Multipl skleroz hastalığında uyku hastalıkları prevalansı, uyku kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
Prevalence of sleep diseases in multiple sclerosis, evaluation of factors affecting sleep quality
- Tez No: 806177
- Danışmanlar: PROF. DR. SERKAN ÖZBEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Amaç: Multipl skleroz (MS) hastalarında sağlıklı popülasyona kıyasla uyku anormalliklerinin sıklığının belirlenmesi; uyku kalitesi, yaşam kalitesi, depresyon, anksiyete, yorgunluk gibi sekonder engellilik oluşturabilecek parametrelerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu anormalliklerin hastaların engellilik düzeyleri, hastalık süresi ve kullanılan MS tedavilerine göre farklılık olup olmadığını değerlendirmek ve bu uyku anormalliklerinin hastaların yaşam kalitesini nasıl etkilediğine ilişkin yönleri değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroimmünoloji Polikliniği'nde takipli, 2017 McDonald kriterlerine göre Relapsing-Remitting MS tanısı almış 18-65 yaş arası 105 hasta ve gönüllü 105 sağlıklı kişi olmak üzere toplam 210 kişi çalışmamıza dahil edildi. Katılımcıların demografik verileri (yaş, cinsiyet, medeni durumu) ve hasta grubunun hastalık süresi, MS tedavisinde kullanmakta oldukları ilaçlar ve kullanılan diğer ilaçlar kaydedildi. Hastaların EDSS (Expanded Disability Status Scale, genişletilmiş özürlülük durumu ölçeği) düzeyleri muayene esnasında belirlendi. Hasta ve sağlıklı gönüllülere insomnia ve huzursuz bacak sendromu (HBS) semptomları sorgulandı. Huzursuz bacak sendromu olan hastaların HBS şiddet skalası değerlendirildi. Hasta grubunda mesane disfonksiyonu semptomları sorgulandı. Her iki gruba da Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Epworth Uykululuk Ölçeği, Berlin Uyku Anketi, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği, MS Yaşam Kalitesi Ölçeği-54 (MSQOL-54; Multiple Sclerosis Quality of Life-54 Instrument), Yorgunluk Şiddet Ölçeği (FSS; Fatigue Severity Scale) uygulandı. Bulgular: MS hasta grubunda insomnia (%32) ve HBS (%22), sağlıklı kontrollere kıyasla daha sık izlendi. Hasta grubunda gündüz uykululuğunda artış ve hastaların uyku ve yaşam kalitelerinin, depresyon, anksiyete, yorgunluk skorlarının daha kötü olduğu izlendi. Depresyon, anksiyete ve FSS skorları kadın hastalarda erkeklere göre daha yüksek, MSQOL-54 fiziksel, bilişsel alt boyut skorları daha düşüktü. Hastalık süresi ve EDSS skoru ile FSS, PUKİ ve Berlin Uyku Anketi skoru arasında anlamlı pozitif yönde, EDSS skoru ile MSQOL-54 fiziksel alt boyut skoru ve MSQOL-54 toplam skoru ile negatif yönde zayıf bir korelasyon izlendi. Depresyon ve anksiyete semptomları yoğun olan hastalarda HBS ve insomni daha sık görüldü. Ayrıca bu hastalarda FSS, PUKİ skorları daha yüksek, MSQOL-54 fiziksel ve bilişsel alt boyut skorları daha düşüktü. HBS olan hastaların FSS, PUKİ skorları daha düşük, MSQOL-54 fiziksel ve bilişsel skorları daha düşüktü. HBS olan hastalarda mesane disfonksiyonu daha sık görüldü. Sonuç: MS hastalarında uyku anormallikleri, depresyon, anksiyete, yorgunluk gibi semptomların sık görüldüğü bilinmektedir fakat bu parametrelerin birbirleriyle ilişkisi ve hastaların yaşam kalitesi üzerine etkisi yeteri kadar aydınlatılmamıştır. Eski tanı kriterlerinin kullanıldığı önceki çalışmalarda, HBS'nin MS hastalarında sık görüldüğü bildirilmiştir. Güncel tanı kriterlerini kullanarak yaptığımız çalışmamız bu sebeplerle değerlidir. MS hastalarında hastalığın uyku bozuklukları üzerine etkisini araştıran daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. MS hastalarına yönelik daha stratejik tedavilerin geliştirilebilmesi için bu konuda daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objective: Determining the frequency of sleep abnormalities in Multiple sclerosis (MS) patients compared to the healthy population; It was aimed to evaluate the parameters that may cause secondary disability such as sleep quality, quality of life, depression, anxiety, and fatigue. In addition, it was aimed to evaluate whether these abnormalities differ according to patients' disability levels, disease duration, and MS treatments used, and to evaluate the aspects of how these sleep abnormalities affect patients' quality of life. Materials and Methods: A total of 210 patients, 105 patients aged 18-65 years, followed up in the Neuroimmunology Polyclinic of Antalya Training and Research Hospital and diagnosed with Relapsing Remitting MS according to the 2017 McDonald criteria, and 105 healthy volunteers, were included in our study. The demographic data of the participants (age, gender, marital status) and the duration of the disease of the patient group, the drugs they used in the treatment of MS and other drugs used were recorded. EDSS (Expanded Disability Status Scale) levels of the patients were determined during the examination. Insomnia and restless legs syndrome (RLS) symptoms were questioned to patient and healthy volunteers. RLS severity scale of patients with restless legs syndrome was evaluated. Bladder dysfunction symptoms were questioned in the patient group. Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Epworth Sleepiness Scale, Berlin Sleep Questionnaire, Beck Depression Inventory, Beck Anxiety Inventory, MS Quality of Life Scale-54 (MSQOL-54), Fatigue Severity Scale were applied to both groups. Results: Insomnia (32%) and RLS (22%) were observed more frequently in the MS patient group compared to healthy controls. In the patient group, it was observed that daytime sleepiness increased and the patients' sleep and quality of life, depression, anxiety, and fatigue scores were worse. Depression, anxiety, and FSS scores were higher in female patients than men, and MSQOL-54 physical and mental subscale scores were lower. There was a significant positive correlation between disease duration and EDSS score and FSS, PSQI and Berlin Sleep Questionnaire scores, and a weak and negative correlation between EDSS score and MSQOL-54 physical subscale score and MSQOL-54 total score. RLS and insomnia were more common in patients with intense depression and anxiety symptoms. In addition, these patients had higher FSS and PSQI scores, and lower MSQOL-54 physical and mental subscale scores. Patients with RLS had lower FSS, PSQI scores, and lower MSQOL-54 physical and mental scores. Bladder dysfunction was more common in patients with RLS. Conclusion: It is known that symptoms such as sleep abnormalities, depression, anxiety, and fatigue are common in MS patients, but the relationship between these parameters and their effect on the quality of life of the patients has not been sufficiently clarified. In previous studies using old diagnostic criteria, it has been reported that RLS is common in MS patients. For these reasons, our study using current diagnostic criteria is valuable. There is a need for more studies investigating the effect of the disease on sleep disorders in MS patients. More studies are needed to develop more strategic treatments for MS patients.
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine başvuran multipl skleroz hastalarında depresyon, uyku kalitesi ve bilişsel fonksiyonların değerlendirilmesi
Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Tip Fakültesi hastanesine başvuran multipl skleroz hastalarinda depresyon, uyku kalitesi ve bilişsel fonksiyonlarin değerlendirilmesi
MEHMET BERAT DAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
NörolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU FINDIKLI
- Multipl skleroz hastalarında sanal gerçeklik teknolojisi kullanımının uyku kalitesi ve mental iyi oluş durumuna etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of the use of virtual reality technology on sleep quality and mental well-being in multiple sclerosis patients
HATİCE YAĞCI KARAMANLI
Doktora
Türkçe
2024
HemşirelikAtatürk Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY BİNGÖL
- Multipl sklerozlu hastalarda yorgunluk yönetiminde web tabanlı eğitim ile desteklenen hemşire takip programının etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the efficiency of the nurse follow-up programsupported with web-based education in managing fatigue inpatients with multiple sclerosis
GİZEM YAĞMUR YALÇIN
Doktora
Türkçe
2024
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşaİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA TÜLEK
- Multiple skleroz hastalarında uyku patolojilerinin incelenmesi
Investigation of sleep pathologies in multiple sclerosis patients
HURİYE ÜNLÜEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
NörolojiErciyes ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA İSMAİLOĞULLARI
- Multiple skleroz tanısı olan ergenlerin manyetik rezonans görüntülemesinde volümetrik ölçümlerin kognitif fonksiyonlar, anhedoni ve depresyonla ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between magnetic resonance imaging volumetric measurements of adolescents with multiple sclerosis, cognitive functions, anhedonia and depression
KEMAL SARUHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
NörolojiHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLŞAD FOTO ÖZDEMİR