of parental attachment on marital adjustment and family functions in married individuals. According to the results obtained from the research, attachment to parents (ap), marital relationship beliefs (mrb) and relationship addiction (ra) predict marital adjustment (ma). In addition to the basic variables such as parental attachment (pa) and marital adjustment , within the scope of the study, marital relationship beliefs, which were included in the model as mediator variables, and the mutual predictive status of dependency variables in relationships were examined. According to the results obtained, it was determined that marital relationship beliefs predicted relationship addiction and relationship addiction predicted marriage relationship beliefs. It has been revealed that the mediator variables (mrb) and (ra) play a partial mediation role. In the study, which predicts that the emerging adulthood period covers the 18-35 age range, it has been revealed how the parental attachment styles of married individuals in the emerging adulthood affect their marital adjustment, relationship addictions and marital relationship beliefs.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlerin kişilik özellikleri ve anababaya bağlanma biçimlerinin algılanan anababa tutumuna etkisi
The effect of personality traits of emerging adults and their attachment styles to parent on perceived parenal attitudes
MEHMET UTUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiKırıkkale ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TAŞTAN
- Investigation of parental attitudes, need for social approval and self-esteem in emerging adults
Beliren yetişkinlerde ebeveyn tutumları, sosyal onay ihtiyacı ve benlik saygısının incelenmesi
RÜVEYDA İNCEGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA GÜLOĞLU
- Beliren yetişkinlerde kişilerarası yetkinlik, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve yaşam boyu kardeş ilişkileri arasındaki ilişkiler
The relationships among interpersonal competence, perceived parental acceptance-rejection, and lifespan sibling relationships in emerging adults
FATMA BETÜL GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Investigating the roles of emotional intelligence and self-esteem on psychological well-being among emerging adults
Beliren yetişkinlerde duygusal zekanın ve özgüvenin psikolojik iyi oluş üzerindeki rollerinin incelenmesi
HADEEL BASMAN MOUSA ABU RMILAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU BUYRUK GENÇ
- Beliren yetişkinlerde gelişen zihniyet ile psikolojik katılık ve bilişsel esneklik ilişkisi
The relationships between growth mindset, psychological inflexibility, and cognitive flexibiliy in emerging adults
RABİA ŞEYDA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATIMA FİRDEVS ADAM