Culture construction through Halkevleri of Türkiye during the single-party period: A comparative study
Halkevleri özelinde Türkiye'de tek parti dönemi kültür inşası: Karşılaştırmalı bir inceleme
- Tez No: 807281
- Danışmanlar: PROF. DR. YILMAZ BİNGÖL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Kültür, iktidar, Halkevleri, hegemonya, yurttaş imalatı, içerik analizi, karşılaştırmalı analiz, Culture, power, Halkevleri, hegemony, citizen construction, content analysis, comparative analysis
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de tek parti dönemi kültür inşasını yurttaş imalatı kapsamında Halkevleri özelinde incelemektedir. Kültür, kültür-siyaset ilişkisi, kültürel alanda politik bir mücadele olarak hegemonya arayışı, kültürün ulus inşa sürecine katkısı gibi teorik bir temelden hareketle Halkevleri üzerine bir vaka incelemesi sunulmuştur. Halkevleri'nin tek parti dönemi Türkiye'sinde hem yetişkin eğitimi hem de kültür aşılama noktasında kritik bir konum elde etmesi, böylesi bir kültürel inşa analizi içeren çalışma için seçilmesinde temel husus olmuştur. Çalışma Halkevleri'nin 1932-1951 yılları arasındaki ilk dönemine dair bir incelemeyi içerir ve söz konusu dönemin aktörlerine bugün doğrudan ulaşmanın mümkün olmaması gerekçesi ile tarihsel bir incelemeyi kapsar. Bu bağlamda, bu çalışma niteliksel yönteme dayanarak hem harici bir perspektif üzerinden karşılaştırmalı bir analizle hem de Halkevleri özelinde TBMM tutanaklarına uygulanan içerik analizi ile iddiasını ortaya koymaktadır. Çalışmanın karşılaştırmalı değerlendirmesine katkı sunacak, ikinci vaka analizi incelemesi, 1925 yılında İtalya'da kurulan Dopolavoro kültür örgütü incelemesidir. Dopolavoro kurumunun bu çalışmaya dahil edilmesi, Halkevleri ile benzer dönemlerde benzer saiklerle hareket eden bir kurum olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun yanı sıra, Dopolavoro'nun dünya genelinde kültür üretim merkezleri adına ün ve başarıları da bilinmektedir. Çalışmanın literatüre sunacağı özgün katkıların bununla kalmayıp, TBMM veri tabanında 1932-1951 yılları arasındaki altı dönemde toplam 1703 birleşmeden 201'inde tespit edilen Halkevleri hakkında görüşmelerin incelenmesi sonucu elde edilen içerik analizi ile sağlanacağı düşünülmektedir. Bu çalışma, 'Halkevleri özelinde tek parti dönemi kültür inşa süreci nasıl işlemiş, söz konusu çabalar toplumda nasıl karşılık bulmuştur? Bu nasıl ölçülebilir?' temel sorusundan yola çıkar. Tek parti dönemi devlet eliyle kültür inşasına ve bunun toplumdaki karşılığına odaklanan çalışma, kültürel motiflerin maruz kaldığı hızlı değişimlerin toplumun tüm kesimleri tarafından kabul edilemeyebileceğini ve dolayısıyla yurttaşların rejimin arzuladığı düzeyde dönüştürülemeyebileceğini kanıtlamayı amaçlar. Bunu göstermek için de çalışmada karma bir metoda başvurulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study deals with the culture construction process within the scope of citizen construction during the single-party period in Turkey, through the analysis of Halkevleri. A case study on Halkevleri is introduced with a theoretical basis over the issues of culture, the relationship between culture and politics, hegemony as a political struggle in the cultural sphere, and the contributions of culture to the nation-building process. Since Halkevleri had a critical position in both adult education and cultural education in the single-party period, it has been chosen for his study which is designed to build a cultural construction analysis. This study takes the analysis of Halkevleri in its first period between 1932-1951 into account. Since it is nearly impossible to reach the actors of the aforementioned period directly today, the study covers a historical perspective. In this regard, based on a qualitative method, the study tries to submit its claim through both a comparative analysis from an external example and a content analysis applied to the parliamentary records specific to Halkevleri. The second case analysis that will contribute to the comparative perspective is Dopolavoro culture organization established in 1925 in Italy. The reason why Dopolavoro is included in this study as a comparative unit stems from the fact that it was established with similar motives in similar periods with Halkevleri. It is also known that Dopolavoro had a widely accepted reputation as a success in cultural organizations around the world. The originality of the contributions throughout the study is not that all. The study also includes the content analysis obtained as a result of the examination of the records on the issue of Halkevleri, which were determined in 201 out of 1703 meetings in the six periods between 1932-1951 throughout TBMM database. The study tries to answer the following questions: How did the tools of culture construction through Halkevleri work in Turkey? How did the efforts to establish culture through Halkevleri find a social response? And how could this be measured? Focusing on culture construction by the state during the single-party period and the social response, this study aims to prove that the rapid changes to which cultural motives are subjected may not be accepted by the whole society and the citizens may not be transformed at the level as desired by the regime. A mixed method has been applied throughout the study, to achieve this result.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 2000'ler sinemasında taşraya dönüşün sosyopolitik ve kültürel söylem evrenleri
Sociopolitical and cultural discourse of returning to the provinces in cinema in Turkey after the 2000s
ZAHİDE NİHAN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN TUTAL
- Millî kültür taşıyıcılığında usta malı çalıp söyleme geleneği temsilcisi olarak Âşık Veysel
Âşık Veysel as an agent of the masters' repertory performer in the transmission of national culture
ERAY CÖMERT
Doktora
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Toplumsal bellekte radyo ve Antalya'da radyo anıları (1937-1977)
Radio in collective memory and radio memories in Antalya (1937-1977)
GÖKTUĞ ÖZGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAkdeniz ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ÜSTÜN
- Yeni Türk mecmuası (1932-1943)
Başlık çevirisi yok
ERDİNÇ YAKASIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihYeditepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EROL MÜTERCİMLER
- Erken Cumhuriyet Dönemi ulusun kültürel çerçevesi ve anadil: Dahil etme ve dışlamanın Türkçe üzerinden inşası ve Ülkü mecmuası (1933-1941)
The cultural framework of the Early Republican Period and the mother tongue: The construction of parameters of inclusion and exclusion through the Turkish language and the Ülkü magazine (1933-1941)
SERPİL KARAKAYA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ ASLAN