Türk mitolojisindeki figürlerin incelenmesi ve çini sanatına uyarlanmasında yeni tasarım önerileri
Examining figures in Turkish mythology and proposing new design ideas for adaptation in Turkish tile art
- Tez No: 804456
- Danışmanlar: DOÇ. VEDAT KACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Mitoloji, insanların anlam arayışını ve evrenin gizemlerini keşfetme çabalarını yansıtan söylence bilimidir. Bu söylenceleri oluşturan mitler, insanlık tarihinde farklı coğrafyalarda ve kültürlerde ortaya çıkmış ve evrensel boyutta kültürel miras olmuşlardır. Mitlerin kökeni tarihöncesi çağlara dayanmakla birlikte, arkeolojik buluntular mitlerin kaynakları hakkında bazı ipuçları sağlamıştır. Mitolojik araştırmaların ilerlemesiyle mitler sınıflandırılmış ve daha kapsamlı bir anlayışa ulaşılmıştır. Türk mitolojisi de incelenmiş ve Türklerin geniş bir coğrafyaya yayılan mitolojik inançlara sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Ancak Türk mitolojisi yazılı kaynaklardan yoksun olduğu için tam olarak anlaşılamamıştır. Erken dönemlerdeki arkeolojik buluntular, Türk mitolojisinin doğaya bağlı kültler, düalist yaklaşımlar, tanrılar ve hibrit tasvirlerle ilişkili olduğunu göstermiştir. Türk halkları, tarih boyunca farklı inançlarla mitolojik değişiklikler yaşamışlardır. Ancak en eski inançlarının bütünü genel anlamda“Şamanizm”olarak adlandırılmıştır. Şaman inançları, Gök Tanrı inancının etkisiyle şekillenmiş zengin bir sistemi temsil etmiştir. Tanrılar, kahramanlar, göksel, hayvansal, bitkisel ve çeşitli fantastik figürler, bu sistemi oluşturan önemli unsurlar olmuşlardır. Kökenlerini en eski inançlardan alan ve ilk önce mağara resimleri ile petrogliflerde görülen mitolojik figürler, zamanla çeşitlenip zenginleşmiş, Türk toplumlarının ortak hafızasında yer etmişlerdir. Türkler mitolojik figürleri tarih boyunca halı-kilim, minyatür gibi geleneksel sanatlarında uygulamış ve bu figürler Türk çini sanatına da oldukça güçlü anlamda yansımışlardır. Bu çalışmada Türk mitolojik sistemini oluşturan önemli figürler, geniş bir literatür araştırılarak incelenmiş ve özellikle bu figürlerin Türk çini sanatına yansımasındaki kronolojik öyküye odaklanılmış ve yeni tasarım önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Mythology is the science of legends that reflect the human quest for meaning and the exploration of the mysteries of the universe. These myths, which constitute these legends, have emerged in different geographical locations and cultures throughout human history, becoming a universal cultural heritage. While the origins of myths date back to prehistoric times, archaeological findings have provided some clues about their sources. With the advancement of mythological research, myths have been classified, leading to a more comprehensive understanding. Turkish mythology has also been studied, revealing that Turks have mythological beliefs spread across a wide geography. However, due to the lack of written sources, Turkish mythology has not been fully understood. Archaeological findings from early periods have shown that Turkish mythology is associated with nature-based cults, dualistic approaches, gods, and hybrid depictions. Turkish people have undergone mythological transformations with different beliefs throughout history. However, the entirety of their earliest beliefs is generally referred to as“Shamanism.”Shamanistic beliefs have represented a rich system shaped by the influence of the Gök Tengri belief. Gods, heroes, celestial, animal, plant, and various fantastic figures have been important elements of this system. Mythological figures, which trace their origins to the oldest beliefs and were first seen in cave paintings and petroglyphs, have diversified and enriched over time, leaving a mark on the collective memory of Turkish societies. Turks have applied mythological figures in their traditional arts such as carpets, kilims, miniatures, and these figures have strongly influenced Turkish ceramic art. In this study, important figures that constitute the Turkish mythological system have been examined through extensive literature research, with a focus on the chronological narrative of these figures' reflection in Turkish ceramic art. Additionally, new design proposals have been presented.
Benzer Tezler
- Türk mitolojisindeki kadın karakterlerin ve dişil figürlerin arketipsel analizi
Archetypal analysis of female characters and figures in Turkish mythology
DİLEK AKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiDisiplinlerarası Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ARZU KORUCU
- Geleneksel Türk kültür ve inanç sisteminde yer alan fantastik figürlerin çağdaş Türk sanatına yansıması
The reflection of fantastik figures in the traditional Turkish culture and belief system on contemporary Turkish art
YAĞMUR TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS BERKLİ
- Saz yolu üslûbunun gelişimi ve içerisinde yer alan mitolojik figürlerin analizi
The development of the saz yolu style and the analysis ofmythological figures inside them
MESUT KUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ASLİHAN EROĞLU
- Türk mitolojisindeki hayvan figürlerinin Rauf Tuncer'in resimlerine yansıması
The reflection of animal figures in Turkish mythology on Rauf Tuncer's paintings
TUĞRUL ALPASLAN DAMGACI
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEMİH BÜYÜKKOL
- Türk mitolojisindeki grafik sembollerin günümüz logo tasarımlarına yansımaları: Kuş figürü örneği
The reflections of the graphic symbols in Turkish mythology to the logos of the day: Example of bird figure
SEMA YOZGAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarOrdu ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM YÜCEL