Türk çocuk edebiyatındaki öyküleyici metinler ile türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metinlerin söz sanatları bakımından incelenmesi
An examination of figurative language in narrative texts in turkish children's literature and turkish textbooks
- Tez No: 810070
- Danışmanlar: PROF. DR. CANAN ASLAN, DOÇ. DR. TÜLAY KUZU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, Türk çocuk edebiyatındaki öyküleyici metinlerle Türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metinlerin söz sanatlarının varlığı ve niteliği açısından görünümlerinin nasıl olduğunu belirlemektir. Ayrıca çalışmada, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında okutulan 5, 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında söz sanatları etkinliklerine; 2005, 2009, 2015, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programlarında söz sanatları kazanımlarına ne oranda ve nasıl yer verildiği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnesini Ayla Çınaroğlu, Aytül Akal, Behiç Ak, Gülten Dayıoğlu ve Zeynep Cemali'ye ait on beş çocuk romanı; 2022-2023 eğitim-öğretim yılında okutulan 5, 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders kitapları ve 2005, 2009, 2015, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programları oluşturmaktadır. İnceleme nesnelerinin çözümlenmesinde ana kategori olarak“söz sanatları”alınmış; bu kategori“benzetme”,“eğretileme”,“düzdeğişmece”olmak üzere üç alt kategoride incelenmiştir. Alt kategorilerin yorumlanmasında sıklık, yüzde ve yoğunluk puanlarından yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda gerek çocuk kitaplarında gerekse Türkçe ders kitaplarında söz sanatlarının yoğunluk puanı sıralamasının yüksekten düşüğe doğru benzetme, eğretileme ve düzdeğişmece şeklinde olduğu görülmüştür. Türkçe ders kitapları içinde ilk üç sırayı, söz sanatlarının yoğunluk puanına göre sırasıyla Türkçe 6. Sınıf Ders Kitabı-b, Türkçe 6. Sınıf Ders Kitabı-a, Türkçe 7. Sınıf Ders Kitabı-b'nin aldığı belirlenmiştir. Çocuk kitapları içinde ilk üç sırada Eski Demir Kapı, Fadiş ve Mago adlı kitapların olduğu görülmüştür. Ders kitapları içinde yüzdelik dağılım bakımından en çok söz sanatı etkinliğinin yer verildiği kitaplar sırasıyla Türkçe 6. Sınıf Ders Kitabı-a, Türkçe 8. Sınıf Ders Kitabı, Türkçe 7. Sınıf Ders Kitabı-a'dır. İncelenen Türkçe Dersi Öğretim Programları içinde söz sanatları kazanımlarının sıklığı bakımından yüzdelik dağılımı en yüksek olan program 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı'dır.
Özet (Çeviri)
The main objective of this study is to determine the presence and quality of figurative language in narrative texts in Turkish children's literature and Turkish textbooks. Additionally, the study aims to determine the extent and manner in which figurative language activities are included in Turkish textbooks for grades 5, 6, 7, and 8, taught during the 2022-2023 academic year, as well as the inclusion of figurative language achievements in the Turkish Language Teaching Programs from 2005, 2009, 2015, and 2019. The research materials consist of fifteen children's novels by Ayla Çınaroğlu, Aytül Akal, Behiç Ak, Gülten Dayıoğlu, and Zeynep Cemali; Turkish textbooks for grades 5, 6, 7, and 8, taught during the 2022-2023 academic year; and the Turkish Language Teaching Programs from 2005, 2009, 2015, and 2019. The main category for the analysis of the research materials is“figurative language,”which is examined under three sub-categories:“metaphor,”“metonymy,”and“pun.”The interpretation of the sub-categories is based on frequency, percentage, and intensity scores. The study reveals that both children's books and Turkish textbooks have a descending order of intensity scores for figurative language, with metaphor, metonymy, and pun being the most prominent. Among the Turkish textbooks, the top three positions based on the intensity score for figurative language are occupied by Turkish 6th Grade Textbook-b, Turkish 6th Grade Textbook-a, and Turkish 7th Grade Textbook-b, respectively. Among the children's books, the top three positions are held by the books titled Eski Demir Kapı, Fadiş, and Mago. In terms of percentage distribution, the textbooks that include the highest number of figurative language activities are Turkish 6th Grade Textbook-a, Turkish 8th Grade Textbook, and Turkish 7th Grade Textbook-a, respectively. Among the examined Turkish Language Teaching Programs, the program with the highest frequency of figurative language achievements is the 2019 Turkish Language Teaching Program.
Benzer Tezler
- Çocuk edebiyatında öykü türünün çocuğun kavram gelişimine etkileri üzerine bir araştırma (Gülten Dayıoğlu örneği)
Başlık çevirisi yok
MEHMET DELLAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. HİLMİ UÇAN
- Mübeccel İzmirli / Hayatı ve eserleri
The life and works of Mübeccel İzmirli
YAĞMUR YILDIRIMAY BAYRAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyografiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN İNCİ ELÇİ
- Mustafa Ruhi Şirin'in Türk çocuk edebiyatındaki yeri ve eserlerinin eğitsel değeri üzerine bir inceleme
A study of Mustafa Ruhi Şirin?s place in Turkish children?s literature and educational value of his works
YASİN MAHMUT YAKAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TACETTİN ŞİMŞEK
- Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak Cahit Uçuk
Cahit Uçuk who is a child literature author
ELVAN İKBAL AKKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ARGUNŞAH
- Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak Kemalettin Tuğcu: Hayatı, sanatı ve çocuk romanları üzerine bir inceleme
An analysis about kemalettin tuğcu, as a children's literature writer: His life, art and children's novels
NERGİZ ÇORAPCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABİDE DOĞAN