Geri Dön

1443 numaralı Giresun Şer'iyye Sicil Defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

The transcription and evaluation of Giresun Şer'iyye Register Book no 1443

  1. Tez No: 804498
  2. Yazar: HAVVA NEFES
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKAY ERKEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 282

Özet

Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren fethettiği topraklara hukuki düzeni sağlamak için kadıları atamışlardır. Bu bakımdan klasik dönem Osmanlı hukukunun temsilcisi olan kadı, bulunduğu yerlerde o bölgenin hukuki işlerine baktığı gibi aynı zamanda beledi, idari, ekonomik ve sosyal başta olmak üzere bir çok alanda yetkisi bulunmaktaydı. Kadılar, tayin edildiği bölgede şer'iyye sicilleri denilen defterleri tutmaktaydı. Bu siciller kadıların mahkeme kayıtlarını temsil etmekle birlikte içerisinde ilgili bölgenin idarî, askerî, iktisadî, dinî ve kültürel manada bir çok bilgi barındırmaktadır. Ancak XIX. yüzyıla gelindiğinde değişen hukuk sistemi ile birlikte kadıların da yetki ve görevleri değişmiştir. Artık şer'iyye sicillerindeki bilgi çeşitliliği de azalmaya başlamıştır. 1443 numaralı şer'iyye sicili, sicillerdeki bu daralmayı göstermesi bakımından önemli bir yere sahiptir. Zira incelenilen defter kadıların görev ve yetkilerinin daralmasını ortaya koyan, içerisinde bulunan kayıtlara bakıldığında kadıların danışma meclisi haline geldiğini gösteren güzel bir örnektir. Osmanlı Devleti'nin son yıllarına denk gelen 1443 Numaralı Giresun Şer'iyye Sicili'nin çalışılmasında etkin rol oynayan bir diğer husus ise Osmanlı hukukunun merkezin aksine taşralarda nasıl işlediğini anlamaya çalışmak olmuştur. Bu bakımdan merkezde çıkartılan kanunnâme ve nizamnâmelerin taşralarda ne kadar etkili olduğu ortaya koyulmaya çalışıldı. Şer'iye sicilleri içerisinde Giresun'a ait bir sicil çalışılmasının nedeni ise hem merkezden uzak bir taşra olması hem de çevresinde bulunan Trabzon ve Samsun gibi büyük ticaret şehirlerinin arasında olduğu için içerisinde Rum ve Ermeni gibi milletleri barındırmasıdır. Zira şer'iyye sicillerindeki bilgiler ışığından bu milletlerin Müslümanlar ile olan iletişimi ve yaşam şekilleri hakkında fikir sahibi olunabilmektedir. Ancak yaklaşık iki yıllık bir süreyi kapsayan bu defterden genel bir kanıya varılmayacağından yapılan diğer çalışmalar yani defterlerle mukayese edilerek daha net bilgiler elde edilebilmektedir. Bu bakımdan şer'iyye sicilleri içerisindeki bilgilerin muhtevası bakımından transkript ve değerlendirilmesi yapılan 1443 Numaralı Giresun Şer'iyye Sicili özellikle şehir tarihi araştırmacılarına katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Since the establishment of the Ottoman Empire, they appointed kadis to ensure the legal order in the lands they conquered. In this respect, the kadi, who is the representative of the classical period Ottoman law, not only takes care of the legal affairs of the region where they are located, but also has authority in many areas, especially in municipal, administrative, economic and social areas. The kadis kept the books called şer'iyye registers in the region where they were appointed. While these registers represent the court records of the kadis, they contain a lot of information in the administrative, military, economic, religious and cultural sense of a region. However, in the XIX. With the changing legal system in the 19th century, the powers and duties of the kadis changed. The 1443 şer'iyye register has an important place in showing this fluctuation in the registers. Because the examined book is a good example that reveals the narrowing of the duties and powers of the kadis, and when the records in it are examined, it is a good example that shows that the kadis have become an advisory council. Another issue that played an active role in the study of the Giresun Court Registry No. 1443, which coincided with the last years of the Ottoman Empire, was to try to understand how Ottoman law worked in the provinces as opposed to the center. In this respect, it was tried to reveal how effective the laws and regulations issued in the center were in the provinces. The reason for working on a registry belonging to Giresun among the Sharia registries is that it is a province far from the center and because it is between the big commercial cities such as Trabzon and Samsun in its vicinity, it contains nationalities such as Greek and Armenian. Because, in the light of the information in the sharia registers, it is possible to have an idea about the communication of these nations with Muslims and their lifestyles. However, since no general conclusion can be reached from this book, which covers a period of about two years, more precise information can be obtained by comparing it with other books. In this respect, Giresun Sharia Registry No. 1443, which is transcripted and evaluated in terms of the content of the information in the sharia registers, will especially contribute to city history researchers.

Benzer Tezler

  1. Boğazlıyan'ın 1 numaralı şer'iyye sicili H. 1306-1321/M.1888-1903 -Transkripsiyon ve değerlendirme-

    Başlık çevirisi yok

    CÜNEYT KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    TarihGazi Üniversitesi

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET ŞAHİNGÖZ

  2. 3-sübstitüe 2-benzoksazolinon türevi bileşiklerin sentezi ve analjezik aktiviteleri üzerinde çalışmalar

    Studies on the synthesis and analgesic activity of 3-substituted 2-benzoxazolinone derivatives

    YASEMİN AKKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Eczacılık ve FarmakolojiGazi Üniversitesi

    Farmasötik Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. BİLGE ÇAKIR

  3. Uşak ili Ulubey ilçesinde yetişen karadutlarin (Morus nigra L.) morfolojik, fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of morphological, phenological and pomological characterization of black mulberry (Morus nigra L.) grown in Ulubey vicinity, Usak province

    ZEHRA ÖZKAYA ERKALELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    ZiraatAdnan Menderes Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEL DALKILIÇ

  4. Kıssa-ı kıran-ı habeşi giriş-tenkitli metin-dizin

    Kissa-i kiran-i habeşi introduction-edition critique-index

    YASEMİN BULUT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA

  5. Muğla ilinde bulunan el işlemeleri (19.-20.yüzyıl)

    Muğla province handwork embroideries (19th-20th century)

    GÜLİZAR ALTUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    El SanatlarıSelçuk Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAŞAR ERDEMİR