Duygu odaklı terapi yönelimli psiko-eğitim programının özel (üstün) yetenekli öğrencilerin öz-yeterlikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of emotion-focused therapy oriented psycho-education program on the self-efficacy of special (gifted) students
- Tez No: 810416
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Duygu Odaklı Terapi, Özel (Üstün) Yetenekli, Öz-Yeterlik, Emotion-Focused Therapy, Gifted, Self-Efficacy
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Bu araştırmanın amacı, duygu odaklı terapi yaklaşımına dayalı psiko-eğitim programının, özel (üstün) yetenekli öğrencilerin öz-yeterlik düzeylerini geliştirmedeki etkililiğinin incelenmesidir. Bu maksatla araştırma fen lisesi veya seviyesindeki anadolu liselerinde öğrenim gören üstün yetenekli öğrencilerle gerçekleştirilmiştir. Dolayısıyla bu çalışma ile ülkemizin geleceğinde büyük bir etkiye sahip olacağı değerlendirilen üstün yetenekli öğrencilerin potansiyellerini tam olarak kullanabilmelerini sağlayabilmek maksadıyla öz-yeterliklerinin artırılması hedeflenmiştir. Araştırma, 2021-2022 eğitim-öğretim döneminde İzmir Atatürk Lisesi, Bornova Anadolu Lisesi, İzmir Kız Lisesi ve Cihat Kora Anadolu Lisesinde öğrenim gören üstün yetenekli öğrencilerle yürütülmüştür. Araştırmada, uygulanan psiko-eğitimin üstün yetenekli öğrencilerin“öz-yeterlik düzeyleri”üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla öntest, sontest ve izleme testinden oluşan, deney ve kontrol gruplu 2x3'lük deneysel desen kullanılmıştır. Deneysel araştırmanın çalışma grubunu, 10 (4 kız, 6 erkek); kontrol grubunu ise 12 (6 kız, 6 erkek) üstün yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu ve Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Deney grubuna toplam on bir haftalık duygu odaklı terapi yönelimli psiko-eğitim uygulanmıştır. Belirlenen deneysel desen çerçevesinde on bir hafta süren psiko-eğitimin başında ön test, bittikten sonra ise son test her iki gruba da uygulanmıştır. Ayrıca psiko-eğitim bitiminden sekiz hafta sonra iki gruba da izleme testi uygulanmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmış ve sonuçlar SPSS 25 programında analiz edilmiştir. Verilerin analizi neticesinde hem son test hem de izleme testi puan ortalamalarına göre deney grubundaki öğrencilerin sosyal öz-yeterlik alt boyutundaki ortalamalarının kontrol grubundaki öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu; ancak aynı gruba yapılan tekrar ölçümler neticesinde, deney grubundaki üstün yetenekli öğrencilerin öz-yeterlik ölçeğinin üç alt boyutunda da ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı gözlemlenmiştir. Yapılan deneysel çalışma neticesinde elde edilen verilerin üstün yetenekli öğrenciler başta olmak üzere tüm öğrencilerin öz-yeterliklerinin artırılması konusunda bir farkındalık yaratacağı, ayrıca üçüncü kuşak terapilerden olan duygu odaklı terapinin çeşitli alanlardaki etkililiğine de bir katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to examine the effectiveness of the psychoeducational program based on the emotion-focused therapy approach in improving the self-efficacy levels of gifted students. For this purpose, the research was carried out with gifted students studying in Anatolian high schools at science high school or level. Therefore, the aim of this study is to increase the self-efficacy of gifted students, who are considered to have a great impact on the future of our country, in order to enable them to fully use their potential. The research was conducted with gifted students studying at İzmir Atatürk High School, Bornova Anatolian High School, İzmir Girls' High School and Cihat Kora Anatolian High School in the 2021-2022 academic year. In the study, a 2x3 experimental design consisting of pretest, posttest and follow-up test with experimental and control groups was used in order to determine the effect of applied psycho-education on the“self-efficacy levels”of gifted students. The study group of the experimental research consisted of 10 (4 girls, 6 boys); the control group consists of 12 (6 girls, 6 boys) gifted students. Personal Information Form and Self-Efficacy Scale were used as data collection tools. A total of eleven weeks of emotion-focused therapy-oriented psycho-education was applied to the experimental group. Within the framework of the determined experimental design, the pre-test at the beginning of the eleven-week psycho-education and the post-test after it was completed were applied to both groups. In addition, the follow-up test was applied to both groups eight weeks after the end of the psycho-education. Mann Whitney U and Wilcoxon Signed Rank Tests were used in the analysis of the data and the results were analyzed in the SPSS 25 program. As a result of the analysis of the data, according to the mean scores of both the post-test and the follow-up test, it was found that the average of the social self-efficacy sub-dimension of the students in the experimental group was significantly higher than the students in the control group; however, as a result of repeated measurements made for the same group, it was observed that there was no significant difference between the pre-test and post-test scores of the gifted students in the experimental group in all three sub-dimensions of the self-efficacy scale. It is evaluated that the data obtained as a result of the experimental study will raise awareness about increasing the self-efficacy of all students, especially gifted students, and will also contribute to the effectiveness of emotion-focused therapy, which is one of the third generation therapies, in various fields.
Benzer Tezler
- Küçük hücre dışı akciğer kanseri hastalarının öznel iyi oluş, depresyon ve kaygı düzeylerine kum oyunu terapisinin etkisi
The effect of sand therapy on the subjective well-being, depression and anxiety levels of patients with non-small cell lung cancer
HAKKI FATİH DANE
Doktora
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Fibromiyalji tanısı alan kadın hastalarda online diyalektik davranış terapisi beceri eğitimi'nin fibromiyalji ve psikolojik belirtiler üzerindeki etkisi
Investigation of the effect of online dialectical behavior therapy skills training on fibromyalgia and psychological symptoms in female patients diagnosed with fibromyalgia
AYŞE TURAN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA IŞIL BİLİCAN YURTERİ
- Boşanmış kadınlarla yürütülen duygu odaklı grupla psikolojik danışmanın etkililiğinin incelenmesi
Examining the effectiveness of emotion focused group counseling with divorced women
NERGİS CANBULAT
- Duygu odaklı terapi yaklaşımına bağlı duygusal farkındalık eğitiminin evli bireylerde incelenmesi
Research on the effeccts of emotional awareness training based on emotion-focused therapy on married individuals
NAZLI ÖZBURUN
- Duygu odaklı terapiye dayalı grupla sosyal hizmet müdahalesinin psikotik bozukluğu olan bireylere bakım veren kadınların aile işlevselliğine etkisi
The effect of group social work intervention based on emotion-focused therapy on family functioning of women caring for individuals with psychotic disorder
ZEYNEP ATALAY