Kronik hastalığı olan bireylerin akılcı ilaç kullanımı, sağlık okuryazarlığı ve evsel ilaç atık farkındalık düzeyinin belirlenmesi
Determination of rational drug use, health literacy, and household pharmaceutical waste awareness level of individuals with chronic disease
- Tez No: 804583
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİLGE BAL ÖZKAPTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sinop Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Çevre Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Artan dünya nüfusu, ortalama yaşam süresinin uzaması kronik hastalıkların ve buna bağlı ilaç kullanım oranlarının da artmasına neden olmuştur. Sağlık okuryazarlığı (SOY)'nın akılcı ilaç kullanımı (AİK) bilgisi ve davranışları ile evlerde kullanılmayan ilaç bulundurma oranları ve imha yolları arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı; kronik hastaların akılcı ilaç kullanımı, sağlık okuryazarlığı ve evsel ilaç atık farkındalık düzeyinin belirlenmesidir. Bu çalışma Ekim 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında bir devlet hastanesine ayaktan başvuran ve en az bir kronik hastalığı olan 478 hasta ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında“Sosyo-Demografik Bilgi Formu”,“Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32)”,“Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği”ve“Evsel İlaç Atık Yönetimi Farkındalık Formu”kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 paket program aracılığı ile değerlendirilmiştir. Değişkenlere ait tanımlayıcı istatistikler sıklık tabloları, ortalama ve yüzdelik değerler ile sunulmuştur. Bağımsız iki grup arasındaki verilerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi, ikiden fazla grup arasındaki verilerin karşılaştırılmasında ise Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 65,01±12,89 olup %62,3'ü erkek ve %60,5'i evlidir. Hastaların çoğunluğunun Hipertansiyon/Kalp Hastalığının olduğu (%75,1) belirlenmiştir. Hastaların çoğunluğu AİK kavramını duyduğunu (%74,1) ancak SOY kavramını (%55,0) duymadığını belirtmiştir. Hastaların çoğunluğu evde fazla ilaç depolama davranışına sahip olup katılımcıların tamamı kullanılmayan ilaçları çöpe attığını/lavaboya döktüğünü ifade etmiştir. Katılımcıların TSOY-32 ölçeği puan ortalaması 27,95±8,80; AİK ölçeği puan ortalaması 55,94±6,76'dır. Cinsiyet, medeni durum ve yaşanılan yer dışındaki sosyodemografik özelliklerle TSOY-32 ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
The increasing world population and the prolongation of the average life expectancy have led to an increase in the rates of chronic diseases and related drug use. There is a significant relationship between the rational drug use (RDU) knowledge and behaviors of health literacy (HL) and the rates of possession of unused drugs at home and disposal routes. The aim of this study is to determine the RDU, HL and household pharmaceutical waste awareness level of chronic patients. This study was conducted with 478 outpatients with at least one chronic disease who applied to a state hospital between October 2022 and May 2023.“Socio-Demographic Information Form”,“Turkey Health Literacy Scale-32 (TSOY-32)”,“RDU Scale”and“Household Pharmaceutical Waste Management Awareness Form”were used to collect data. The data obtained from the study were evaluated with the SPSS 22.0 package program. Descriptive statistics of the variables are presented with frequency tables, mean and percentage values. The Mann-Whitney U test was used to compare the data between two independent groups, and the Kruskal-Wallis H test was used to compare the data between more than two groups. The mean age of the participants was 65.01±12.89, and 62.3% were male and 60.5% were married. It was determined that the majority of the patients had Hypertension/Heart Disease (75.1%). The majority of the patients stated that they heard the concept of RDU (74.1%), but did not hear the concept of HL (55.0%). Most of the patients have excessive drug storage behavior at home, and all of the participants stated that they throw away unused drugs into the sink. Participants' TSOY-32 scale mean score was 27.95±8.80; The mean score of the RDU scale is 55.94±6.76. A statistically significant relationship was found between gender, marital status and sociodemographic characteristics other than the place of residence and the mean scores of the TSOY-32 scale (p
Benzer Tezler
- Aile sağlığı merkezine başvuran hastalarda sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımının ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between health literacy and rational drug use in patients admitting to a family health center
FAHRİ ÖZTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN MERTHAN TUNAY
- Bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyleri ile akılcı ilaç kullanımları arasındaki ilişki
The relationship between the health literacy levels of individuals and their rational medication use
AZAD ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA MANSUR
- Kronik hastalığa sahip genç ve yaşlı hastaların ilaç uyumu ve akılcı ilaç kullanım bilgi düzeylerinin incelenmesi
Investigation of drug compliance and rational drug use knowledge levels of younger and older patients with chronic diseases
MEHTAP GÜNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLA DEMİRTAŞ
- Çocuklarda tıbbi hastalığa bağlı uzun süre ilaç kullanılmasının akılcı ilaç kullanımına etkisi
The effect of long-term drug use on rational drug use in children with medical illness
AYNUR ÖZDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE NEŞE YENİÇERİ
DOÇ. DR. YAŞAR TOPAL
- Balıkesir il merkezinde yaşayan yaşlıların tıbbi ve sosyal sorunları, yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler
Medicosocial problems of the elderly and the determinans of quality of life in persons aged 65 and over living in Balikesir city center
SONER GÜNEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN ESER