Geri Dön

Acıpayam (Denizli) ilçesinde halk ilacı olarak kullanılan bitkiler üzerine bir araştırma

A research on plants used as folk medicine in Acipayam (Denizli) district

PDF İndir

  1. Tez No: 804934
  2. Yazar: MİNE KESKİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. OLCAY DÜŞEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Botanik, Botany
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Botanik Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 218

Özet

Bu tez çalışması kapsamında, 2021-2023 yılları arasında Acıpayam (Denizli) merkez ve buraya bağlı köy ve kasaba niteliği taşıyan 56 mahallede halk ilacı olarak kullanılan bitkilerin tespiti ve tıbbi kullanım şekillerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, belirtilen alanda toplam 116 kaynak kişi ile görüşülmüş, bu bitkilerin yöresel isimleri, tıbbi kullanım amaçları ve amaca uygun hazırlanma şekilleri not alınmıştır. Çalışma neticesinde Acıpayam merkez ve buraya bağlı köy ve kasaba niteliği taşıyan 56 mahallede halk ilacı olarak kullanılan bitkilerin teşhis edilmesiyle 62 familyaya ait 177 cins ve 226 takson tespit edilmiş, bu taksonlardan 2 tanesinin (%0,88) endemik olduğu belirlenmiştir. Tespit edilen tıbbi bitkilerin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımları incelendiğinde 54 taksonun (%23,9) Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi elementi, 10 taksonun (%4,42) İran-Turan Fitocoğrafik Bölgesi elementi, 16 taksonun (%7,08) Avrupa-Sibirya Fitocoğrafik Bölgesi elementi ve 146 taksonun (%64,6) ise çok bölgeli veya fitocoğrafik bölgesi bilinmeyen olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda 40 farklı taksonun (%17,7) gastrointestinal sisteme etkisi, 24 farklı taksonun (%10,62) diüretik etkisi, 18 farklı taksonun (%7,96) diyare ve kan glikoz dengesine etkisi, 16 farklı taksonun (%7,08) hemoroide etkisi, 15 farklı taksonun ise (%6,64) öksürüğe, romatizmal hastalıklara, ürolitiazise ve sedatif etkisi sebebiyle kullanıldığı görülmüştür. Tespit edilen tıbbi bitkilerin kullanılan kısımları dikkate alındığında 142 tanesinin (%39,01) yaprağı, 73 tanesinin (%20,05) meyvesi, 43 tanesinin (%11,54) çiçeği, 32 tanesinin (%8,79) tohumu, 27 tanesinin (%7,42) kökü ve geri kalan 48 tanesinin (%13,19) ise kabuk, reçine, kozalak ve lateks gibi diğer bitki kısımlarının halk ilacı yapımında tercih edildiği belirlenmiştir. Tıbbi bitkilerin yöre halkı tarafından hazırlanma şekilleri incelendiğinde ise 118 adedinin (%31,72) çay, 83 adedinin (%22,31) çiğ tüketim, 51 adedinin (%13,71) pişirilerek, 41 adedinin (%11,02) lapa, 25 adedinin (%6,72) harici kullanım ve 54 adedinin (%14,52) baharat, krem, pekmez, tentür, sakız ve sirke gibi farklı preparasyonlarda kullanıldığı tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Within the scope of this thesis, it is aimed to determine the medicinal uses of the plants used as folk medicine in Acıpayam (Denizli) center and 56 neighborhoods that have the characteristics of villages and towns between the years 2021-2023. In this context, a total of 116 resource people were interviewed in the specified area, and the local names of these plants, their medical uses and the way they were prepared in accordance with the purpose were noted. As a result of the study, 177 genera and 226 taxa belonging to 62 families were identified by identifying the plants used as folk medicine in the center of Acıpayam and 56 neighborhoods with the characteristics of villages and towns connected to it, and 2 of these taxa (0.88%) were determined to be endemic. When the distribution of the detected medicinal plants by phytogeographic regions was examined, it was determined that 54 taxa (23.9%) were Mediterranean Phytogeographic Region elements, 10 taxa (4.42%) were Iran-Turanian Phytogeographic Region elements, 16 taxa (7.08%) were Euro-Siberian Phytogeographic Region elements and 146 taxa (64.6%) were found to be multi-regional or unknown phytogeographic regions. As a result of the research, it was seen that 40 different taxa (17.7%) effect the gastrointestinal system, 24 different taxa (10.62%) diuretic effect, 18 different taxa (7.96%) effect on diarrhea and blood glucose balance, 16 different taxa (7.08%) effect on hemorrhoids, 15 different taxa (6.64%) are used for cough, rheumatic diseases, urolithiasis and sedative effects. Considering the used parts of the identified medicinal plants, it was determined that 142 (39.01%) leaves, 73 (20.05%) fruits, 43 (11.54%) flowers, 32 (8.79%) seeds, 27 (7.42%) roots, and the remaining 48 (13.19%) other plant parts such as bark,resin, cones and latex were preferred in making folk medicine. When the preparation methods of medicinal plants by the local people 118 (31.72%) as a tea, 83 (22.31%) as a raw, 51 (13.71%) as a cooked, 41 (11.02%) as a porridge, 25 (6.72%) as a externally, and 54 (14.52%) as a spices, creams, molasses, tinctures, chewing gum and vinegar that used have been determined.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    476433

    Dodurga boyu halk kültürü (Araştırma-inceleme)

    Folk culture of Dodurga clan (Research- study)

    OSMAN İLBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET NACİ ÖNAL

  2. Tez No

    829967

    Sıçanlarda oluşturulan ülseratif kolitte biber tuzu'nun etkisinin araştırılması

    Investigation of effect of pepper salt on ulcerative colitis in rats

    YURDAGÜL EKSEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Histoloji ve EmbriyolojiPamukkale Üniversitesi

    Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NAZAN KESKİN

  3. Tez No

    230859

    Acıpayam halk kültürü içerisinde halk oyunlarının yeri ve önemi

    The pasition and importance of folk dances in Acipayam public culture

    MELTEM DEMİRKOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Halk Bilimi (Folklor)Ege Üniversitesi

    Türk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CENGİZ AYDIN

  4. Tez No

    511076

    Gerçekçi matematik eğitimine dayalı matematik öğretiminin akademik başarı, kalıcılık ve yansıtıcı düşünme becerisine etkisi

    The effect of realistic mathematics education activities on students' achievement, retention levels and reflective thinking skills

    HÜRRİYET ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimPamukkale Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP AYVAZ TUNCEL

  5. Tez No

    807081

    6360 sayılı Kanun'un köy ve beldeden mahalleye dönüşen yerlerdeki etkisi: Denizli Acıpayam örneği

    The impact of Law No. 6360 on places that have turned from villages and towns to neighborhoods: The case of Denizli Acıpayam

    EZGİ ATİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Kamu YönetimiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA NEVAL GENÇ

Geri Dön