Multipl skleroz hastalarında aktif bilişsel rezervin bilişsel fonksiyonlar üzerindeki etkisi
The effect of active cognitive reserve on cognitive functions in multiple sclerosis patients
- Tez No: 805774
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHİR KURTULUŞ YOLDAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinirbilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Amaç: MS hastalarında görülen bilişsel bozulmanın etiyolojisi belirsizdir. Bu çalışmanın amacı, yaşam boyu sürdürülen entelektüel aktivitelerin toplamı olarak tanımlanan aktif bilişsel rezervin MS kaynaklı bilişsel bozulma üzerindeki etkisini araştırmaktır. İkincil olarak engellilik düzeyi, hastalık süresi, yaş, depresyon, anksiyete ve stres gibi klinik ve demografik değişkenlerin bilişsel performansa olan etkisi araştırılmıştır. Yöntem: Araştırma örneklemi 106 MS hastasından oluşmaktadır. Aktif bilişsel rezerv ölçümü için“Bilişsel Rezerv İndeks Anketi”kullanılmıştır. Hastaların duygu durumunun ölçümü için“Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği-21”ve engelliliğin değerlendirilmesi için“EDSS”kullanılmıştır. Dikkat ve ketleme işlevinin değerlendirilmesi için“Stroop testi”; işlem hızı, görsel ve sözel bellek değerlendirilmesi için“MS için Kısa Uluslararası Bilişsel Değerlendirme Bataryası”; çalışma belleği değerlendirilmesi için“Adımlı İşitsel Seri Ekleme Testi”; sözel akıcılık değerlendirilmesi için“Kontrollü Sözel Çağrışım testi”kullanılmıştır. MS hastalarının bilişsel bozulma düzeylerinin aktif bilişsel rezerv, klinik-sosyodemografik değişkenlere göre değişip değişmediğini belirlemek amaçlı Mann-Whitney U testi; bu değişkenler ile bilişsel bozulma arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman's Rho korelasyon testi ve ikili lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Mann-Whitney U testine göre göre aktif bilişsel rezervi düşük ve yüksek olan hastaların bilişsel performansları arasında fark bulunmuştur. Korelasyon sonucu bilişsel rezerv ve hastanın yaşı Stroop dışındaki tüm testler ile pozitif ilişkilidir. İkili lojistik regresyon modeli, bilişsel bozulmayı %93,8 doğru tahmin etmiştir. Yapılan analizler MS hastalarının bilişsel performansı ile aktif bilişsel rezervin ilişkili olduğunu bulmuştur. Bulgular, aktif bilişsel rezervin hastanın bilişsel fonksiyonlarını değerlendirirken önemli bir değişken olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: The etiology of MS related cognitive impairment is not clear. The objective of the research is to examine the impact of active cognitive reserve, the sum of lifetime intellectual activities, on MS-associated cognitive impairment. Secondarily, the impact of clinical-sociodemographic variables including disability level, disease duration, age, depression, anxiety and stress on cognitive performance was investigated. Method: The study sample consisted of 106 MS patients.“Cognitive Reserve Index Questionnaire”utilized to measure active cognitive reserve.“Depression Anxiety Stress Scale-21”administered to measure the emotional state and“EDSS”was used to assess disability. The“Stroop test”administered to measure attention and inhibition function; the“Brief International Cognitive Assessment Battery for MS”administered to evaluate processing speed, verbal and visual memory; the“Paced Auditory Serial Addition Test”was employed to evaluate working memory; and the“Controlled Verbal Recall Test”was used to measure verbal fluency. Mann-Whitney U analysis applied to find whether the cognitive impairment levels of MS patients varied according to active cognitive reserve and clinical-sociodemographic variables; Spearman's Rho correlation and binary logistic regression analysis utilized to find the relationship between these variables and cognitive impairment. Results: Mann-Whitney U analysis indicate a difference between the neuropsychological test performance of patients with high and low active cognitive reserve. Correlation analysis revealed that cognitive reserve and patient age were positively correlated with all tests except Stroop. The binary logistic regression model correctly predicted cognitive impairment 93.8% of the time. The analyses indicated that active cognitive reserve was predicted with MS patients' overall cognitive performance. The findings suggest active cognitive reserve can be used as an important variable when assessing patients' cognitive functioning.
Benzer Tezler
- Multipl sklerozda bilişsel durumun iş verimliliği ve faaliyetlerine etkisi
The effect of cognitive status on work productivity and activities in multiple sclerosis
MERYEM KOÇASLAN TORAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikKoç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSNİYE ŞEYDA ÖZCAN
- Multiple sklerozlu hastalarda psikiyatrik belirtilerin, bilişsel çarpıtmaların, işlevsel olmayan tutumların yaygınlığının tespit edilmesi ve bu parametrelerin birbirleriyle ve multipl sklerozun bazı klinik özellikleriyle ilişkisi
Detection of the prevalence of psychiatric symptoms, cognitive distortions, and dysfunctional attitudes in patients with multiple sclerosis and the relationship of these parameters with EACH other and with clinical features of multiple sclerosis
TUBA IŞIK KURUGÖL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AKİF ASDEMİR
- Multiple sklerozlu hastalarda spastisite tedavisinde repetetif transkranial manyetik stimülasyon (RTMS) uygulamasının etkinliğinin ortaya konması
Determining the effect of repetetive transcranial magnetic stimulation (RTMS) application on spasticity treatment in patients with multiple sclerosis
AYÇA URAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonGATAFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE YILMAZ
- Kontrastsız manyetik rezonans görüntüleme ile yapay zeka modelleri kullanılarak multipl skleroz hastalarında beyindeki aktif plakların tanımlanması
Identification of active lesions in the brains of multiple sclerosis patients on non-contrast magnetic resonance imagingusing artificial intelligence models
EMRAH ÜLKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Radyoloji ve Nükleer Tıpİnönü ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET FATİH ERBAY
- Multipl skleroz hastalarında, nörolojik markerler olan a proliferation-inducing ligand (aprıl), visinin-like protein-1, sreceptor for advanced glycation end products (srage), human neudesin ve aminoacylase-1 seviyelerinin değerlendirilmesi
Multipl Skleroz hastalarında, nörolojik markerler olan A proliferation-inducing ligand (APRIL), Visinin-like protein-1, sReceptor for advanced glycation end products (sRAGE), Human Neudesin ve Aminoacylase-1 seviyelerinin değerlendirilmesi
AYHAN ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
BiyokimyaMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİGAR YILMAZ