Geri Dön

Nahda dönemi tercüme faaliyetleri ve Medresetü'l-elsün'ün (Diller Okulu) Mısır'ın modernleşmesindeki rolü

The translation activities of al-nahda period and the impact of the Madrasat al-alsun (School of Tongues) on the modernization of Egypt

PDF İndir

  1. Tez No: 810054
  2. Yazar: TAHA DERŞEVİ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET GÜNAYDIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 141

Özet

Nahda Avrupa etkisiyle 1830'larda Suriye ve Lübnan'da doğup Mısır'da gelişen edebi ve kültürel bir akımdır. Bir 'uyanış' ve 'öze dönüş' hareketi olarak tanımlanmakta, 'Arap Rönesansı' olarak da adlandırılmaktadır. Bir asra yakın sürmüştür ve İslam dünyası, özellikle de Mısır üzerinde hala devam etmekte olan kalıcı etkiler bırakmıştır. Bu hareketin en önemli unsurlarından biri belki de en önemlisi Avrupa dillerinden özellikle Fransızcadan yapılan bilimsel, kültürel ve edebi tercümelerdir. Bu tercümeler kişisel çabaların yanı sıra, daha çok yönetimler tarafından desteklenen planlı faaliyetler şeklinde olmuştur. Mehmed Ali Paşa'nın (1769-1849) desteğiyle Rifâʿa Râfiʿ eṭ-Ṭahṭâvî (1801-1873) tarafından kurulan Medresetü'l-elsün, bu meyanda kurulan en önemli kurumdur ve belki de ancak Abbasi dönemindeki Beytü'l-hikme ile karşılaştırılabilir. Bu çalışma bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır: Girişte İslam dünyasında tercüme faaliyetlerinin tarihine genel bir bakış ve 19. yüzyıl öncesi tercüme faaliyetlerindeki ilerleme ile özellikle Napolyon Bonapart'ın Mısır'ı işgal sürecindeki tercüme faaliyetlerine değinilmiştir. Birinci bölümde Kavalalı Mehmed Ali Paşa dönemindeki tercüme faaliyetleri ele alınmıştır. İkinci bölümde bu tercüme faaliyetlerine katkısı oldukça fazla olan ve Medresetü'l-elsün'ün önde gelen isimlerinden Ṭahṭâvî'nin hayatı ve tercüme faaliyetlerindeki rolü üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın ardından tercüme faaliyetlerinin durumu ele alınmış, en son bölümde ise tercüme edilen kitaplar ve bu tercüme faaliyetinin Mısır toplumu üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmamız, Medresetü'l-elsün bağlamında Nahda dönemindeki tercüme faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin Mısır'ın modernleştirilmesi ve de kolonileştirilmesi ile ilgisini araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırmayı daha iyi bağlamına oturtabilmek için daha önceki yüzyıllardaki çeviri hareketleri ve arkalarındaki motivasyonlar da kısaca incelenmiştir. Yani araştırma boyunca bir nevi tümevarımsal-açıklayıcı bir yöntem kullanılmıştır. Bununla birlikte, çeviri hareketinin öncelikle yönetimdekiler ve entelektüellerde, ardından da Mısır toplumunda bıraktığı izleri tespit etmek amacıyla son bölümde analitik yöntem uygulanmıştır.

Özet (Çeviri)

An-Nahda is a literary and cultural movement which was born in Syria and Lebanon and developed in Egypt during the 1830s with the influence of Europe. It is defined as a movement of 'awakening' and 'return to the origins', also called the 'Arab Renaissance'. It lasted nearly a century and left enduring influences on Islamic world and especially on Egypt. One of the most important essentials of this movement, perhaps the most important, is the scientific, cultural and literary translations from European languages, especially from French. These translations mostly have been in the form of planned activities supported by the administrations in addition to those personal efforts. Medreset al-alsun, founded by Rifaʿa Râfiʿ eṭ-Ṭahṭâvî (1801-1873) with the support of Mehmed Ali Pasha (1769-1849), is the most significant institution established in this context, perhaps comparable only with the Bait al- hikma of Abbasid period. This study consists of an introduction and four parts: In the introduction, after an overview of the history of translation in the Islamic world before the 19th century, the translation activities initiated by Napoleon Bonaparte during his invasion of Egypt have been identified. In the first part, the translation activities in the period of Kavalalı Mehmed Ali Pasha are discussed. In the second part, the life and role of Ṭahṭâvî, who contributed a lot to these translation activities and who is one of the leading names of Madrasatü'l-elsün, is emphasized. In the third part, the situation of translation activities after Kavalalı Mehmed Ali Pasha was discussed, and in the last part, the translated books and the effect of this translation activity on Egyptian society were explained. Our study aims to investigate the translation activities in al-Nahda period and the relevance of these activities to the modernization and colonization of Egypt in the context of Madrasat al-alsun. To a better contextualization of investigation the translation movements of previous centuries and the rationale behind those movements are also briefly examined. Thus a kind of inductive-descriptive method was used throughout the research. However, an analytical method has been applied in the last chapter, to determine the traces of the translations, primarily on those in charge and intellectuals, and then on the Egyptian society.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    629881

    Kavalalı Mehmet Ali Paşa Dönemi'nde Mısır'da edebi ve kültürel hayat (1805-1848)

    Literary and cultural life in the Period of Muhammad Ali Pasha (1805-1848)

    ARZU ERTUĞRUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER İSHAKOĞLU

  2. Tez No

    740003

    Ambivalences of Ottoman Modernity: Nahda, Tanzimat, and World Literature

    Osmanlı Modernitesinin Belirsizlikleri: Nahda, Tanzimat ve Dünya Edebiyatı

    CEYLAN CEYHUN ARSLAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Karşılaştırmalı EdebiyatHarvard University

    Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. WILLIAM GRANARA

  3. Tez No

    883341

    Şihâbüddin Mahmûd el-Âlûsî'nin Neşvetü'ş-şemûl fi's-seferi ilâ İslâmbûl adlı Seyahatnâmesinin belâgat ilmi açısından incelenmesi

    The rhetorical analysis of s̲h̲ihāb al-Dīn Maḥmud al-Alūsī's Travel Book 'Nashwat al-Shamūl fī al-Safar ilā Islāmbūl'

    SÜMEYYE DURĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HATİCE ARSLAN SÖZÜDOĞRU

  4. Tez No

    748133

    The impact of Arab Spring on the rise of salafism in the middle east; The unexpected emergence of salafism in Tunisia and Egypt

    Arap Baharının Ortadoğu'da selefizmin yükselişine etkisi; Tunus ve Mısır'da selefizmin beklenmeyen çıkışı

    MUSTAFA MERT KOÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Siyasal BilimlerAtılım Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU DERSAN ORHAN

  5. Tez No

    368038

    Identity politics in post-ottoman nationalism: Reinvention of history in Taha Hussein and Yahya Kemal Beyatlı

    Osmanlı sonrası milliyetçiliğinde kimlik politikaları: Taha Hüseyin ve Yahya Kemal Beyatlı'da tarihin yeniden keşfi

    İDRİS ÇAKMAK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıFatih Üniversitesi

    Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MOHAMED BAKARI

Geri Dön