Geri Dön

Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Şehzade Mehmed Koleksiyonundaki Baba Nakkaş tezyinatlı ciltlerin tespiti ve analizi

Identification and analysis of Baba Nakkaş Decorated Book Covers in Şehzade Mehmed Collection at Süleymaniye Manuscript Library

  1. Tez No: 807810
  2. Yazar: ZEHRA İPEK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
  12. Bilim Dalı: Cilt Sanat Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 341

Özet

“Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Şehzade Mehmed Koleksiyonundaki Baba Nakkaş Tezyinatlı Ciltlerin Tespiti ve Analizi”adlı yüksek lisans tezi ile kitap kaplarında Baba Nakkaş üslûbu örneklerinin incelenerek analiz ve değerlendirmelerinin yapılması amaçlanmıştır. Cilt sanatında Baba Nakkaş üslûbuna ilişkin yapılan çalışmaların yetersiz olması tez konusunun belirlenmesindeki ana etken olmuştur. Araştırma konusunun adresi olarak belirlenen Şehzade Mehmed Koleksiyonundaki tüm eserler yordam sisteminde incelenmiş olup yüz dokuz adet yazma eserden sekizinin Baba Nakkaş üslûbunda kitap kabına sahip olduğu tespit edilmiştir. II. Mehmed dönemi kültür ve sanat ortamı ile Baba Nakkaş'ın hayatına ilişkin yazılı kaynaklardan araştırmalar yapılarak konuya ilişkin özet bilgiler sunulmuştur. Ayrıca kitap sanatları, çini ve mimaride Baba Nakkaş üslûbu örnekleri incelenmiştir. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi ve Şehzade Mehmed Koleksiyonuna ilişkin de özet bilgilendirmeler yapılmıştır.“Katalog”bölümünde, incelenen yazma eserlerin künye bilgileri verilerek ciltlerine ilişkin malzeme, renk, teknik, motif, kompozisyon gibi özellikleri analiz edilmiştir. Ayrıca detaylı fotoğraflar ve bilgisayar ortamında hazırlanan vektörel çizimler bu bölümde sunulmuştur. Şehzade Mehmed-67 envanter numaralı eserin kitap kabı röprodiksiyonu ile Şehzade Mehmed-88 envanter kayıtlı eserin şemse motifleri doğrultusunda levha uygulaması yapılmıştır. Bu uygulama aşamalarına ilişkin detaylı bilgiler“Uygulama”bölümünde sunulmuştur. Çalışmanın“Değerlendirme”bölümünde, incelenen kitap kaplarının özellikleri, Baba Nakkaş üslûbunda olan ve farklı koleksiyonlarda bulunan diğer kitap kapları ile tezhip, çini ve kalem işi sanatlarına ait Baba Nakkaş tezyinatı örnekleriyle karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Baba Nakkaş üslûbundaki kitap kaplarıyla ilgili elde edilen bulgular bir araya getirilerek tezin sonuç maddeleri oluşturulmuştur. Çalışmanın, Baba Nakkaş üslûbundaki kitap kaplarının gün yüzüne çıkması ile daha detaylı değerlendirmelerin yapılabilmesi için önemli bir fırsat sunabileceği belirtilmiştir.

Özet (Çeviri)

This master's thesis, titled“Identification and Analysis of Baba Nakkaş Decorated Book Covers in Şehzade Mehmed Collection at Süleymaniye Manuscript Library,”aims to analyze and evaluate examples of Baba Nakkaş style found in book covers by examining examples. Insufficiency of studies conducted on the art of bookbinding featuring the finest examples of the Baba Nakkaş style were the main motivation behind choosing this thesis topic. All the works in the Şehzade Mehmed Collection, which was chosen as the subject of the research, were examined in the cataloging system, and book covers of eight out of the 109 manuscripts identified as Baba Nakkaş style. Research was conducted on the cultural and artistic environment of the period of Sultan Mehmed II and the life of Baba Nakkaş through written sources. Summary information was provided on the topic, and examples of the Baba Nakkaş style in book arts, ceramics, and architecture were examined. An overview of the Süleymaniye Manuscript Library and the Şehzade Mehmed Collection was also provided. In the 'Catalog' section, the cataloging information of the examined manuscripts was given, and their materials, colors, techniques, motifs, and compositions were analyzed. Detailed photographs and computer-driven vector drawings were presented in this section. A reproduction of the book cover of the manuscript with inventory number Şehzade Mehmed-67 and a plate application based on the shamsa motifs of the manuscript with inventory number Şehzade Mehmed-88 were made. Detailed information about these application processes was presented in the 'Application' section. In the 'Evaluation' section of the study, the characteristics of the examined book covers were compared with other book covers in the Baba Nakkaş style found in different collections and examples of Baba Nakkaş decorations in the arts of illumination, ceramics, and calligraphy. The results; regarding the book covers in the Baba Nakkaş style were brought together to form the conclusion section of the thesis. It was emphasized that the study could provide an important opportunity for a more detailed evaluation with the emergence of book covers in the Baba Nakkaş style.

Benzer Tezler

  1. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Şehzade Mehmed Koleksiyonu Katı' ciltlerinde tezyinat ve teknik

    Ornamentation and technique in the bindings of Şehzade Mehmed Collection Found in the Suleymaniye Manuscript Library

    ELİF TAŞKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU

  2. Fatih Sultan Mehmed'e ithaflı beş yazma eserin bezeme analizi

    The ornament analysis of five manuscripts dedicated to Fatih Sultan Mehmed

    AHMET TAYLAN URAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    El SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. SEHER AŞICI

  3. Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü'ş-Şu'ara (inceleme-tenkitli metin) (2 cilt)

    Başlık çevirisi yok

    AYSUN EYDURAN SUNGURHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA İSEN

  4. Mecmûʻa-i Eşʻâr (Süleymaniye Kütüphanesi, Ali Nihat Tarlan 21, 1b-50b, İnceleme-Metin-Tıpkıbasım)

    Mecmûʻa-i Eşʻâr (Süleymaniye Library, Ali Nihat Tarlan 21, 1b-50b, Analysis-Text-Facsimile)

    NECLA ESEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ONAT ÇAKIROĞLU

  5. İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi'nde yer alan Tezhipli Kur'an-ı Kerim Yazmaları'nın kataloglanması, Cilt I

    Cataloging the Illuminated Manuscript Holy Qurans located in Süleymaniye Manuscript Library

    BİHTER H. B. ALTUNBAŞ GÜMBÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    El SanatlarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜL GÜNEY