Adolesan sporcularda algılanan ebeveyn güdüsel ı̇klimi ve ahlaki karar alma tutumları arasındaki ilişkide değerlerin aracı rolü
The mediating role of values in the relationship between parentalinitiated motivational climate and moral decision making attitudes in adolescent athletes
- Tez No: 808271
- Danışmanlar: PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Spor, Psychology, Sports
- Anahtar Kelimeler: ahlaki karar alma, ebeveyn güdüsel iklimi, değerler, ahlaki davranış, attitudes to moral decision-making, parent-initiated motivational climate, values, moral attitude
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Egzersiz ve Spor Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı adolesan sporcularda algılanan ebeveyn güdüsel iklimi ile ahlaki karar alma tutumları arasındaki ilişkide değerlerin aracılık rolünün spor türü ve cinsiyete göre incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 223 kız ve 226 erkek olmak üzere toplam 449 (Xyaş=14,76 ± 1,80) adolesan sporcu katılmıştır. Katılımcılara“Ebeveyn Güdüsel İklim Envanteri-2”,“Altyapı Sporlarında Değer Ölçeği-2”ve“Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeği”uygulanmıştır. Verilerin analizinde Hayes'in Process Macro analizi bootstrap yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Analiz sonuçları, algılanan ebeveyn güdüsel iklim ile ahlaki karar alma tutumlarının alt boyutları arasındaki ilişkide ahlaki değerlerin aracılık rolü olduğunu; ahlaki değerlerin algılanan ebeveyn güdüsel iklimin tüm alt boyutları ile adilce kazanmayı koruma arasındaki aracılığında cinsiyetin düzenleyicilik rolü olduğunu göstermiştir. Bunun yanı sıra, yetkinlik değerinin algılanan ebeveyn güdüsel iklimin tüm alt boyutları ile yarışma severliği benimseme ve adilce kazanmayı korumaya aracılık ettiği tespit edilmiştir. Analizler, yetkinlik değerinin, algılanan ebeveyn güdüsel iklim ve ahlaki karar alma tutumları arasındaki aracılığında spor türünün ve cinsiyetin düzenleyici rolü olduğunu ve bunun alt boyutlara göre farklılaştığı ortaya koymuştur. Statü değerinin algılanan ebeveyn güdüsel iklimin alt boyutları olan endişe ve çabasız başarı iklimi ile ahlaki karar alma tutumlarının tüm alt boyutlarına aracılık ettiği, ayrıca statü değerinin çabasız başarı iklimi ile hileyi benimseme arasındaki aracılığında; endişe iklimi ve çabasız başarı iklimi ile adilce kazanmayı koruma arasındaki aracılığında spor türünün düzenleyicilik rolü olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Adolesan sporcuların spora ait değerleri ebeveynlerinden algıladıkları güdüsel iklimden etkilenerek onların, spora özgü ahlaki karar almalarında, inanç, duygu ve davranış eğilimlerini şekillendirmektedir. Ayrıca bu etkiler sporcuların kız veya erkek olmasına; bireysel veya takım sporu ile uğraşmalarına göre değişmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: The purpose of this study was to investigate the mediating role of values in the relationship between moral decision-making attitudes and parental-initiated motivational climate and the moderating role of sport types and gender in this relationship in adolescent athletes. Methods: A total of four-hundred-forty-nine athletes (Mage=14,76±1,80), consisting of 223 females and 226 males participated in the study.“Attitudes to Moral Decision Making in Youth Sport Questionnaire”,“Parent-Initiated Motivational Climate Questionnaire-2”,“Youth Sport Values Questionnaire-2”were used. Moderated mediation model was tested using the PROCESS Macro. Results: The analyses demonstrated that moral values mediated the relationship between moral decision-making attitudes and perceived parental motivational climate. Gender had a moderating role in the mediation role of moral value between all subscales of the parent-initiated motivational climate and keeping winning in proportion. Competence values have mediated the relationship between all subscales of the parental-initiated motivational climate and keeping winning in proportion and acceptance of gamesmanship. Gender and sports types have a moderation role in the mediation role of competence value between moral decision-making attitudes and parental-initiated motivational climate and this depends on the subscales. Status value has mediated between worry-conducive climate and worry-conducive climate which are subscales of parental-initiated motivational climate and all subscales of attitudes to moral decision-making. However, sport type has a moderation role in the mediation role of status value between success without effort climate and acceptance of cheating. The same situation has also been between worry conducive climate, success without effort climate, and keeping winning in proportion. Conclusions: Adolescent athletes' sports values are affected by the motivational climate they perceive from their parents and shape their beliefs, emotion, and behavioral tendencies in making sport-specific moral decisions. In addition, these effects depend on gender and sports types.
Benzer Tezler
- Adolesan sporcuların tükenmişliğinin belirlenmesinde algılanan ebeveyn mükemmeliyetçiliği ve güdüsel ikliminin rolü
The role of perceived parental perfectionism and motivational climate in determining burnout in adolescent athletes
NİLAY HANDE KOCADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Adolesan sporcularda olumlu beden imgesi ile mükemmeliyetçilik ilişkisinde öz şefkatin aracılık rolünün spor türüne göre incelenmesi
The mediation role of self-compassion in the relationship between positive body image and perfectionism in adolescent athletes with regard to sport type
FATMA EDA GÜNGÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Adolesan sporcularda zihinsel dayanıklılığın belirlenmesinde ailenin spora dahiliyeti ve aile mükemmeliyetçiliğinin rolü
The role of perceived parental perfectionism and parental involvement in mental toughness of adolescent athletes
NÜKTE ÖZGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Adolesan sporcularda ailenin spora dahiliyeti ve aile mükemmelliyetçiliğinin sporcunun motivasyonel unsurlarıyla ilişkisi
The relationship of parental involvement and parental perfectionism to athletes motivational factors in adolescents athletes
AYŞE PINAR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN SARI
- Sporcularda zihinsel yorgunluğun fiziksel performansa etkisi
The effect of mental fatigue on physical performance in athletes
BUSE SEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporDokuz Eylül ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN GÜNAY