Lise öğrencilerinin kariyer uyumu ve bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişkide analitik düşünmenin aracı rolü

The mediator role of analytical thinking in the relationship between career adaptabilities and cognitive flexibility of high school students

PDF İndir

Tez No: 810017
Yazar: AHMET ALAKUŞ
Danışmanlar: DOÇ. DR. FİLİZ GÜLTEKİN
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2023
Dil: Türkçe
Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 158

Özet

Günümüz kariyer sürecinde bireylerin sahip olması gerektiği bazı 21. yüzyıl becerilerinin ele alındığı bu çalışmada amaç, lise öğrencilerinin bilişsel esneklik ve kariyer uyumu düzeyi arasındaki ilişkide analitik düşünmenin aracılık rolü üstlenip üstlenmediğini test etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu dört farklı okul türünden 641 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada tarama desenlerinden ilişkisel tarama deseni kullanılmış olup veriler; araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu, Savickas ve Porfeli (2012) tarafından geliştirilen kariyer uyum yetenekleri ölçeği, Bilgin (2009b) tarafından geliştirilen bilişsel esneklik ölçeği, Ocak ve Park (2020) tarafından geliştirilen analitik düşünme ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Kariyer uyumu, bilişsel esneklik, analik düşünme eğilimi düzeylerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek amacıyla bağımsız örneklem t testi; okul türü, sınıf düzeyine göre farklılaşıp farklaşmadığını test etmek amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) gerçekleştirilmiştir. Kariyer uyumu, bilişsel esneklik ve analitik düşünme değişkenlerinin ilişkisini sınamak için Pearson korelasyon kat sayısından; analitik düşünmenin aracılık rolünün sınanması için Bootstrap yöntemine dayanan regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada; kız öğrencileriyle erkek öğrencilerinin kariyer uyumu ve bilişsel esneklik düzeyinin benzer olduğu buna karşın kız öğrencilerinin daha analitik düşündüğü gözlenmiştir. Ayrıca fen ve Anadolu lisesi öğrencilerinin; meslek lisesi ile imam-hatip lisesi öğrencilerine nazaran daha yüksek kariyer uyumluluğu gösterdiği, bilişsel açıdan daha esnek ve analitik düşünebildiği de bulunmuştur. Bu bulgulara ek olarak lise öğrencilerinin kariyer uyumu düzeyiyle; bilişsel esneklik ve analitik düşünme düzeyleri arasında pozitif yönlü yüksek düzey ilişki tespit edilmiş olup analitik düşünmenin bilişsel esneklik ile kariyer uyumu düzeyi arasındaki ilişkide aracılık rolü üstlendiği de gözlenmiştir. Bu sonuçlar alan yazın çerçevesinde ayrıntılı olarak tartışılmış, araştırmacı- uygulayıcılar için önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

In this study, which deals with some 21st century skills that individuals should have in today's career process, it is aimed to test whether analytical thinking plays a mediating role in the relationship between cognitive flexibility and career adaptability of high school students. The sample of the research consists of a total of 641 high school students from four different types of schools. The model of the study is the relational survey pattern from the survey patterns. The data were collected through the personal information form generated by the researcher, the career adaptability scale developed by Savickas and Porfeli (2012), the cognitive flexibility scale developed by Bilgin (2009b), finally the analytical thinking scale developed by Ocak and Park (2020). Data were analyzed with the independent samples t-test, one-way analysis of variance(ANOVA), Pearson correlation coefficient and regression analysis (based on the Bootstrap method). According to the indications reached that the career adaptability and cognitive flexibility levels of girls and boys were similar, nevertheless, that female students thought more analytically. Also science and Anatolian high school students showed higher career adaptability, they were able to think more flexible and analytically compared to vocational and Imam-Hatip high school students. A high level of positive correlation was found between career adaptability with cognitive flexibility and analytical thinking. It was observed that analytical thinking plays a mediating role in the relationship between cognitive flexibility and career adaptability. These results were discussed with the literature, and suggestions were made for researchers-practitioners.

Benzer Tezler

Tez No
822538
Özel yetenekli ergenlerde kariyer kararsızlığına ilişkin bir model testi ve kariyer kararsızlığı psikoeğitim programının etkisinin incelenmesi
A model test on career indecision in gifted adolescents and investigation of the effect of career indecision psychoeducation program
OSMAN GÖNÜLTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Psikoloji Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ ÇAKIR
Tez No
657173
Kariyer psiko-eğitim programının on birinci sınıf öğrencilerinin kariyer kararı yetkinlik ve eğitsel sonuç beklenti düzeylerine etkisi
The effect of the career psycho-education program on the career decision-making self-efficacy and educational outcome expectation levels of eleventh grade students
GÜRCAN ŞEKER
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretim Mersin Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHAN ÇAPRİ
Tez No
894623
Ortaöğretim öğrencilerinin meslek hedeflerine dair görüşleri ve meslek seçimini etkileyen faktörler arasındaki ilişkinin fen eğitimi açısından incelenmesi
An investigation of the relationship between secondary education students' opinions on their vocational goals and the factors affecting their vocational choice in terms of science education
MAHİDE CANTEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretim Dokuz Eylül Üniversitesi
Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİMGE AKPULLUKÇU KOÇ
Tez No
485602
Lise öğrencilerinin kariyer uyumu ve yaşam doyumu ilişkisinde iyimserlik ve umudun aracı rolü
The mediating role of hope and optimism in the relationship between career adaptability and life satisfaction in high school students
AYTEN BÖLÜKBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve Öğretim Çukurova Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OĞUZHAN KIRDÖK
Tez No
589980
Lise öğrencilerinin kariyer uyum düzeyinin bağlanma stilleri ile ilişkisinin incelenmesi
Relationship between attachment styles and career adaptability of high school students
ESER YAYVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretim Çukurova Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN KIRDÖK

Geri Dön