Kent içi deniz yolu toplu taşımacılığının geliştirilmesi için iskele merkezli entegrasyon modeli denemesi: İstanbul - Bostancı İskelesi örneği
Ferry port-centered transportation model trial for improvement of urban sea public transportation: Bostancı Ferry port sample
- Tez No: 856629
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KEVSER İSMET ÜSTÜNDAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ulaşım, Şehircilik ve Bölge Planlama, Transportation, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Kent içi deniz yolu toplu taşıma, entegrasyon, aktarma mekanları, Toplu Ulaşım Odaklı Gelişim, yürünebilirlik, Urban sea public transportation, integration, transfer spaces, Transit Oriented Development, walkability
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Kent içi hareketlilik, birbirine alternatif olan birçok ulaşım türüyle gerçekleşmektedir. Özellikle belli bir nüfusu aşan kentler incelendiğinde raylı sistemlerin, lastik tekerlekli ulaşım türlerinin ve özel otomobillerin öne çıktığı görülmektedir. Suya kıyısı olan kentlerde deniz yolu toplu taşımacılığı bu türlere dahil edilmektedir. Yaya, bisiklet, skuter gibi hareketlilik türleri de aktif ulaşım seçenekleri arasında görülmektedir. Özel otomobillere dayalı ulaşım yaklaşımları, hareketlilik ve erişebilirliğin kısıtlanması, trafik sıkışıklığının yaşamsal kaliteyi düşürmesi, enerji bağımlılığının artması ve karbon salımı gibi nedenlerle eleştiri konusu olmakta ve alternatif ulaşım stratejileri geliştirilmektedir. Toplu ulaşımı teşvik eden, sürdürülebilirliğe vurgu yapan, yaya hareketliliğini ulaşım piramidinin en üstüne yerleştiren, insan merkezli olma iddiasındaki ulaşım yaklaşımları bu kapsamdadır. Diğer yandan suya kıyısı olan kentlerde kent içi deniz yolu yolcu taşımacılığının, insan merkezli ulaşım stratejilerine dahil edilmesi yönündeki eksiklikler dikkat çekmektedir. Bu çalışma, kenti içi deniz yolu toplu taşımacılığının diğer toplu ulaşım türleri ve aktif hareketlilik seçenekleri ile entegrasyonunun geliştirilmesi için idari, ekonomik ve mekansal düzenlemeler içeren bir strateji modeli önermektedir. Bu modelin literatüre ve dünya örneklerine dayanan teorik altyapısını toplu ulaşımın kent içindeki payını artırmaya dönük olarak geliştirilen Toplu Ulaşım Odaklı Gelişim stratejisi, İlk-Son Mil yaklaşımı, organik ulaşım prensipleri ile yürünebilirlik üzerine yapılan çalışmalar oluşturmaktadır. Bu yaklaşımların temel felsefeleri, ilkesel kararları, literatüre kazandırdıkları kriterler, uygulama safhaları ve uygulamada yaşanan zorluklar incelenmiştir. Kent içi deniz yolu toplu taşımacılığı, Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planı ve Toplumsal Yolculuk Beklentileri bağlamında tartışılmış, avantajları ve eksiklikleri araştırılmıştır. Ayrıca, Dünya ve Türkiye'deki kent içi deniz yolu ulaşımı pratikleri de incelenmiştir. Kent içi deniz yolu toplu taşımacılığının entegrasyonunun hedeflendiği strateji modeli, teorik çerçevesi ve uygulama aşamaları açısından hibrit (karma) bir çalışmadır. Oluşturulan analiz kriterleri ücretlendirme politikası gibi genel konuları, entegrasyon ağı gibi mühendislik çalışmalarını, işlev, konfor ve güvenlik gibi mekânsal kararları ve bellek ve odak noktaları gibi bilişsel beklentileri içermektedir. Bu yönüyle önerilen model, yalnızca ulaşım mühendisliğine dayanan yaklaşımların aksine, mimarlık, şehir planlama, kentsel tasarım ve sosyoloji alanlarının da dahil olduğu disiplinlerarası bir içeriğe sahiptir. Modelin test edildiği alan Bostancı vapur iskelesi olarak seçilmiştir. Bu seçimin başlıca gerekçesi, alanın ulaşımdaki rolünün eski tarihlere dayanması, hali hazırda birçok ulaşım türünü barındıran bir aktarma merkezi olması, bunlara karşılık deniz yolu toplu taşımacılığının hat ve sefer sayısı olarak sınırlı kalmasıdır. Literatüre dayanarak oluşturulan yedi başlık altındaki 27 kriter, deniz yolu ulaşımının kendine özgü karakteristik özelliklerine uyarlanmış, bu kriterler doğrultusunda çalışma sahasında analizler yapılmıştır. Analiz ve çıkarımlar literatür, haritalar, saha gözlemi ve kullanıcı anketine dayandığı için uygulama aşamasında da hibrit bir yöntemin kullanıldığından söz edilebilir. Yazılı kaynakların ve haritaların incelenmesiyle Bostancı vapur iskelesinin mevcuttaki genel durumu ve toplu ulaşım bağlantıları incelenmiştir. Saha gözlemi ile bu incelemeler derinleştirilerek yürünebilirlik analizi yapılmıştır. Anket aşamasında ise, analiz kriterleri ile ilgili memnuniyet ve bu kriterlerin deniz yolu ulaşımı talebine etkisi kullanıcılara sorulmuştur. Memnuniyet puanı ve etki derecesi üzerinden geliştirilen kriter değerlendirme puanı ve araştırmacının gözlem sonuçları bir arada değerlendirilerek, kent içi deniz yolu toplu taşımacılığının Bostancı vapur iskelesi çevresindeki entegrasyonunu artırmak için idari, ekonomik ve mekansal öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Urban mobility is achieved through many alternative modes of transportation. Especially when cities exceeding a certain population are examined, it is seen that rail systems, rubber-wheeled transportation modes and private automobiles come to the fore. In cities bordering water, sea public transportation is included in these types. Mobility types such as pedestrians, bicycles and scooters are also among the active transportation options. Transportation approaches based on private automobiles are subject to criticism for reasons such as restricting mobility and accessibility, reducing the quality of life due to traffic congestion, increasing energy dependency and carbon emissions, and alternative transportation strategies being developed. Transportation approaches that encourage public transportation, emphasize sustainability, place pedestrian mobility at the top of the transportation pyramid, and claim to be human-centered are within this scope. On the other hand, deficiencies including urban maritime passenger transportation in people-centered transportation strategies in coastal cities draw attention. This study proposes a strategy model that includes administrative, economic and spatial arrangements to improve the integration of urban maritime public transportation with other types of public transportation and active mobility options. The theoretical infrastructure of this model based on literature and world examples, consists of the Transit Oriented Development strategy developed to increase the share of public transportation in the city, the First-Last Mile approach, organic transportation principles and studies on walkability. The basic philosophies of these approaches, their principle decisions, the criteria they introduced to the literature, their implementation phases and the difficulties encountered in implementation were examined. Urban sea public transportation was discussed in the context of the Sustainable Urban Mobility Plan and Social Travel Expectations, and its advantages and shortcomings were investigated. Urban sea transportation practices in the world and Turkey were also examined. The strategy model, which aims to integrate urban sea transport, is a hybrid study in terms of its theoretical framework and implementation stages. The analysis criteria created include general issues such as pricing policy, engineering studies such as integration network, spatial decisions such as function, comfort and security, and cognitive expectations such as memory and focal points. In this respect, the proposed model has an interdisciplinary content, including the fields of architecture, city planning, urban design and sociology, unlike approaches based solely on transportation engineering. The area where the model was tested was chosen as the Bostancı ferry pier. The main reason for this choice is that the role of the area in transportation dates back to ancient times, it is already a transfer center that accommodates many types of transportation, while maritime public transportation remains limited in terms of lines and number of trips. 27 criteria under seven headings created based on the literature were adapted to the unique characteristics of maritime transportation, and analyzes were carried out in the study field in line with these criteria. Since the analysis and inferences are based on literature, maps, field observation and user survey, it can be said that a hybrid method was used in the implementation phase. By examining written sources and maps, the current general condition of Bostancı ferry port and its public transportation connections were examined. These investigations were deepened with field observation and a walkability analysis was made. In the survey phase, users were asked about their satisfaction with the analysis criteria and the impact of these criteria on maritime transportation demand. By evaluating the criterion evaluation score developed based on the satisfaction score and impact degree and the researcher's observation results together, administrative, economic and spatial suggestions were presented to increase the integration of urban sea public transportation around the Bostancı ferry pier.
Benzer Tezler
- İstanbul deniz yolu ulaşımının değerlendirilmesi ve öneriler
Evaluation of Istanbul waterborne transportation and proposals
MELİKE ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK GERÇEK
- Şehir içi deniz toplu taşıma politikası: İstanbul örneği
Policy of local sea public transport: Sample of İstanbul
HASAN MISIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiDeniz İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYHUN DOĞAN
- Ulaşım ağının kentsel hizmet alanlarının yerseçimine etkilerinin İstanbul tarihi yarımada örneğinde değerlendirilmesi
The evaluation of impacts of transportation networks on the location of urban facilities in the case of Istanbul historic peninsula
CENK HAMAMCIOĞLU
Doktora
Türkçe
2009
UlaşımYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİYE YENEN
- İstanbul Kentiçi kara toplu ulaşım hizmetlerinin başlaması ve gelişimi: 1850 - 1900
Intrıduction and evolution of public trans portation sector in Istanbul: 1850 - 1900
İBRAHİM MURAT BOZKURT
- Deniz yolu toplu ulaşım mekanlarının tekerlekli sandalye kullanıcıları kapsamında erişilebilirliğinin incelenmesi: Kadıköy – Beşiktaş şehir hatları seferi örneği
Investigation of the accessibility of water-based transportation spaces for wheelchair users: Case of Kadıköy-Beşiktaş city lines
MELİS CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İç Mimari ve DekorasyonMarmara Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDEN ODABAŞIOĞLU