Evaluating wisdom with self-report and performance measures and its associations with executive functions
Bilgeliğin öz-bildirim ve performans ölçümleri ile değerlendirilmesi ve yürütücü işlevlerle ilişkisi
- Tez No: 807475
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLTEN ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türk kültüründe bilgelik kavramını psikolojik bir perspektiften ve yürütücü işlevler (İng. executive functions; EF) ile ilişkisini incelemektir. Bu amaçla bilgelik için performans ölçümleri (BWP, Berlin Bilgelik Modeli ve GWR, Grossmann'ın Bilgece Muhakemesi) ve öz-bildirim ölçeği (SAWS, Kendine Yönelik Bilgelik Algısı Ölçeği) kullanılmıştır. EF için ise baskılama (yap/yapma görevi) ve görev-değiştirme paradigmaları kullanılmıştır. Çalışmaya 149 üniversite öğrencisi katılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, yaş ile bilgelik ölçümleri arasında ilişki yoktur. BWP'de kadınlar erkeklerden daha iyi performans göstermiştir. SAWS'ın deneyim boyutunda erkek katılımcılar kadınlara göre daha yüksek puan bildirmiştir. Gelir algısı, BWP'nin belirsizliği tanıma boyutu ile pozitif korelasyona sahiptir. Anne eğitim durumunun ve yaşanılan yerin bilgeliğin bazı boyutları açısından farklılık oluşturduğu bulgulanmıştır. Ortalama puanlara göre, katılımcılar SAWS'ta yüksek düzeyde bilgelik raporlamışlardır, BWP için ortalama bir performans sergilemişlerdir ve en düşük performansı GWR'de göstermişlerdir. Ayrıca, SAWS'ın GWR ile negatif korelasyon eğiliminde olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca hem BWP hem de GWR arasında -alt boyutlar açısından- pozitif korelasyon eğilimi gözlenmiştir. SAWS ve BWP ise ilişkili değildir. BWP'nin belirsizliği tanıma alt boyutu görev değiştirme ile pozitif korelasyon gösterirken, inhibisyon performansı ikinci yap/yapma görevinde GWR toplam puanı ile pozitif korelasyon göstermektedir. Diğer EF (inhibisyon, görev-değiştirme) ile bilgelik ölçümlerinin (BWP, GWR ve SAWS) toplam puanları arasında herhangi bir korelasyon gözlenmemiştir. İyi uyum değerlerine sahip Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) sonuçlarına göre, üst-düzey EF ve üst-düzey bilgelik değişkenleri arasında .43 korelasyon gözlenmiştir ancak kovaryans analizine göre bu korelasyon anlamlı değildir. Üst-düzey bilgelik değişkeni, GWR (.76) ve BWP (.23) ile pozitif yükleme göstermektedir ancak SAWS (-.37) ile negatif bir ilişki göstermektedir. Dolayısıyla, kendilerini bilge olarak değerlendiren bireylerin performans ölçümlerinde düşük puanlar aldığı bir paradoks gözlemlenmiştir. Ayrıca, YEM regresyon sonuçlarına göre bir değişkenin bilgelik kavramını tek başına açıklamakta yetersiz kalması bilgeliğin karmaşık doğasını doğrulamaktadır. Bulgular, GWR'nin durumun farklı şekillerde gelişebileceğinin ve değişimin tanınması boyutunun EF kullanımıyla önemli bir şekilde ilişkili olabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the concept of wisdom in Turkish culture from a psychological perspective, as well as its relationship with executive function (EF). To achieve this aim, different measurement methods were used to assess wisdom, including performance measures (BWP, Berlin Wisdom Paradigm and GWR, Grossmann Wise Reasoning) and self-report measure (SAWS, Self-Assessed Wisdom Scale). Inhibition (the go/no-go task) and task-switching paradigms were used to measure EF. One-hundred-forty-nine university students participated. According to the mean scores, the participants reported a higher level of wisdom in the SAWS, while they performed at an average level for the BWP. Lower performance was observed for the GWR. There was a tendency for the SAWS to be negatively correlated with the GWR. Besides, according to correlational analyzes, both the BWP and the GWR demonstrate a positive trend in their relationship. The SAWS, appears to be unrelated to the BWP. Inhibition performance in the second go/no-go task (the first one is unrelated) is positively correlated with the total score of the GWR. Uncertainty sub-dimension of BWP is positively correlated with task-switching. There is no other correlation between EF (inhibition, task-switching) and the total score of wisdom measurements (the BWP, the GWR, and the SAWS). According to SEM results which has a good of fit, there is a .43 correlation between higher-order EF and higher-order wisdom variables which is insignificant according to covariance analyzes. Besides, the findings indicate a paradox where individuals who self-report as wise get low scores in performance measures. Also, regression model which has good of fitness and %49 explainability, no single variable significantly explains wisdom, which confirms the complex nature of wisdom. Findings suggest that the recognition of many ways situation may unfold sub-dimension of the GWR may be significantly related to EF usage.
Benzer Tezler
- Er-YAG lazer uygulanan ve uygulanmayan yapay mine lezyonlarında biyomimetik peptid esaslı remineralizasyon ajanının etkilerinin in-vitro incelenmesi
In-vitro evaluation of the impact of biomimetic peptide-based remineralization agent in artificial enamel lesions with and without ER : YAG laser application
ASLI AŞIK
- Le bonheur le travail et les choix dans l'ethique
Etikte mutluluk iş ve seçimler
YILDIZ GÜL HACIEVLİYAGİL CÜCELOĞLU
- Bilgeliğin prosedürel analizi ve iyi oluşla ilişkisi
Procedural analysis of wisdom and it's relation with well-being
GÜNEŞ OLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKİYE ŞAHİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF SARIKAYA
- Farklı gelişim dönemindeki bireylerin bilgelik özelliklerinin incelenmesi
Analysis on wisdom characteristics of individuals in different developmental period
İREM DEMİRÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN NEJAT AKFIRAT
