Geri Dön

Van ilinde doğal olarak yetişen Iris spuria L. subsp. musulmanicatürünün morfolojik-moleküler karakterizasyonu ve süsbitkisi özelliklerinin belirlenmesi

Morphological - molecular characterization anddetermination of ornamental plant characteristics of Irisspuria L. subsp. musulmanica species growing in van province

PDF İndir

  1. Tez No: 807089
  2. Yazar: MEHMET NURİ ÇAVUŞOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NALAN TÜRKOĞLU, DOÇ. DR. ÇEKNAS ERDİNÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 199

Özet

Bu çalışmada Van ilinde doğal olarak yetişen Iris spuria L. subsp. musulmanica türünün morfolojik - moleküler karakterizasyonu ve süs bitkisi özellikleri belirlenmiştir. Türün yayılış gösterdiği 5 farklı lokasyonda gelişme periyoduna bağlı olarak farklı dönemlerde ziyaret edilmiştir. Bu popülasyonları en iyi temsil edecek şekilde ve popülasyonlara zarar vermeden 60 adet bitki örneği metoda uygun olarak toplanmıştır. Aynı zamanda Iris spuria L. subsp. musulmanica türü ile genetik yakınlıklarını belirlemek amacıyla Iris sari, Iris pseucaucasica ve kültür çeşidi olan Iris germenica türleri kullanılmıştır. Morfolojik karakterizasyon için UPOV kriterleri dikkate alınarak 25 adet morfolojik özellik incelenmiştir. Moleküler karakterizasyon için ise net ve okunabilir bant veren 11 ISSR primerine ait veriler kullanılmıştır. Morfolojik karakterizasyonda Öklid, moleküler karakterizasyonda ise Jaccard benzerlik indeksleri kullanılarak dendogram ve 2 boyutlu ölçeklendirmeler oluşturulmuş ve aksesyonlar arasındaki akrabalık ilişkileri tespit edilmiştir. Elde edilen veriler sonucunda morfolojik olarak birbirine en yakın 12.62 öklid katsayısı ile Erçek bölgesinden toplanan E4-E5 aksesyon çifti olmuştur. Birbirine en uzak aksesyon çifti ise 972.34 öklid katsayısı ile Göllü lokasyonunda toplanan G11 ve Akgöl bölgesinde toplanan A8 aksesyonu olmuştur. Moleküler olarak birbirine an yakın aksesyon çifti 0.87 Jaccard katsayısı ile aynı lokasyonda toplanan D3-D1aksesyonları olmuştur. Birbirinde en uzak türler ise 0.04 Jaccard katsayı ile Erçek loakasyonunda toplanan Iris spuria L. subsp. musulmanica aksesyonu (E2) ve Iris pseucaucasica (İP3) türü arasında olmuştur. Kullanılan 67 aksesyon içerisinde tamamı polimorfik olmak üzere toplam 58 bant tespit edilmiştir. Polimorfizm bilgi içeriğinin (PIC) ortalama değeri 0.75, ortalama polimorfik bant sayısı 5.7 ve polimorfizm oranı %100 bulunmuştur. Süs bitkisi olarak Göllü ve Tutmaç lokasyonunda bulunan Iris spuria L. subsp. musulmanica aksesyonlarının yüksek boylu olması, çiçek sapının kalın olması, boğum sayısının az olması ve boğum arasının uzun olması sebebiyle kesme çiçek yetiştiriciliğine uygun görülmüştür. Akgöl lokasyonundaki aksesyonların kısa boyu, büyük çiçeği, büyük çiçek çapı ve yüksek boğum sayısıyla dış mekanlarda zemin örtücü olarak değerlendirilmesi önemli görülmektedir.

Özet (Çeviri)

In this study, morphological-molecular characterization of Iris spuria L. subsp. musulmanica species which grows naturally in the Van province and ornamental plant characteristics were determined. It was visited at different times depending on the development period in 5 different locations where the species is distributed. In accordance with the method, 60 plant samples were collected in a way that best represents these populations and without harming the populations. At the same time, Iris sari, Iris pseucaucasica and cultivar Iris germanica species were used to determine their genetic affinities with Iris spuria L. subsp. musulmanica species. For morphological characterization, 25 morphological features were examined, taking into account the UPOV criteria. The data were obtained from 11 ISSR primers, which gave clear and readable bands, were used for molecular characterization. The genetic relatedness among the Iris genotypes was studied by examining dendrograms, 2D scaling charts resulted from Euclidean distance obtained from phenotypic data and Jaccard's coefficient obtained from molecular data. As a result of the data obtained, the E4-E5 genotype pair collected from Erçek region was the closest morphologically to each other with the Euclidean coefficient of 12.62. The most distant genotype pair from each other was G11 collected in Göllü location and A8 genotype collected in Akgöl region with the Euclidean coefficient of 972.34. The ISSR-based genetic similarity values among 24 genotype ranged from 0.400 to 0.929. The genotypes closest to each other in molecular terms were D3-D1 genotypes collected at the same location with a Jaccard coefficient of 0.87. The most distant species from each other were between Iris spuria L. subsp musulmanica genotype (E2) and Iris pseucaucasica (IP3) collected in Erçek location with a Jaccard coefficient of 0.04. Among the 67 genotype, a total of 58 bands were detected, of which all bands were polymorphic. The mean value of polymorphism information content (PIC) was 0.75, the mean number of polymorphic bands was 5.7, and the polymorphism rate was 100%. As an ornamental plant, Iris spuria L. subsp. musulmanica genotypes were found suitable for cut flower cultivation due to their high stature, thick flower stem, low number of nodes and long internodes. The genotypes in Akgöl location are considered important in terms of being used as a ground cover outdoors with their short length, large flower, large flower diameter and high number of nodes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    390627

    Van ilinde doğal olarak yetişen Rosa canina L. genotiplerinin toplam fenolik içerikleri ile moleküler açıdan akrabalık ilişkilerinin incelenmesi

    Study on relationships with regard to molecular and total phenolic contents of Rosa canina L. genotypes naturaly growing in Van province

    ÇAĞLA PARLAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    ZiraatYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERİT ÇELİK

  2. Tez No

    442494

    Van havzasında yetişen Asparagus cinsine ait türlerin moleküler karakterizasyonu ve antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi

    Molecular characterization and determination of antioxidant activity of the species of the genus Asparagus distributed in Van lake basin

    SERDAR ALTINTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    ZiraatSiirt Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MİNE PAKYÜREK

    PROF. DR. SUAT ŞENSOY

  3. Tez No

    868898

    Doğanşehir (Malatya) yöresi incir (Ficus carica L.) gen kaynaklarının bazı meyve ve ağaç özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of some fruit and tree characteristics of fig (Ficus carica L.) genetic resources in Dogansehir (Malatya) region

    SELÇUK İSTANBULLUGİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ZiraatVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERİT ÇELİK

  4. Tez No

    158219

    Valeriana alpestris stev.'in terpenik bileşikleri üzerinde çalışmalar

    Researches on terpenic compounds of Valeriana alpestris stev.

    ÖZGE ÖZBAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Eczacılık ve FarmakolojiAnkara Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SEMRA KURUCU

  5. Tez No

    324473

    Van ve çevresinde yetişen bazı yöresel ürünlerde doğal radyoaktivite seviyesinin belirlenmesi

    Determination of the natural radioactivity levels in someregional foodstuffs cultivated in Van and its surroundings

    ÇİĞDEM ÖTER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    KimyaYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM SELÇUK ZORER

Geri Dön