Covıd-19 ile ilişkili psikolojik zorlanma ve güvenlik davranışlarının obsesif inanışlar ve obsesif-kompulsif semptomlar ile ilişkisinin boylamsal desenle incelenmesi
Investigation of the relationship between Covid-19 related psychological distress and safety behaviors, obsessive beliefs, and obsessive-compulsive symptoms with a longitudinal design
- Tez No: 805299
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜJGAN İNÖZÜ MERMERKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Güncel araştırmalar ve klinik gözlemler COVID-19 salgınının psikolojik zorlanma ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Geçmiş araştırmalar ise bilişsel yanlılıkların salgınlar sırasında psikolojik zorlanma düzeyi ve güvenlik davranışlarını gerçekleştirme sıklığında artış ile ilişkili olabileceğine işaret etmektedir. Bu tez çalışması kapsamında yapılan birinci araştırmada COVID-19'a ilişkin kaygı, tehdit algısı ve umutsuzluğu değerlendiren özbildirime dayalı bir ölçüm aracı olan COVID-19 Psikolojik Zorlanma Ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin değerlendirmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 626 yetişkin katılımcıdan COVID-19 Psikolojik Zorlanma Ölçeği ve çeşitli ruh sağlığı ölçeklerinden oluşan bir ölçek setini yanıtlaması istenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin COVID-19'a ilişkin kaygı, tehdit algısı ve umutsuzluktan oluşan üç faktörlü bir yapıya sahip olduğuna ve istenilen iç tutarlık, test-tekrar test güvenilirliği, bileşen, ayrışan ve yordayıcı geçerlik değerlerine sahip olduğuna işaret etmiştir. Ardından 548 katılımcı COVID-19 Psikolojik Zorlanma Ölçeği'ni yanıtlamış, doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin üç faktörlü yapısını desteklemiştir. Tez çalışması kapsamında yapılan ikinci araştırmada ise Mart 2020'de 429 katılımcıdan obsesif inanışlar, obsesif-kompulsif belirtiler, COVID-19'a ilişkin psikolojik zorlanma ve COVID-19 ile ilişkili güvenlik davranışları ölçümlerini yanıtlamaları istenmiş, Eylül 2020'de ise birinci ölçümü yanıtlamış olan 279 katılımcı obsesif-kompulsif belirtiler, COVID-19'a ilişkin psikolojik zorlanma ve güvenlik davranışlarını içeren takip değerlendirmesine katılmıştır. Bulgular başlangıçtaki obsesif inanış düzeyinin altı ay sonraki obsesif-kompulsif belirtiler aracılığıyla COVID-19'a ilişkin psikolojik zorlanmayı yordadığını göstermiştir. Ayrıca başlangıçtaki obsesif inanışların altı ay sonraki obsesif-kompulsif belirti şiddeti ve pandemiye ilişkin psikolojik zorlanma düzeyi aracılığıyla güvenlik davranışlarının sıklığını yordadığı görülmüştür. Araştırmaların bulguları COVID-19'a İlişkin Psikolojik Zorlanma Ölçeği'nin çok boyutlu, geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğuna işaret etmiş; bilişsel yanlılıklar, obsesif-kompulsif eğilimler ve pandemiye ilişkin psikolojik süreçler arasındaki ilişki ile ilgili alanyazına katkıda bulunmuştur. Bulgular değerlendirilerek önleme ve tedavi stratejilerine yönelik çıkarımlar tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Recent findings indicate that the COVID-19 outbreak is associated with high distress levels. Obsessive-compulsive tendencies may render individuals vulnerable to elevated distress and over-adherence to safety behaviors during illness outbreaks. In the first research conducted within the scope of this thesis study, we aimed to develop the COVID-19 Distress Scale, a fourteen-item self-report measure assessing anxiety, threat perception, and hopelessness related to COVID-19 and evaluate its psychometric properties. To that end, 626 participants were asked to answer the COVID-19 Distress Scale and other mental health measures. The results of the exploratory factor analysis indicated that the scale has a three-factor structure consisting of anxiety, threat perception and hopelessness related to COVID-19 and internal consistency, test-retest reliability, component, divergent and predictive validity. Then, 548 participants answered the COVID-19 Psychological Stress Scale, and confirmatory factor analysis supported the three-factor structure of the scale. In the second study conducted within the scope of the thesis, 429 participants were asked to answer the measures of obsessive beliefs, obsessive-compulsive symptoms, psychological distress and safety behaviors related to COVID-19 in March 2020. 279 participants participated in the follow-up assessment, which included obsessive-compulsive symptoms, COVID-19 distress and safety behaviors. Results indicated that baseline obsessive beliefs predicted the COVID-19 distress six moths later through obsessive Compulsive symptoms. In addition, the relationship between baseline obsessive beliefs and safety behavior adoption six months later was mediated by later obsessive-compulsive symptoms and COVID-19 distress. Results suggest that the COVID-19 Distress Scale is a robust and multidimensional measure assessing COVID-19 related distress and extended prior research on the association between cognitive bias, obsessive-compulsive phenomena, and psychological changes related to illness outbreaks. The implications for prevention and treatment strategies are discussed.
Benzer Tezler
- Pozitif bireysel faktörlerin Covid-19 kaygısı ile olan ilişkisinin obsesif kompulsif bozukluk ve yaygın kaygı bozukluğu belirtileri kapsamında incelenmesi: Belirsizliğe tahammülsüzlük ve COVİD-19 kaygısının aracı rolü
Investigating the relationship between positive individual factors and Covid-19 anxiety in the scope of obsessive-compulsive disorder and generalized anxiety disorder symptomatology: The mediating role of intolerance of uncertainity and COVİD-19 anxiety
EDA UMUTLU AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜJGAN İNÖZÜ MERMERKAYA
- The effect of academic rumination on goal orientations in perfectionist adolescents
Mükemmeliyetçi ergenlerde akademik ruminasyonun hedef yönelimleri üzerindeki etkisi
AYBÜKE YARDIMCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Ankara Büyükşehir Belediyesinde COVDİ-19 geçirmiş çalışanların hastalık süreçleri ve işe dönüş deneyimlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the sickness period and return-to-work experiences of employees who contracted COVİD-19 in Ankara Metropolitan Municipality
EMİN ERKAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELTEM ÇÖL
- A qualitative study on therapeutic alliance in psychodynamic play therapy during the Covid-19 pandemic
Covid-19 salgını sırasında psikodinamik oyun terapisinde terapötik ittifak üzerine nitel bir araştırma
BÜŞRA BAŞTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP MAÇKALI
- Covid-19 pandemi döneminde Karabük il'inde görev yapan beden eğitimi öğretmenleri ile uygulamalı bilimler alanındaki öğretmenlerin psikolojik sıkıntı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi
An investigation of psychological distress levels of the physical education teachers in the field of applied sciences working in Karabük province during Covid-19 pandemic according to various variables
EREN YETİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNişantaşı ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM EKİZOĞLU