Hastanelerde tabak artığı belirleyicileri: Yatan hasta ve diyetisyenler ile karma yöntem çalışması
Plate waste determinants in hospitals: A mixed method study with inpatients and dietitians
- Tez No: 808145
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZAN AKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Gıda israfının önemli bir bölümü toplu beslenme hizmeti veren kurumlardan kaynaklanmaktadır. Bu kurumlar arasında yer alan hastaneler, gıda israfının yarısından sorumludur. Kazan ve tabak artığı şeklinde oluşan gıda israfında tabak artığının payı oldukça büyüktür. Yakınsayan paralel desen kullanılan karma yöntemle tasarlanan araştırmada, katılımcı sayıları amaçlı örneklem yöntemine göre belirlenmiş olup, tabak artığı belirleyicilerinin yatan hasta (n=351) ve hastanede çalışan diyetisyen (n=6) görüşleri ile incelenmesi amaçlanmıştır. Minimum üç gündür yatış yapan, 20 yaş ve üzeri, R3, terapötik ve normal diyet alan hastaların 24 saatlik geriye dönük hatırlatma yöntemiyle besin tüketim kayıtları alınmış, araştırmacılar tarafından literatür taranarak hazırlanan, gıda israfı ve tabak artığına yönelik tutum ve davranış ölçeği ile Tabak Artığı Belirleyicileri - Hasta Ölçeği (TAB-HÖ) geçerlik güvenirliği yapılmış ve kullanılmıştır. TAB-HÖ toplam puanları ile gıda israfı ve tabak artığına yönelik davranış ölçeği puanları arasında pozitif yönlü düşük düzeyli bir ilişki bulunmuştur (r=0,110 ; p0,05). Hastalar, yemeğin sıcaklığı, pişirilme şekli, yemekten yabancı madde çıkması, servis yapan personelin hijyeni, çatal-bıçak ve servis tepsisi hijyeninin tabak artığı bırakmalarında etkili olduğunu belirtmiştir. Araştırmanın nitel boyutu kapsamında diyetisyenler, uygun ve kaliteli ekipman, yemeğin sıcaklığı, mutfak bütçesinin sınırlı olması, eskimiş termo tepsi, pişirme hazırlık süreci ve hasta psikolojisinin tabak artığı bırakılmasında etkili olduğunu vurgulamışlardır. Aynı zamanda tabak artığının azaltılması için yönetimin desteği, diyetisyenin beslenme hizmetleri takibi gerekliliği, kaliteli ürün satın alınması, kişi ve menüye göre rasyon tahmini yapılması ve personel eğitimlerinin altını çizmişlerdir. Diyetisyenler tabak artığının sebep olduğu olumsuzluklar arasında ekolojik ve maddi etkiler, iş gücünün boşa gitmesi, gıda güvencesi ve hastane malnütrisyonunun önemini dile getirmişlerdir. Tabak artığının azaltılması ve önlenmesi için yemeğin ısı takibinin yapılması, standart tarifelerin takibi, gıda güvenliğinin sağlanması, mutfak ekipmanlarının periyodik bakım-onarımlarının yapılması, standart tarifelerde terapötik diyetlere yönelik inovatif girişimlerde bulunulması, mutfak personeline yönelik eğitimlerin verilmesi, toplu beslenme alanında uzmanlaşmış ve izlemi sağlayacak diyetisyenlerin gerekliliği sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
A significant portion of food waste is caused by institutions providing fodd services systems. Hospitals, which are among these institutions, are responsible for half of the food waste. The share of plate waste in food waste in the form of boiler and plate waste is quite large. In the study, which was designed with a mixed method using a convergent parallel design, the number of participants was determined according to the purposive sampling method, and it was aimed to examine the determinants of plate waste with the opinions of inpatients (n=351) and dieticians (n=6) working in the hospital. Food consumption records of patients who had been hospitalized for a minimum of three days, aged 20 years and older, receiving R3, therapeutic and normal diets were taken with a 24-hour retrospective reminder method, and the attitude and behavior scale for food waste and plate waste and Plate Waste Determinants - Patient Questionnaire (PWD-PQ), which was prepared by the researchers by reviewing the literature, were validated and used. A positive low-level correlation was found between the total scores of PWD-PQ and the scores of the scale of attitudes and behaviors towards food waste and plate waste (r=0.110; p0.05). Patients stated that the temperature of the food, the way it was cooked, the presence of foreign matter in the food, the hygiene of the serving personnel, and the hygiene of cutlery and service tray were effective in leaving plate waste. Within the scope of the qualitative dimension of the research, dietitians emphasized that appropriate and quality equipment, temperature of the food, limited kitchen budget, outdated thermo tray, cooking preparation process and patient psychology were effective in leaving plate waste. At the same time, they emphasized the support of the management, the necessity of dietitian's nutrition services follow-up, purchasing quality products, ration estimation according to the person and menu, and staff trainings to reduce plate waste. Dietitians emphasized the importance of ecological and financial impacts, wasted labor, food security and hospital malnutrition among the negative effects of plate waste. In order to reduce and prevent plate waste, it was concluded that food temperature monitoring, following standard recipes, ensuring food safety, periodic maintenance and repair of kitchen equipment, innovative initiatives for therapeutic diets in standard recipes, training for kitchen staff, and dietitians who are specialized in mass nutrition and who will provide monitoring are necessary.
Benzer Tezler
- C.Ü. Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde yatan yetişkin hastaların hastane gürültüsünden nasıl etkilendiklerinin belirlenmesi
Investigation on determining the effects of noise on adult patients Hospatilazed at University's Faculty Hospital
İLKNUR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
HastanelerCumhuriyet ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MELİHA AKALAY
- Antibiyotik dirençli Pseudomonas aeruginosa suşlarına spesifik litik bakteriyofaj izolasyonu ve izole edilen bakteriyofajların litik spektrumlarının belirlenmesi
Isolation of lytic bacteriophages against multidrug resistant Pseudomonas aeruginosa isolates and determine their lytic spectrums
ERGÜN AKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıŞifa ÜniversitesiTıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ATABAY
PROF. DR. SİNEM AKÇALI
- Hastanelerde sağlık bilişimi hizmetlerinin verilmesinde hekimlerin bilgi teknolojileri becerilerinin değerlendirilmesi için bir yapı önerisi
A framework for the evaluation of information technology literacy of physicians on the provision of health care information system services in hospitals
İRFAN ONAT TAKAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilim ve TeknolojiUfuk Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALAATTİN PARLAKKILIÇ
- Hastanelerde hemşirelerin işte kalma ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of the factors that effect the intentions of the nurses whether to stay at work at the hospitals or to leave the work
NEZİHE TOPÇU ORBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
HemşirelikHaliç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTOLAN YILDIRIM
- Yapılarda taban izalasyonu sistemleri
Base isolation systems of structures
ÖZGÜR ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANTONİO TRUPİA