Yeni Türk edebiyatında mektup-şiir türü
Letter-poetry genre in new Turkish literature
- Tez No: 805105
- Danışmanlar: PROF. DR. BAKİ ASİLTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Mektup yazının icadı sonrası mesafeler arası iletişim aracı olarak kullanılmıştır. Tarihi süreç içerisinde bu özelliğini korurken bir yandan da edebiyatın estetik amaçlı ve sanatçılar tarafından üretilen bir türü haline gelmiştir. Bu tür kendine ait özellikleri ve ustaları ile, düz yazı edebiyatının ön planda olduğu milletlerin edebiyatında gelişimini sürdürmüştür. Avrupa'da Romantizmin etkisi ile mektup edebiyatı kendisi ile sınırlı kalmayarak diğer edebi türleri de etkilemeye başlamıştır. Bu etkinin sonucu olarak mektup-şiir olarak adlandırılan bir şiir alt türü ortaya çıkmıştır. Modern Türk şiirinin doğuşundan itibaren Avrupa edebiyatını örnek ve rehber alan şairler mektup-şiir türü içerisinde örnekler vermeye başlamıştır. Bu örneklerin birçoğu“mektup-şiir”ifadesi ve türünden habersiz şairler tarafından yazılmıştır. Türün Türk edebiyatı içerisinde isimlendirilmesi, sınıflandırılması ve çerçevesinin çizilmesi daha sonra bu örnekleri inceleyen araştırmacıların görevi olmuştur. Ancak ilk olarak 1964 tarihinde araştırmacılar tarafından ele alınan mektup-şiir türü için açık ve kapsayıcı bir sınıflandırma yapılmamıştır. Bu çalışmamız için literatür tarandığında mektup şiir ilişkisi ve mektup-şiir türü konularının araştırmacılar tarafından ayrıştırılmadığı görülmüştür. Mektup-şiir ifadesinin mektup ile ilişkili şiirler, manzum mektuplar ve mektup başlıklı şiirin tamamını kapsayacak şekilde kullanıldığı gözlenmiştir. Örneklere de bakılarak bu durumun yarattığı epistemik karmaşa sorunu fark edilmektedir. Bu sorunu ortadan kaldırmak için başlıklarında mektup ifadesini barındırdığı ve/veya mektup ile ilişkili olduğu için mektup-şiir ve/veya literatürde mektup-şiir ifadesi ila aynı anlamda kabul edilen manzum mektup olarak tanımlanan şiirler yeni bir tasnif ile sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma sonucunda ortaya çıkan mektup-şiir haricinde bulunan mektup ile ilişkili şiir ve şiir biçimindeki metinlerin tanımı yapılarak çerçeveleri belirtilmiş ve mektup-şiir türü ile aralarındaki farklar ortaya konulmuştur. Literatür taraması sırasında her ne kadar“mektup anlatım tekniği”ifadesine rast gelinse de bu ifadenin özellikle şiir ve mektup-şiir nezdinde bir tanımlamasının ve özelliklerinin belirtilmesinin olmadığı gözlenmiştir. Bu nedenle mektup-şiir türünü mektup ile ilişkili şiirlerden ayıran en temel unsur olan mektup anlatım tekniğinin özellikleri tespit edilmiştir. Tezin son kısmında çalışmamızın öncesinde literatürde mektup-şiir türü içerisinde değerlendirilmiş ve bu tür içerisinde değerlendirilebilecek olan şiirler tespit edilip yeni sınıflandırmamız neticesinde mektup türü ile olan ilişkileri ve mektup-şiir sınıflandırmamıza göre kronolojik olarak incelenmişlerdir. Bu incelemelerde mektup-şiir sınıflandırmamız dışında kalan şiirler özellikle mektup-şiir türüne ve mektup anlatım tekniğine uzaklık, yakınlık durumlarına göre ele alınmıştır. Mektup-şiir türü içerisinde yer aldığı tespit edilen şiirlerin barındırdığı mektup anlatım tekniği unsurları ve bu unsurları kullanış biçimleri irdelenmiştir. Sonuç olarak çalışma 1839'dan 1950 yılına kadar basılmış şiir kitaplarındaki mektup ile ilişkili şiirler ve mektup-şiirleri barındırmasıyla bir ontoloji niteliği kazanmıştır.
Özet (Çeviri)
The letter was used as a means of communication across distances after the invention of writing. While maintaining this characteristic in the historical process, it has also become a genre of literature produced by artists for aesthetic purposes. With its own characteristics and masters, this genre has continued its development in the literature of nations where prose literature is at the forefront. With the influence of Romanticism in Europe, epistolary literature was not limited to itself and began to influence other literary genres. As a result of this influence, a sub-genre of poetry called letter-poetry emerged. Since the birth of modern Turkish poetry, poets who took European literature as an example and guide started to give examples within the letter-poetry genre. Many of these examples were written by poets who were unaware of the term“letter-poetry”and its genre. The naming, classification and framing of the genre in Turkish literature later became the task of researchers who examined these examples. However, a clear and inclusive classification was not made for the letter-poetry genre, which was first discussed by researchers in 1964. When the literature was reviewed for this study, it was seen that the subjects of letter-poetry relationship and letter-poetry genre were not differentiated by the researchers. It has been observed that the term letter-poetry is used to cover all poems related to letters, poetic letters and poems titled as letters. By looking at the examples, the problem of epistemic confusion created by this situation is recognized. In order to eliminate this problem, poems defined as letter-poetry because they contain the expression letter in their titles and/or because they are related to letters and/or poems defined as verse letters, which are accepted in the same sense as the expression letter-poetry in the literature, have been classified with a new classification. As a result of this classification, the texts in the form of poems and poetry related to letters other than letter-poetry were defined, their frameworks were specified and the differences between them and the letter-poetry genre were revealed. During the literature review, although the expression“letter narrative technique”was encountered, it was observed that there was no definition and specification of the characteristics of this expression, especially in poetry and letter-poetry. For this reason, the characteristics of the letter narrative technique, which is the most basic element that distinguishes the letter-poetry genre from letter-related poems, have been determined. In the last part of the thesis, the poems that were evaluated within the letter-poem genre in the literature before our study and that can be evaluated within this genre were identified and examined chronologically according to their relationship with the letter genre and our letter-poem classification as a result of our new classification. In these examinations, the poems outside our letter-poem classification were examined especially according to their distance and closeness to the letter-poem genre and the letter narrative technique. The elements of the letter narrative technique and the way they use these elements were analyzed in the poems that were determined to be included in the letter-poem genre. As a result, the study has gained the quality of an ontology with the poems and letter-poems related to the letter in the poetry books published between 1839 and 1950.
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında mektup
Başlık çevirisi yok
ÖMER ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. KAYAHAN ÖZGÜL
- Sabahattin Ali'nin Eserlerinde Aşk
Love in the works of Sabahattin Ali
ESRA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÜNEŞ
- Ara nesil periyodiklerinden Nihâl Mecmuası üzerine bir inceleme
A review on Nihal Magazine from the intermediate generation periodic
HİLAL SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN UZKUÇ
- İkdam Gazetesinde yazınsal hareketlilik (1894-1913)
Literary circulation in the İkdam Newspaper (1894-1913)
KORAY ÜSTÜN
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABİDE DOĞAN
- Ege bölgesi halkevi dergilerindeki edebi ve kültürel muhteva üzerine bir inceleme
A Research on literary and cultural contend in Aegean region public houses journals
MUSTAFA ÖZSARI
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Ö. FARUK HUYUGÜZEL