Doğruluk-ötesi (post-truth) dönemde yalan haber (fake news) ve Covid-19 aşıları: Twitter etiketlerinde aşı karşıtı argümanlar üzerine bir sosyal ağ analizi
Fake news and Covid-19 vaccines in the post-truth era: A social network analysis on anti-vaccine arguments in Twitter hashtags
- Tez No: 807278
- Danışmanlar: PROF. DR. CEM YAŞIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Gazetecilik, İletişim Bilimleri, Philosophy, Journalism, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gazetecilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 635
Özet
Doğruluk-ötesi kavramı, 2016 yılında post-truth orijinal adıyla Oxford Sözlük tarafından yılın sözcüğü seçilmiştir. Doğruluk-ötesi dönem ise gerçek ile yalan haber doğru bilgi ile yanlış bilgi arasında rasyonel akıl yoluyla yapılan ayrımın duyguların devreye girmesiyle silikleşmesini kapsamaktadır. Çalışmada bu dönem öncelikle hakikat, gerçek, doğru kavramları ile incelenmiştir. Ardından modernizm ve post-modernizm akımlarının detaylı değerlendirildiği bir kuramsal çerçeve oluşturulmuştur. Dijital çağla beraber, geleneksel medyadan sosyal medyaya evrilen araçsal değişim ve dönüşüm, doğruluk-ötesi kavramı üzerinde yapılan akademik çalışmaların artmasına sebep olmuştur. Bu kapsamda tezin amacı, 2020 yılında pandemiye dönüşen COVİD-19 hastalığına yönelik geliştirilen aşılara dair sosyal medya platformu Twitter'da yürütülen aşı karşıtı kamusal tartışmaların hangi argümanlarla, nasıl yürütüldüğünün ortaya konulmasıdır. Bu amaçla, 999-19 aşılarına karşıtlığın temsil edildiği iki Twitter etiketine ait tweetler argümantasyon kuramına göre oluşturulan argüman değerlendirme ölçeği ile veriye dönüştürülmüştür. Elde edilen veriler NodeXL programında sosyal ağ analizi yöntemiyle analiz edilerek haritalandırılmış ve yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda, Twitter kamuoyu gündeminde Türkiye'deki aşı karşıtı kamusal tartışmaların birey ve grup odaklı yürütüldüğü, materyal gerçekliğin yerini kişisel kanaat ve inançlara bıraktığı bir ortamın oluştuğu görülmüştür. Çalışmanın önemli sonuçlarından bir tanesi de nesnel verilerin yerini akıl, bilim ve demokrasi karşıtı duygu ve bilişsel davranışlara bırakmış olduğunun görülmesidir. Ortaya çıkan bu yeni durum, toplumsal kutuplaşmayı da derinleştirmiştir. Araştırmada ortaya çıkan bir diğer sonuç ise aşı karşıtı argümanların sosyal medya yoluyla kulaktan kulağa yayılıp söylentiye dönüşerek safsata haline geldiği, yalan ve sahte haberlerin, yanlış bilgilerin bu olgulardan beslenerek hızlı biçimde dolaşıma girdiğidir. Bu durumu; bilgi düzensizlikleri, pandemi döneminde yaşanan süreci ise infodemi olarak nitelemek mümkündür. İnfodemi ile sosyal medyada manipülasyon ve dezenformasyonun yayılması kolaylaşmıştır. Kitleler, yalan ve sahte haberler ile yanlış içeriklerin yarattığı inanç dünyası ve bu dünyayı kalıcı kılan yankı fanuslarının etkisi altında kalmıştır. Yankı fanusu etkisi aynı zamanda sosyal medyanın sahte gerçeklikle inşa ettiği bir kamuoyu gündemi oluşturmuştur. Binlerce enformasyon içinde enerjisiz kalan bireyin doğruluğa ulaşması imkânsız hale gelmiştir. Dahası doğruluk önemsizleşmiş, yitirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Post-Truth was chosen as the word of the year by Oxford dictionary in 2016. On the other hand, the post-truth era includes the blurring of the distinction made by rational reason between true and fake news, true information and false information, with the activation of emotions. In the study, this period was primarily examined with the concepts of truth, true and real. Then, a theoretical framework was formed in which modernism and post-modernism movements were evaluated in detail. With the digital age, the instrumental change and transformation from traditional media to social media has led to an increase in academic studies on the concept of post-truth. In this context, The aim of the thesis is to reveal the arguments and how the anti-vaccine public debates on the social media platform called Twitter regarding the vaccines developed for the COVID-19 virus that turned into a pandemic in 2020, are conducted and distributed. For this purpose, tweets belonging to two Twitter hashtags representing the opposition to COVID-19 vaccines were converted into data with the argument evaluation scale created according to the argumentation theory. The obtained data was analyzed, mapped and interpreted with the social network analysis method part of the NodeXL program. As a result of the study, it was seen that the public debate against vaccines in Turkey on the Twitter public agenda was targeting individuals and groups, and that an environment was formed in which personal opinions and beliefs replaced reality. One of the important discoveries of this study is that objective data has been replaced by emotions and cognitive behaviors against reason, science and democracy. This new situation has deepened social division. Another result of the study is that anti-vaccine arguments spread by word of mouth through social media have turned into rumors and are just nonsense. False and fake news, plus misinformation were fed by these facts and circulated rapidly. It is possible to characterize the situation at hand as information irregularities and the process experienced during the pandemic period as an infodemic. With the infodemic, it has become easier to spread manipulation and misinformation on social media, and the masses have been under the influence of the belief world created by false/fake news and content and the echo fans who make this world permanent. The echo chamber effect has also created a public opinion agenda constructed on social media of a fake reality. It has become impossible for the individual, who is bogged down by thousands of data points, to reach the truth. Furthermore, the truth has become less important, pushed away, and it's completely forgotten.
Benzer Tezler
- Mesiyanik hareketler ve Messiah dizisi
Messianic movements and Messiah series
MUHAMMED SAMİ MERCİMEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSNÜ EZBER BODUR
- Post truth ve müphem gerçeklik: Dijital gazetecilikte gerçek ötesi çağ
Post truth and the ambiguous reality: The surreal age in digital journalism
HALİDE TONGA
- Portolan haritaların mapanalyst uygulaması ile planimetrik doğruluk analizi
Planimetric accuracy analysis of portolan maps with mapanalyst application
HARUN ATİLLA TULGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZHAN İPBÜKER
- İnternet bankacılığı hizmetlerinde bireysel müşteriler tarafından algılanan hizmet kalitesine ilişkin bir modelin geliştirilmesi
Developing a model of perceived service quality by individual customers in internet banking services
HAKAN ÇELİK
- Development of a machine learning based framework for failure forecast and shear strength estimation of conventional RC shear walls
Geleneksel betonarme perde duvarların göçme modu ve kesme kuvveti kapasitesini tahmin eden makine öğrenmesi tabanlı bir yaklaşım geliştirilmesi
MEHMET TAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiDeprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN TAŞKIN KAYA