Japon halk mimarisinde köy evi (minka)
Village house in Japanese folk architecture (minka)
- Tez No: 530697
- Danışmanlar: PROF. DR. HAŞİM KARPUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Bu çalışmada, Japon Kültürü'nün temel ögelerinin doğup geliştiği Japon köy evi olan minkayı ve onun etrafındaki gündelik yaşamı, mimari özellikleri ve örnekleriyle birlikte ele almak, halk mimarisi ve mimarlık tarihi açısından önemini ortaya koymak, yapılan koruma ve yeniden değerlendirme çalışmalarını incelemek amaçlanmıştır. Dolayısıyla bu araştırmada, Japon köy evlerinin tarihi ve coğrafi gelişim süreci, çeşitleri, mimari, dini, kültürel özellikleri işlenerek, korunması ve modern dönemde sosyal hayata yeniden kazandırılması konusunda yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Literatür taramasında, Japon köy evi konusunda Japonya'da yapılan araştırmalar, Japonya kültürü ve mimarisi hakkında Türkiye'de yapılan çalışmalar incelenmiştir. Alan araştırmasında, her şeyden önce on altı yıllık Japonya yaşamı ve bu süre içerisinde Tokyo Üniversitesi, Mimarlık ve Mühendislik Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı'nda tamamladığım yüksek lisans çalışması ve akabinde devam ettiğim doktora çalışması ile, bu sırada gözlemlediğim ve incelediğim mimari yapılar, Japonya Mimarisi hakkındaki bilgi ve tecrübelerimin temelini oluşturmuştur. Bu çalışmada örnek olarak ele alınan yapılar yerinde incelenmiş, incelemede aynı sıra ve usul esas alınmış, yapıların; yapım tarihi, plan tipi, yapı malzemeleri, tasarımda kullanılan teknikleri, yapı elemanları ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Ayrıntılı tanım yapılırken örnek yapıların planları çizilmiş ve fotoğrafları çekilmiştir.“Minka”kelimesinin birinci hecesi olan“Min”halk,“Ka”da mesken demektir. Dolayısıyla, kelime anlamı itibarıyla“minka”,“sıradan halkın yaşadığı mesken”i ifade etmektedir. Bu sıradan halktan kasıt, daha çok kırsal kesimde yaşayıp, tarımla veya ormancılıkla, balıkçılıkla veya ticaretle uğraşan halktır. Coğrafi konumuna göre bu uğraşların hepsi ile ilgileniyor da olabilir. İşte bu insanların meskenlerinin genel adı“minka”'dır. Yani, minkalar, doğa ile iç içe yaşayan insanların meskenleri ve iş alanları olduğu için, içerisinde bulunulan doğa şartları, doğal malzemeler ve hayatı sürdürmek için edinilen mesleğe göre şekil aldığından yerine ve yöresine göre çok çeşitlilik göstermektedir. Dolayısıyla mimarı da mühendisi de çoğunlukla orada oturan insanlar veya o yörede bu işi uğraş alanı edinmiş ismi bilinmeyen marangoz ve ustalardır. Ancak yine de minkaları farklı açılardan değişik sınıflamalarla ele almak mümkündür. Biz bu çalışmada minkaları, ikamet edenlerin uğraş alanlarına göre (tarım, orman, balıkçılık, ticaret, ipek böcekçiliği), oda planı ve plan tiplerine göre, çatı örtü malzemesine göre ve Japonya'nın sekiz coğrafi bölgesine göre olmak üzere dört ana başlık altında ele alarak inceledik. Minkalarda binanın yapı malzemelerinin hemen hepsi mevcut şekliyle yaşayanların gözleri önündedir. Ana iskelet malzemesi ahşaptır. Ahşabın yanında, toprak, taş, kum ve çakıl, kamış, saz ve ağaç kabukları, kiremit, kâğıt ve cila minkanın geleneksel yapı malzemeleridir. Minka kurulumunda malzemelerin birbiriyle ilişkilendirilmesinde genel olarak bağlama ve geçme teknikleri kullanılmıştır. Ahşap olarak kurulan gövde iskeletinde kolon ve kirişlerde metal çivi kullanılmamış, geçme tekniği uygulanmıştır. Çatı iskeletinde de genel olarak hem iskelet bileşenleri ve hem de iskeletin bitkisel malzeme olan çatı örtüsü yine bitkisel ipler ile birbirine bağlanmıştır. Kolon veya sütun gibi taşıyıcı unsurların toprak zemin ile temas noktalarında, ara malzeme olarak temel taşları kullanılmıştır. Ahşap ve bitkisel yapı unsurlarının dayanıklılığını artırmak için ya cila kullanılmış veya genellikle oturma odasında bulunan ısınma ocaklarına baca yapılmayarak çıkan dumanın gövde ve çatı iskeletinin tamamına ulaşmasına olanak verilip, bu malzemelerin islenmesi sağlanarak rutubete ve böceklenmeye karşı dumanın doğal koruyucu olması sağlanmıştır. Aynı amaçla minkalarda genel olarak oda bölümlenmelerinde sabit duvarlar yerine hareketli sürgülü kapılar tercih edilmiş, yine odalarda tavan da kullanılmamıştır. Japon köy evlerinin korunması ve modern dönemde sosyal hayata yeniden kazandırılması konusunda merkezi ve yerel hükümet düzeyinde yapılan çalışmalar, tarih ve kültür mirası tescili, restorasyon ve rekonstrüksiyon, minkaların orijinal yerinde veya taşınıp yeniden kurularak oluşturulan açık hava müzesi (eko müze) kurulması şeklinde olmuştur. Sivil toplum kuruluşları da hükümetler düzeyinde yapılan çalışmalara kaynak sağlama ve mali katkıda bulunma şeklinde gerçekleşmiştir. Bu çalışma ile Japonya'da geleneksel köy evlerinin üç şekilde modern yaşam içerisinde varlıklarını sürdürmekte oldukları tespit edilmiştir. Bunlardan birincisi, bünyelerine teknoloji ve malzeme gelişimine paralel olarak yeni malzemeler ilave ederek, yani bitkisel çatı örtüsü yerine kiremit veya metal malzemenin girmesi gibi, varlıklarını bulundukları mekânda sürdürmeleri şeklidir. İkincisi, doğal ortamında, gerekli restorasyon ve rekonstrüksiyon çalışmaları ile, fonksiyonel farlılıklarla birlikte modern yaşama katılarak, yani, kanalizasyon, elektrifikasyon ve diğer altyapı ilaveleri ile köy evi, iç turizmin ihtiyaçlarını karşılayan müze, kafe veya restoran olarak varlıklarını sürdürmeleri şeklidir. Üçüncüsü, doğal ortamından alınarak ve aslına uygun şekilde büyük şehir merkezleri veya yakınlarında, büyük şehir insanlarının, araştırmacıların ve turistlerin istifade ettikleri açık hava müzeleri veya eko müzeler (çalışmamızda istifade ettiğimiz Osaka Köy Evleri Açıkhava Müzesi örneğinde olduğu gibi) olarak varlıklarını devam ettirme şeklidir. Sonuç olarak, minkaları dünyanın sanayi ve teknolojik olarak en gelişmiş ülkelerinden bir tanesi olan Japonya'da geleneksel sivil mimarinin temel yapısı olarak niteleyebiliriz. Minkalar, dikey mimari ve onu mümkün kılan çevreye zararlı beton, demir, çelik gibi yapı malzemeleri ve yine bu dikey mimarinin sonucu olan kalabalık ve stresli toplum bireylerine, doğa ile barış içerisinde insan yaşam alanları oluşturmanın mümkün olduğunu hatırlatmakta, bu açıdan değişik boyutlarda daha fazla ilgi ve incelemeyi hak etmektedirler.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the Japanese village house“minka”, the place where the basic elements of Japanese Culture originated and developed, the daily life around it and architectural features with examples, to demonstrate its importance in terms of folk architecture and architectural history, and to examine the conservation and reassessment work carried out. Therefore, in this research, studies on the historical and geographical development process, varieties, and architectural, religious and cultural characteristics of Japanese village houses are studied and preserved and social life is restored in the modern period. In literature research, studies carried out in Japan in the Japanese village house and studies in Turkey about the culture and architecture of Japan were examined. In this field of research, first of all, a sixteen-year life experience in Japan, the post graduate studies I completed at Tokyo University, Institute of Architecture and Engineering, Department of History of Architecture, the doctorate studies which I started and continued after my post graduate study, and the architectural structures I observed and studied during that time have formed the base of my knowledge and experience about Japanese Architecture. The structures studied in the field survey were examined on- site, and the examination was based on the same order and method; construction date, plan type, building materials, techniques used in design, building elements were described in detail. Plans were drawn and photographs were taken of the sample structures while detailed descriptions were being made.“Min”, the first syllable of the word“minka”means“folk”; and“ka”means dwelling. Therefore, the word“minka”means“dwelling where the ordinary people live”. It is meant by ordinary people, living in rural areas, engaged in agriculture or forestry, fishing or commerce. Depending on his geographical location, he may be interested in all of these efforts. Here is the general name of the dwelling of these people,“minka”. That is to say, since minkas are the dwellings and business areas of the people living in touch with nature and the natural conditions, natural materials and the occupation to survive are very different, they come in a wide range of styles and sizes, largely as a result of differing geographic and climatic conditions as well as the lifestyle of the inhabitants. Thus, the architects and engineers of the minkas are people who have been living there or carpenters and craftsmen who have taken up the field of work in that area. However, it is still possible to study the minkas with different classification from different angles. In this study, we will discuss the minkas under four main topics; according to the major working fields of the residents (such as forestry, fishermen, merchant, silkworm breeding), to the room plan and roof plan, to the roofing material and to the eight geographical regions of Japan. Almost all of the structure materials on the minkas are abundant in the immediate locality. The main frame material of the structure is wood. Besides the wood, the soil, stone, sand and pebbles, reeds, straw and tree bark, tiles, paper, lacquer and metal are the traditional structure materials of minkas. In the construction of minka, the materials are connected with each other and generally the fastening and joint techniques are used. In the body frame constructed as wood, no metal nails were used for columns and beams; conversely, all- wood joints were applied. In the frame of the roof, both the frame components and the roof covering, which are the frame material, are tied together with natural fibres Foundation stones have been used as intermediate materials at points of contact of load-bearing elements such as column or pillar with the ground. In order to increase the durability of wood and natural building elements, either lacquer was used or by not building a chimney for the heating ovens which were usually in the living room they enabled the smoke coming out of the ovens reach to the entire body and the roof frame and let the materials became sooty so that this could be a natural protection against damp and bugs. For the same purpose, generally movable sliding doors were preferred instead of fixed walls in room partitions in minkas and there weren't ceilings in the rooms. The works and regulations carried on at the central and local government level on the preservation of Japanese village houses and the restoration of social life in the modern era has been through the registration of history and cultural heritage, restoration and reconstruction, and the establishment of minkas in their original place or an open air museum (eco-museum) by moving and re-establishing them. Civil Society Organizations also contributed to providing funding and financial contribution to the work done at the government level. With this study, it has been found that traditional village houses in Japan maintain their presence in modern life in three ways. The first of these is the continuation of the location where they maintain their presence, such as the introduction of tiles or metal items instead of the vegetative roof, by adding new materials in parallel with the development of technology and materials. The second is to maintain their presence in the natural environment by participating in modern life together with functional restraints and reconciliation work; such as sewage, electrification and other infrastructure additions, as well as village houses, cafes or restaurants that meet domestic tourism needs. The third is the way of continuing their existence by taking them out of their natural environment but keeping their originality, and moving them in large urban centres or neighbourhoods as open air museums or eco-museums which locals, researchers, and tourists will draw advantage from (such as the Osaka Village Houses Open-museum which we examined during our studies). As a result, we can characterize minkas as the founding element of traditional folk architecture in Japan, one of the world's most industrial and technologically advanced countries. Minkas remind the crowded and stressed community members who are the result of vertical architecture and building materials such as concrete, iron and steel harmful to its possible surroundings that it is possible to build human living spaces in peace with nature. In this respect, they deserve more interest and examination in different dimensions.
Benzer Tezler
- Türk halk edebiyatında turna motifli türküler
Ballads which hace crane motifs in the Turk folk literature
İNAN SELVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR GÜLER
- Nichiren Budizmi
Nichiren Buddhism
HÜSAMETTİN KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2012
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KATAR
- Geleneksel Japon Kabuki tiyatrosu'ndaki maske makyajın modern gösterilere yansıması
The reflection of mask make-up in traditional Japanese Kabuki theater on modern performances
YASEMİN ACAR
Doktora
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SELDA KULLUK YERDELEN
- Çocuklara yönelik tablet uygulamalarında tasarım yaklaşımları ve bir mobil uygulama denemesi
Design approaches in tablet applications for children and a mobile application trial
ŞADİ KARAŞAHİNOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2018
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DOÇ. SERDAR PEHLİVAN