The mediating role of parental bonding in the relationship between parental acceptance-rejection and quarter-life crisis among emerging adults
Beliren yetişkinlerde ebeveyn kabul-reddi ve çeyrek yaşam krizi arasındaki ilişkide ebeveyn bağlanmasının aracı rolü
- Tez No: 948879
- Danışmanlar: PROF. MUSTAFA FALİH KÖKSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu tez, erken ebeveyn deneyimlerinin, özellikle algılanan ebeveyn reddi ve ebeveyn bağlanmasının, Türkiye'deki beliren yetişkinlerde çeyrek yaşam krizi (ÇYK) ile ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır. Türkçe konuşan ve yaşları 20–35 arasında değişen toplam 274 katılımcı (190 kadın, 84 erkek), Kriz Tarama Anketi-9'u (KTA-9), Yetişkin Ebeveyn Kabul-Ret Ölçeği–Kısa Form'u (Yetişkin EKRÖ/K) ve Ebeveyn Bağlanma Ölçeği'ni (ABBÖ) çevrimiçi olarak Qualtrics yoluyla doldurmuştur. Verilerin normal dağılmaması nedeniyle parametrik olmayan istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Korelasyon analizleri, özellikle anneden algılanan reddin yüksek olduğu durumlarda, algılanan ebeveyn reddinin daha yüksek ÇYK belirtileriyle anlamlı bir şekilde ilişkili olduğunu; buna karşılık daha yüksek ebeveyn bağlanma puanlarının daha az belirtiyle ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Regresyon analizleri de bu bulguları desteklemiştir, ancak etki büyüklükleri düşüktür. Başlangıçtaki hipotezinin aksine, aracı analizler ebeveyn bağlanmasının, ebeveyn reddi ile ÇYK arasındaki ilişkiyi aracıladığına dair herhangi bir kanıt sunmamıştır. Bulgular, erken dönem ilişkisel deneyimlerin, özellikle anne reddi içerenlerin, beliren yetişkinlikte ÇYK'ye karşı artan bir savunmasızlıkla ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, gelişimsel bir bakış açısından ÇYK anlayışına katkıda bulunmakta ve erken dönem ilişkisel deneyimlerin uzun vadeli psikolojik sonuçlarına dikkat çekmektedir. Çalışmanın bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmış, mevcut çalışmanın sınırlılıkları ve gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis aimed to investigate the relationship between early parental experiences, specifically perceived parental rejection and parental bonding, and quarter-life crisis (QLC) among emerging adults in Türkiye. A total of 274 (190 females, 84 males) Turkish-speaking participants aged 20–35 completed the Crisis Screening Questionnaire-9 (CSQ-9), Adult Parental Acceptance-Rejection Questionnaire–Short Form (PARQ-SF), and Parental Bonding Instrument (PBI) online via Qualtrics. Nonparametric statistical analyses were conducted due to the non-normal distribution of the data. Correlational analyses revealed that higher levels of perceived parental rejection, particularly maternal, are significantly associated with greater QLC symptoms, while greater parental bonding scores are related to fewer symptoms. Regression analyses supported these findings, though effect sizes were small. Contrary to the initial hypothesis, mediation analyses found no evidence that parental bonding mediated the relationship between parental rejection and QLC. Findings suggest that early relational experiences, especially those involving maternal rejection, are related to an increased vulnerability to QLC in emerging adulthood. These results contribute to a developmentally informed understanding of QLC and highlight the long-term psychological implications of early relational experiences. Findings of the study were discussed in light of the relevant literature. Limitations of the present study and recommendations for future research were discussed.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayan ailesel ve bilişsel faktörler
Familial and cognitive factors predicting social anxiety among university students
SELİN TEMİZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiEge ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE OYA SORİAS
- İlişkilere yönelik akılcı olmayan inançların kök aile deneyimlerinin fonksiyonelliği ile anne babaya bağlanmanın evlilik doyumu ile olan ilişkisinde aracı rolü
The mediating role of irrational relationship beliefs on the relations of functionality of family of origin experiences and parental bonding with marital satisfaction
FATMAGÜL GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ATİK
- The mediating role of vulnerable narcissism in the relationship between perantal bonding and body image
Ebeveyn bağı ve beden imajı arasındaki ilişkide kırılgan narsisizmin aracı rolünün incelenmesi
ECEM BAYRAKTAR
- Yetişkinliğe geçişte anne-babaya bağlanma ile problemli internet kullanımı ilişkisinde bilişsel tamamlanma ihtiyacının aracılık etkisi
The mediaton role of need for cognitive closure in the relationship between parental bonding and problematic internet use in the transition to adulthood
MUSTAFA AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ATAK
- Karanlık üçlü (dark triad) kişilik örüntülerinin çocukluk çağı örseleyici yaşantıları ve yeniden mağduriyet (re-viktimizasyon) açısından değerlendirilmesi-İstanbul örneklemi
Evaluation of dark triad personality patterns in terms of childhood trauma and re-victimization-Istanbul sample
GÜLÇİN ŞENYUVA
Doktora
Türkçe
2021
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FATİH YAVUZ
DOÇ. DR. Z. BELMA GÖLGE
