Korunan alanlarda ekoturizmin markalaşmasına yönelik bir model önerisi: Golestan, İran örneği
A model proposal for branding ecotourism in protected areas: The case of Golestan, Iran
- Tez No: 809154
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SARA DEMİR ALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Turizm sektörün büyümesine bağlı olarak doğal ve kültürel peyzaj kaynak değerlerinin kontrolsüz şekilde kullanılması ve tahrip edilmesi alternatif turizm anlayışını gündeme getirmiştir. Doğa temelli sürdürebilir bir turizm türü olan ekoturizm ile doğal habitatların, türlerin, yerel ve geleneksel dokunun korunması, turizm kaynaklarının yerel halka doğrudan ekonomik fayda getirmesi, doğal ve kültürel peyzaj değerlerin korunmasına yönelik farkındalığın sağlanması hedeflenmektedir. Ekolojik ve kültürel hassasiyete sahip alanlarda ekoturizmin sağlıklı gelişimi için ekoturizm stratejilerin belirlenmesi ve turistler ile yerel halkın ekoturizm farkındalığının arttırılması gerekmektedir. Bu araştırma kapsamında, farklı iklim koşulları ile fauna ve flora çeşitliliğini, farklı koruma statülerini ve farklı kültürel yaşam biçimini bir arada barındıran ve İran'ın kuzeydoğusunda yer alan Golestan ili çalışma alanı olarak incelenmiştir. Ancak turizm planının eksikliği, teknik altyapı yetersizliği, reklam ve bilgilendirme eksikliği, ekoturizm konusunda bilincin ve deneyimin eksikliği ve kontrolsüz avlanma ve kaçak yapılaşma bu hassas ekolojik ve kültürel peyzaj değerlerini olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, koruma değeri bulunan Golestan'ın ekoturizm kriterlerini belirlemek ve sürdürebilir bir ekoturizm markalaşması için stratejiler geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için çalışma alanının mevcut durumunu ortaya koyan GZFT (Güçlü Yönler-Zayıflıklar-Fırsatlar-Tehditler) analizi ile AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) ve EİEKY (En İyi En Kötü Yöntemi) hibritinden oluşan ÇKKV (Çok Kriterli karar Verme) yöntemleri entegre edilmiştir. Bu kapsamda saha çalışması ile yerel halk, uzmanlar ve ziyaretçilerden oluşan anket çalışması gerçekleştirilerek çalışma alanının markalaşmasına yönelik en uygun ekoturizm stratejileri önceliklerine göre sıralanmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre, 5 ana ekoturizm kriterleri ve 20 alt ekoturizm kriterleri arasından bir olanak olan“doğal koruma alanların olması”ile bir güçlü yön olan“ekolojik değerlere sahip olması”Golestan'da ekoturizm markalaşması için en yüksek öncelikli stratejiler olarak belirlenmiştir. Bu sonuç Golestan'ın koruma ve ekolojik değerinin ekoturizm markalaşmasındaki öncelikli rolünü ortaya koymaktadır. Nicel temele dayalı bu araştırmanın yöntem ve sonuçları, benzer koruma alanlarında ekoturizmin markalaşmasına yönelik gerekli olan stratejileri, önceliklerine göre sıralayan örnek bir hibrit model sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Depending on the growth of the tourism sector, the uncontrolled use and destruction of natural and cultural landscape resource values has brought an alternative understanding of tourism to the agenda. Ecotourism, which is a nature-based sustainable tourism, aims to protect natural habitats, species, local and traditional texture, tourism resources to bring direct economic benefits to local people, and raise awareness about the protection of natural and cultural landscape values. For the healthy development of ecotourism in areas with ecological and cultural sensitivity, ecotourism strategies should be determined and the awareness of ecotourism of tourists and local people should be increased. Within the scope of this study, Golestan province, located in the northeast of Iran, which hosts different climatic conditions, fauna and flora diversity, different protection statuses and different cultural life style, was examined as the study area. However, the lack of tourism plan, lack of technical infrastructure, lack of advertising and information, lack of awareness and experience about ecotourism, uncontrolled hunting and illegal construction negatively affect these sensitive ecological and cultural landscape values. This study aims to determine the ecotourism criteria of Golestan, which has a conservation value, and to develop strategies for a sustainable ecotourism branding. To achieve this aim, SWOT (Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats) analysis, which reveals the current state of the study area, and multi-criteria decision making (MCDM) method consisting of AHP (the Analytic Hierarchy Process) and BWM (the Best and Worst Method) hybrid were integrated. In this context, a field study and a survey consisting of local people, experts, and visitors were conducted and the most appropriate ecotourism strategies for the branding of the study area were ranked according to their priorities. The results of this study reveal that among the 5 main ecotourism criteria and 20 sub ecotourism criteria,“having natural protected areas”, which is an opportunity, and“having ecological values”, which is a strength, were determined as the highest priority strategies for ecotourism branding in Golestan. This result exhibits the primary role of Golestan's conservation and ecological value in ecotourism branding. The methods and results of this quantitative-based research present an exemplary hybrid and integrated model that prioritizes the strategies required for branding ecotourism in similar conservation areas.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir turizm bağlamında korunan alanlarda turizm:Yenice Ormanları örneği
Tourism in protected areas in the context of sustainable tourism: The case of Yence Forests
ERAY ÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiAnadolu ÜniversitesiTurizm ve Otelcilik İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN SEZEREL
- Kürtün ilçesinin ekoturizm potansiyeli, Gümüşhane
Eco tourism potential of Kürtün district, Gümüşhane
AYŞEN GÖNÜL EKŞİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TurizmGümüşhane ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ZEYBEK
- Korunan alanlarda sürdürülebilir ekoturizm yönetimi ölçüt ve göstergelerinin belirlenmesi (Camili Biyosfer rezervi örneği)
Determination of criteria and indicators for sustainable ecotourism management in protected areas (Camili Biosphere reserve)
İNCİ ZEYNEP AYDIN
Doktora
Türkçe
2021
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATAKAN ÖZTÜRK
- Katılımcı yaklaşım ile korunan alanlarda ekoturizm faaliyetlerinin değerlendirilmesi: Yedigöller Milli Parkı örneği
Evaluation of ecoturism activities in protected areas with a participatory approach: Example of Yedigoller National Park
BETÜL YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıDüzce ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR GÜLTEKİN
- Orman kaynaklarının ekoturizm amaçlı kullanımı
The use of forest resources for the purpose of ecotourism
GİZEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN KUVAN