Öğretmenlerin okul müdürlerine yönelik tutumlarının incelenmesi: Bir karma yöntem çalışması
The study of the attitudes of the teachers to the headmasters: A mixed method study
- Tez No: 806383
- Danışmanlar: PROF. DR. SONER DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Tutum, Öğretmen Tutumları, Okul Müdürlerine Karşı Tutum, Attitude, Attitudes of Teachers, Attitude Towards School Principals
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda görev yapan öğretmenlerin okul müdürlerine yönelik tutumlarını nicel ve nitel veriler bağlamında değerlendirmektir. Bu bağlamda araştırmada karma yöntem kullanılmış olup araştırma açıklayıcı desen kapsamında yapılandırılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde öğretmenlerin okul müdürlerine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesine yönelik olarak ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın nitel bölümünde öğretmen tutumlarının daha detaylı olarak incelenebilmesi adına durum çalışması modeli kullanılmıştır. İki araştırma yönteminin bir arada kullanılmasıyla konu ile ilgili daha kapsamlı ve derinlemesine bilgi edinilmesi, araştırma sonucunda daha güvenilir ve sağlıklı sonuçlara ulaşılması amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Sivas il merkezinde bulunan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan toplam 4491 öğretmen oluşturmaktadır. Bu bağlamda örneklem, evrende bulunan okullardan kolay ulaşılabilir örnekleme tekniğiyle yansız olarak seçilen 356 öğretmenden oluşmaktadır. Nicel verilerin toplanacağı ölçek pandemi, zaman ve maliyet değişkenleri göz önünde bulundurularak ayrıca araştırmaya hız ve pratiklik kazandırmak adına“Google Formlar”aracılığıyla oluşturularak katılımcılara uygulanmıştır. Nicel verilerin toplanmasında kullanılan“Öğretmenlerin Okul Müdürlerine Yönelik Tutum Ölçeği”5 alt boyuttan (rehberlik, olumsuz uyarıcılık, yetkinlik, negatif kişilik ve otorite) ve toplam 24 ifadeden oluşmaktadır. Nitel veri toplama aracı olarak kullanılan görüşme formları, nicel bölümde kullanılan ölçek boyutlarına paralel şekilde yapılandırılarak sonuçların derinlemesine analiz edilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen nicel veriler SPSS (22.0) paket programına kodlanarak yüklenmiştir. Bu bağlamda bağımsız iki grup karşılaştırmalarında Mann Whitney U testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırmalarında Kruskall Wallis-H testi kullanılmıştır. Yanılma düzeyi (p=0.05) olarak kabul edilmiştir. Nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Nicel verilerin toplanmasında kullanılan“Öğretmenlerin Okul Müdürlerine Yönelik Likert Tipi Tutum Ölçeği”ve alt boyutları, seçeneklere göre kodlanan puan aralığı dikkate alınarak değerlendirildiğinde öğretmenlerin olumsuz uyarıcılık boyutunda katılmıyorum, rehberlik, yetkinlik, negatif kişilik ve otorite boyutlarında ise kararsızım şeklinde değerlendirme yaptıkları görülmüştür. Ölçeğin alt boyutlarından olan rehberlik ve otorite boyutlarının hem okuldaki görev süresi hem de cinsiyete göre; ölçeğin diğer tüm boyutlarının ise eğitim verilen okul kademesi, okulda yapılan ders programından memnuniyet düzeyi, okulda alınan kararlara katılım düzeyi ve herhangi bir okulun yönetim kademesinde bulunup bulunmama durumuna göre anlamlı şekilde farklılaştığı görülmüştür. Nitel veriler göz önünde bulundurulduğunda ise nicel verileri destekler nitelikte sonuçlara ulaşılmıştır. Öğretmenlerin okul müdürlerine yönelik olumlu/olumsuz tutum oluşturmalarında okulda yapılan ders programı ve alınan kararlara katılım düzeyi öğretmenler tarafından önemli görülmektedir. Ayrıca okul müdürlerinin adam kayırmacılık davranışından uzak olması; adaletli ve özverili bir şekilde hareket ederek olumlu bir okul iklimi oluşturmaya çalışması gerektiği ön plana çıkmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda, eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin tutumlarının okul müdürlerinin davranış, söylem, tutum, kişilik özellikleri ve otoriter davranışları gibi etmenlerden etkilenebileceği bu durumun da öğretmenlerin motivasyonunu, başarı düzeylerini ve okul iklimini olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir. Dolayısıyla okul müdürlerine; huzurlu bir okul iklimi oluşturmaları, iletişim çatışmalarının önüne geçmeleri, kurumlarını her açıdan daha nitelikli hale getirmeleri ve daha fazla demokratik tutum sergilemeleri önerilmektedir. Ayrıca okul müdürlerinin kurumlarında karar alma yetkisine öğretmenleri ortak etmesi ve kurum kültürünün oluşması adına çaba sarf etmelerine dair önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of the research was to evaluate the attitudes of teachers working in public schools affiliated to the Ministry of National Education towards school principals in the context of quantitative and qualitative data. In this context, mixed method was used in the research, and the research was structured within the scope of explanatory research design. Correlational survey model was preferred in order to examine the attitudes of teachers towards school principals according to some variables in the quantitative part of the study. Case study model was used to examine teacher attitudes in more detail in the qualitative part of the study. By using the two research methods together, it was aimed to obtain more comprehensive and in-depth information about the subject, and to reach more reliable and healthy results at the end of the research. The research population consisted of 4,491 teachers working in primary, secondary, and high schools in Sivas city center in the 2022-2023 academic year. In this context, the sample consisted of 356 teachers who were selected from the schools in the research population using the convenience sampling technique. The scale by which quantitative data would be collected was created and applied to the participants by considering the variables of pandemic, time and cost, and also by means of“Google Forms”in order to bring speed and practicality to the research.“The Attitude Scale of Teachers Towards School Principals”used to collect quantitative data consisted of 5 sub-dimensions (guidance, negative stimulation, competence, negative personality, and authority) and a total of 24 statements. Interview forms used as a qualitative data collection tool were structured in parallel with the scale dimensions used in the quantitative section, and it was aimed to analyze the results in depth. The quantitative data obtained were coded and loaded into the SPSS (22.0) package program. In this context, Mann-Whitney U test was used to compare two independent groups, and Kruskal-Wallis H test was used to compare more than two independent groups. Margin of error was accepted as (p=0.05). Qualitative data were evaluated by content analysis method. In the evaluation of“Likert-Type Attitude Scale of Teachers Towards School Principals”and its sub-dimensions used in the quantitative data collection considering the score range coded according to the options, it was seen that the teachers made an assessment as disagree in the dimension of negative stimulus, and undecided in the dimensions of guidance, competence, negative personality, and authority. It was observed that the dimensions of guidance and authority, which are sub-dimensions of the scale, differed significantly according to both the duty term at the school and gender, and all other dimensions of the scale differed according to the grade level of the school, the level of satisfaction with the course program at the school, the level of participation in the decisions taken at the school, and whether being in the management level of any school. When qualitative data were considered, results supporting the quantitative data were obtained. Participation level in the school curriculum and the decisions taken is considered important by the teachers in creating a positive/negative attitude towards school principals. Additionally, it has come to the fore that school principals should avoid nepotism and try to create a positive school climate by acting in a fair and unselfish manner. In line with these results, it is considered that the attitudes of teachers working in educational institutions may be affected by factors such as the behavior, discourse, attitude, personality traits and authoritarian behaviors of school principals, and this situation will negatively affect teachers' motivation, success levels and school climate. Thus, school principals are recommended to create a peaceful school climate, prevent communication conflicts, make their institutions more qualified in every aspect, and display more democratic attitudes. In addition, suggestions were made for school principals to enable teachers to share the decision-making authority in their institutions and to make efforts for corporate culture formation.
Benzer Tezler
- Etkili okul ve okul liderliğine ilişkin öğretmen algılarının incelenmesi
Explore of teachers' perceptions on effective school and school leadership
SEYFETTİN ABDURREZZAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELAL TEYYAR UĞURLU
- Sınıf öğretmenlerinin mesleki etik ve sınıf yönetimine karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi
Comparing and examining the attitudes of classroom teachers towards professional ethics and classroom management in relation to various variables
NEŞE KAYRIN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SADIK
- Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adanmışlık düzeyleri ile müdürlerin liderlik davranışlarını algılama düzeyleri arasındaki ilişki
Relationship between secondary education teachers organizational devotion levels and perception level of leadership behaviors of directors
ÖZLEM AFACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL ÇAĞLAR
- Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışı ve kriz yönetimi becerileri ile öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi
School principals' technological leadership behavior and crisis management skills and teachers' attitudes towards distance education
İSA KÜRŞAD ÜNVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİTHAN DEMİRDAĞ
- Okul müdürlerinin yönetim biçimleri ile öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki
The relati̇onshi̇p between the management styles of school pri̇nci̇pals and the moti̇vati̇on of teachers
MURAT ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimZirve ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURETTİN BELTEKİN