Mutezile ve Ehl-i Sünnet'e göre insanın özgürlüğü problemi
The problem of human freedom according to Mutezilah and Ahl as-Sunnah
- Tez No: 806824
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN AKTEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
İslam düşünce tarihinde insanın düşünce ve eylemlerinde özgür olup olmadığı ciddi bir şekilde tartışılmıştır. Bugün de tartışılmakta olan konular arasında bulunmaktadır. Özellikle bu tartışma konuları insanın gerçekleştirdiği eylemlerinin önceden belirlenip belirlenmediği, insanın özgürlüğünün sınırının ne düzeyde olduğu, Allah ile ilişkisi gibi konulardır. İnsanın özgürlüğü problemiyle ilgili mezhep ve ekollerin görüşleri bulundukları zamana, şartlara ve dini metinleri inceleme, okuma perspektiflerine göre değişiklik göstermektedir. İslam düşüncesinde, Allah'ın varlık ve âlemde mutlak tasarruf ve güç sahibi olduğu konusunda herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır. İhtilaflar daha çok yaratıcının insanın eylemlerinde etkisinin olup olmadığı ile ilgilidir. Bir tarafta insanın kendi fiillerinde herhangi bir etki ve gücü olmadığını savunanlar bulunmaktadır. Bunlar insanın rüzgârın önündeki yaprak misali cebr altında bulunduğunu iddia eden Cebriyye'dir. Diğer tarafta ise insanın düşünce ve fiillerinde tümüyle özgür olduğunu, bununla birlikte insanın kendi fiillerini bizzat kendisinin yarattığını ileri süren Mu'tezile bulunmaktadır. Bu iki anlayışın ortasında Ehl-i Sünnet olarak adlandırılan Eş'ariyye ve Mâtürîdiyye ekolleri bulunmaktadır. Ehl-i Sünnet ekollerinin Mu'tezile'nin görüşünün aksine insanın fiil ve sorumluğunu açıklama konusunda Eş'ariyye kesb, Mâtürîdiyye ise cüz-i irade kavramlarına önem verdiği görülmektedir. Eş'ariyye, insanın Allah'ın kendisine fiil işleme anında bahşettiği kudret ile fiillerini kesb ederek gerçekleştirdiği görüşünü benimsemektedir. Mâtürîdiyye ise insanın sorumlu bir varlık olarak değerlendirilmesi nedeniyle kendisine bahşedilen cüz-i irade ile fiillerini gerçekleştirmektedir.
Özet (Çeviri)
In the history of Islamic thought, it has been seriously debated whether man is free in his thoughts and actions. It is among the issues that are still being discussed today. In particular, these topics of discussion are issues such as whether man's actions are predetermined or not, the level of the limit of man's freedom, and his relationship with God. The views of sects and schools on the problem of human freedom vary according to their time, circumstances and perspectives on studying and reading religious texts. In Islamic thought, there is no dispute that Allah has absolute power and power in existence and the world. Disputes are more about whether the creator has influence on man's actions. On the one hand, there are those who argue that man has no influence or power in his own actions. These are the Jabriyya, which claims that man is under force like a leaf in front of the wind. On the other side is Mu'tazil, who asserts that man is completely free in his thoughts and actions, and that man himself creates his own actions. In the middle of these two understandings are the Ash'ariyya and Matürîdiyya schools, which are called Ahl al-Sunnah. Contrary to Mu'tazilah's view, it is seen that the schools of Ahl al-Sunnah attach importance to the concepts of Ash'ariyya kesb and Matürîdiyye to the concepts of jüz-i irade in explaining the actions and responsibilities of man. Ash'ariyya adopts the view that man performs his deeds by kesbing them with the power that Allah has bestowed on him at the time of committing the act. Mâtürîdiyye, on the other hand, carries out its actions with the will bestowed on it due to the fact that man is considered a responsible being.
Benzer Tezler
- Kelâmî düşünce geleneğinde adetullah ve sünnetullah kavramları açısından deizm eleştirisi
Criticism of deism in the terms of the notions of custom of god ('Adat allah) and way of god (Sunnat allah) in the theological tradition
TURAN DİKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETHİ KERİM KAZANÇ
- Ehl-i sünnet ve Mu'tezile'nin adalet prensibine yaklaşımları
The principle of justice in the Ahl as-Sunnah and Mu'tazilah
MELİHA BİLGE
- Klasik dönem Eş'arîliğin teklif anlayışı
The Ash'ari conception of offer in the classical period
YAKUB NERGİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSiirt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FADIL AYĞAN
- İmam Mâtürîdî'nin rızık anlayışı
Imam Mâturidî's understanding of rızık
SEMA PERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÇELİK
- İslam kelam ekollerinin rızık ve fiyat görüşlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of livelihood (rizq) and price views of Islamic theology schools
HALİL İBRAHİM GÖÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM COŞKUN