Geri Dön

Toplu taşıma (transit) odaklı gelişim yaklaşımı ile tramvay hattı analizi: Bursa T2 hattı örneği

A case study of tramline analysis with transit oriented development approach: Bursa T2 tramline

PDF İndir

  1. Tez No: 806815
  2. Yazar: BETÜL ŞENGÜLER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZAİDE DURAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Ulaşım, Geodesy and Photogrammetry, Transportation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Bilişim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Coğrafi Bilgi Teknolojileri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 115

Özet

Ulaşım sistemleri, kentleşme süreçlerinde ele alınan ana unsurlardan birisidir. Özellikle büyük kentlerde bulunan yoğun nüfus, yerleşimler üzerinde mekânsal ve kentsel gelişimi yönlendirmektedir. Nüfus yoğunluğunun arttırdığı kentleşmenin etkisiyle şehirler, çeperlerine doğru bir yayılım göstermektedir. Kentlerin ana merkezlerinden, yayılarak gelişen yerleşimler ile birlikte ulaşım ve altyapı sistemleri ihtiyacı ortaya çıkar. Bu nedenle yerel yönetimler tarafından, konut alanları ile diğer kentsel alanlar arasında yapılacak yolculuklar için toplu taşıma sistemleri öncelikli ulaşım politikaları geliştirilmektedir. Bu politikaların geliştirilmesinde; erişilebilirliğin optimum düzeyde karşılanması, zararlı çevresel etkilerin minimuma indirilmesi ve zaman-maliyet tasarrufu gibi amaçlar ön plandadır. Günümüzde birçok araştırmaya konu olan ve özellikle kentsel planlama bağlamında, kentlere entegre edebilmek için çeşitli stratejiler ve araçlar geliştirilen, sürdürülebilirlik kavramı, kentlerin gelişimi için temel alınmaktadır. Sürdürülebilirlik odaklı kentsel gelişimin önemli etkenlerinden biri de ulaşım planlamasıdır. Ulaşım planlaması stratejileri ile akıllı kentsel büyüme ve ikincil merkezleri canlandırma gibi amaçlar öne çıkmaktadır. Transit odaklı geliştirme (TOD), akıllı büyümeyi teşvik etmenin, azalan şehir içi ortamlara canlılık katmanın ve yaşam tarzı seçeneklerini genişletmenin uygulama aracı olarak ortaya çıkmıştır. Transit odaklı kalkınma (TOD), yüksek yoğunluklu karma arazi kullanımı ve yürünebilir ortamlar etrafında toplu taşıma istasyonları geliştirerek özel araç kullanımını azaltmayı tercih ettiği için birçok kentte benimsenen bir planlama yaklaşımıdır. Ancak TOD gelişimi, tarihsel ve mevcut koşullardan öğrenilen iyi stratejilere ihtiyaç duyar. Bu çalışmada, potansiyel TOD gelişimini belirlemek için; Bursa'da ana ulaşım güzergâhlarından biri olan Bursa-İstanbul yolundaki, T2 tramvay hattının on bir istasyonunda TOD modeline göre alanlarının mevcut koşulları ölçülmüştür. TOD alanlarının potansiyelini incelemek için göstergeler olarak yapılı çevre değişkenlerinin 6D'si kullanılmıştır. Göstergelerin ağırlıkları ve mekânsal göstergeleri ölçmek için Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yöntem ve uygulamaları kullanılmıştır. Potansiyel iyileştirme stratejilerini belirlemek için her istasyon için TOD endeksleri incelenmiştir. Her istasyon, yüksek, orta veya düşük TOD endeksine sahip olacak şekilde sınıflandırılmıştır. Bu makale, farklı TOD endeksleri için özel stratejileri anlayarak, yerel kentsel gelişmeyi daha yüksek TOD seviyelerine doğru geliştirmek ve bu gelişme alanlarını desteklemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma kapsamında; Bursa'nın ana ulaşım arterlerinden biri olan İstanbul yolu üzerindeki tramvay hattının durakları TOD kapsamında incelenerek, kentsel gelişim konusunda geride kalmış alanlarını canlandıracak stratejiler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bursa kentinde mekânsal gelişim aşamalarında planlama stratejileri İzmir-Ankara hattı üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu doğrultuda nüfus; ulaşım, teknik altyapı, ticaret ve konut alanları yatırımlarının yapıldığı doğu-batı aksı üzerinde yerleşmiştir. Doğu-batı yönünde yoğunlaşan lineer kentsel gelişimi, kent sınırlarına dayanarak merkez ilçelerin dışına doğru yayılma eğilimindedir. Kentin güney aksı, doğal eşik olan Uludağ ile sınırlandığı için kentsel gelişimin kuzey aksı yönünde gelişmesi için stratejiler uygulanmaya başlamıştır. Kuzey yönüne doğru gelişim göstermesi ile bütüncül ve hiyerarşik planlama yaklaşımı gerçekleştirilmiş olacaktır. Bu bağlamda; öncelikle kentsel gelişimin ölçüldüğü, kentsel form kavramı ve ulaşım kavramı arasındaki ilişki irdelenmiştir. Kavramsal çerçeve üzerine, ulaşım odaklı gelişimi benimseyen TOD yaklaşımı hakkında literatür taraması yapılarak çalışma kapsamında uygulanabilirliği tespit edilmiştir. Çalışma alanı olarak seçilen Bursa kentinin genel özellikleri ve mekânsal gelişim süreci değerlendirilerek, T2 hattının yer seçimi değerlendirilmiştir. Hat üzerinde toplanan veriler kapsamında parametreler belirlenerek TOD endeks değerleri hesaplanmıştır. Sonuç ve tartışma bölümünde ise TOD kapsamında T2 hattında gelişme stratejileri önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

Transportation systems are one of the main elements of urbanization processes. The dense population, especially in big cities, directs spatial and urban development on settlements. With the effect of urbanization increased by population density, cities show a spread towards their peripheries. With the settlements that spread from the main centers of the cities, the need for transportation and infrastructure systems arises. For this reason, public transportation systems priority transportation policies are developed by local governments for journeys between residential areas and other urban areas. In the development of these policies; Objectives such as meeting accessibility at the optimum level, minimizing harmful environmental effects and saving time and cost are at the forefront. The concept of sustainability, which is the subject of many researches today, and various strategies and tools have been developed to integrate it into cities, especially in the context of urban planning, is taken as a basis for the development of cities. One of the important factors of sustainability-oriented urban development is transportation planning. With transportation planning strategies, objectives such as smart urban growth and revitalizing secondary centers come to the fore. Transit oriented development (TOD) has emerged as a practical tool to foster smart growth, revitalize declining urban environments, and expand lifestyle options. The main purpose of the TOD approach is to link sustainable urban development and transportation systems. Researchers such as Owens (1992), Calthorpe (1993), Cervero & Kockelman (1997) defined the concept of TOD as an urban development model in which sustainable transportation strategies are produced, together with its conceptual framework. On the basis of the TOD approach; There is a need to develop public transportation stations in urban areas with high density, mixed land use and optimum walking distance. In this context, it is aimed to reduce the use of private vehicles and negative environmental effects. According to the logic of this model, it is important to develop the design and orientation on cities in a way that facilitates the use of public transportation. TOD aims to reduce the use of automobiles and promote the use of public transport and human-powered modes of transport. It defines it as a planning technique that supports the development of high-density and mixed-use urban areas with an ecological approach, within walking distance of public transportation centers. Likewise, TOD application areas are located in higher-density mixed-use residential and commercial settlements that are within walking distance of key transit points such as train or bus stations or located around activity centers such as large business centers. described as venues. With the TOD approach,“3D (Density, Diversity, Design)”development strategies emerged. Regardless of scale, all features of the built environment include some elements and combinations of density, diversity and design. These elements were determined as the main headings of the analysis studies conducted in urban areas planned to be developed within the scope of TOD. In transportation-oriented urban development scenarios, density, diversity and design principles constituted diversifiable planning resources. However, in order to produce more general to specific solutions in transportation strategies, it is aimed to increase the accessibility of public transportation systems used by the majority of the population, between residential areas and equipment areas. In this direction, the concepts of public transportation distance and accessibility to the destination have been included in the TOD concepts, and the planned functioning between the transportation systems and the city has been strengthened. The 3D and 5D model includes the main components identified in the development of TOD strategies. All of these components have emerged as concepts focused on urban and transportation systems. However, together with these components, the demands of the population have the potential to directly affect the development of the city. In this context; By establishing a connection between the concept of“demand management”and the supply-demand balance and transportation-oriented urban development, a 6D model was created in line with the demands of the population, which constitutes the dynamic structure of the city. Researchers such as Bernick and Cervero (1996) have highlighted various aspects of TOD that mainly focus on measurements of the built environment. It has emerged with density, diversity, and design components first determined in 3D. After research and studies, destination accessibility and public transportation distance are added and the 5D and the latest demand management component are added, and the 6D conceptual scheme is a planning model that continues its development. It has been stated by Reconnecting America (2007), a US organization acting to promote sustainable community development, that TOD can provide cities with a wide variety of benefits, including: These; creating sustainable living spaces, ensuring more efficient use of natural resources, reducing consumption of non-renewable energy resources, reducing air pollution, reducing traffic density, creating walkable spatial areas, reducing transportation expenditures, developing mixed-income housing areas and increasing the diversity of social facilities. Spatial evaluations around T2 line stations were handled with ArcGIS software. By taking the station points as the center, operations such as network analysis, service analysis, calculation of the land use areas within the radius were carried out within 500 meters radius. Mathematical formulas of the index were applied according to the determined TOD parameters and integrated with ArcGIS analysis. The calculated values were standardized and the TOD index value was obtained and the result map was produced with ArcGIS software. TOD is a planning approach adopted in many cities as it chooses to reduce private vehicle use by developing public transit stations around high-density mixed land use and walkable environments. However, TOD development needs good strategies learned from historical and current conditions. In this study, to determine potential TOD development; The current conditions of the areas were measured according to the TOD model at eleven stations of the T2 tram line on the Bursa-Istanbul road, which is one of the main transportation routes in Bursa. 6Ds of built environment variables were used as indicators to examine the potential of TOD areas. In the initial stage of this thesis, the determination of criteria and indicators plays an important role. It determines the strength and precision of the TOD index in representing the TOD level. Therefore, a thorough and careful analysis was used at this stage. The criteria and indicators were determined on the basis of a careful literature review of previous TOD studies. For each station, the index values of 4 different categories formed by the parameters were calculated, and the TOD index was formed with the sum of the calculated index values. The weights of the indicators and Geographic Information System (GIS) methods and applications were used to measure all spatial indicators. TOD indexes were examined for each station to identify potential improvement strategies. Each station is classified as having a high, medium or low TOD index. By understanding the specific strategies for the different TOD indices, this article aims to support these development areas to improve local urban development towards higher TOD levels.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    899416

    Kentsel erişilebilirlik kavramı bağlamında komşuluk üniteleri ve transit odaklı planlama yaklaşımları; Antalya kenti örneği

    Neighborhood units and transit-oriented development approaches in the context of urban accessibility; example city of Antalya

    ECEMNUR ERKUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaAkdeniz Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KIVANÇ ERTUĞAY

  2. Tez No

    856629

    Kent içi deniz yolu toplu taşımacılığının geliştirilmesi için iskele merkezli entegrasyon modeli denemesi: İstanbul - Bostancı İskelesi örneği

    Ferry port-centered transportation model trial for improvement of urban sea public transportation: Bostancı Ferry port sample

    CEYHUN İLSEVER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    UlaşımMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KEVSER İSMET ÜSTÜNDAĞ

  3. Tez No

    365670

    Sürdürülebilir kentsel gelişme bağlamında 'Toplu Taşıma Odaklı Kentsel Gelişme Yaklaşımı': İstanbul'a ilişkin değerlendirme, Marmaray projesi

    Transit oriented development approach in the context of sustainable urban development: in the case of İstanbul, Marmaray Project

    ZEHRA BETÜL ÇAVUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    UlaşımBahçeşehir Üniversitesi

    Kentsel Sistemler ve Ulaştırma Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN

  4. Tez No

    835171

    İstanbul M1A metro hattının toplu taşıma odaklı gelişim kriterlerine uygunluğunun incelenmesi

    An examination of the suitability of Istanbul M1A metro line with transit oriented development criteria

    ŞEYMA KARABAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    UlaşımGebze Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHAMMED ZİYA PAKÖZ

  5. Tez No

    305167

    Planning and design criteria to make urban transport more sustainable: The case of Baku

    Kentsel ulaşımı daha sürdürülebilir yapmak için planlama ve tasarım ölçütleri: Bakü örneği

    GÜLNAR BAYRAMOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

    DOÇ. DR. ELA BABALIK SUTCLİFFE

Geri Dön