İntiharın hayatta kalanlar üzerindeki etkisi: İntihar olasılığının algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma değişkenleri açısından incelenmesi
The effect of suicide on survivors: Investigation of suicide probability in terms of variables of perceived social support and coping with stress
- Tez No: 810476
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu çalışmanın amacı intihar nedeniyle yakınını kaybeden ve kaybetmeyen bireylerde intihar olasılığını karşılaştırmak ve stresle başa çıkma ile intihar olasılığı arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin aracı rolünün olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemini araştırmaya gönüllü olarak katılan 18-54 yaş aralığında, yakını intihar eden 89 kişi ile yakını intihar etmeyen 364 kişi olmak üzere toplam 453 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu ve İntihara İlişkin Bilgi Formu, İntihar Olasılığı Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS (Statistical Package of Social Sciences) 21.0 programı ve bu programa eklentili PROCESS v4.2 uygulaması (Hayes, 2016) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda katılımcıların İntihar Olasılığı Ölçeği toplam puanlarının psikiyatrik bir bozukluğa sahip olanlarda psikiyatrik bir bozukluğa sahip olmayanlara göre, 18-25 yaş aralığındaki katılımcılarda 40-54 yaş aralığındaki katılımcılara göre, lise ve altı mezuniyet derecesine sahip katılımcılarda lisans ve üzeri mezuniyet derecesine sahip olan katılımcılara göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır. Katılımcıların İntihar Olasılığı Ölçeği toplam puanlarının bir yakınını intihar nedeniyle kaybedip kaybetmeme değişkenine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı saptanmıştır. Psikiyatrik bozukluğa sahip olup olmama, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği aile, arkadaş ve özel bir insan alt boyutları, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği kendine güvenli yaklaşım, çaresiz yaklaşım, iyimser yaklaşım ve sosyal destek arama alt boyutlarının intihar olasılığını anlamlı şekilde yordadığı saptanırken yaş, eğitim düzeyi, medeni durum, yakınını intihar nedeniyle kaybedip kaybetmeme ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği boyun eğici yaklaşım alt boyutunun intihar olasılığını anlamlı şekilde yordamadığı bulunmuştur. Stresle başa çıkma ile intihar olasılığı arasındaki ilişkide algılanan sosyal destek ile algılanan sosyal destek aile ve arkadaş alt boyutlarının kısmi aracı rolünün olduğu saptanmıştır. Söz konusu bu çalışmanın giderek artan intihar oranları dikkate alındığında intihar olasılığını etkileyen faktörleri belirlemek, kayıptan sonra yakınlarının deneyimledikleri süreci anlamak ve psikososyal müdahaleleri belirlemek açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Ek olarak algılanan sosyal destek ve olumlu stresle başa çıkma mekanizmaları bağlamında yakını intihar eden ve etmeyen bireylerde intihar olasılığını farklı değişkenler açısından incelemenin oldukça önemli olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to compare the probability of commiting suicide by individuals who lost their relatives due to suicide and those who did not, and to examine whether perceived social support has a mediating role in the relationship between coping with stress and suicide probability. The sample of the study consists of 453 people at total, participated voluntarily in the research , between the ages of 18-54 where 89 of them those whose relatives committed suicide and 364 of them whose relatives did not. Demographic Information Form and Suicide Information Form, Suicide Probability Scale, Multidimensional Scale of Perceived Social Support and Ways of Coping with Stress Scale were used as data collection tools in the study. SPSS (Statistical Package of Social Sciences) 21.0 program and the added PROCESS v4.2 application (Hayes, 2016) to SPSS were used in the analysis of the data. As a result of the research; the participants who have a psychiatric disorder had a significantly higher total score of the Suicide Probability Scale than those who does not have psychiatric disorder, the participants between the ages of 18-25 the participants had a significantly higher total score of the Suicide Probability Scale than those between the ages of 40-54, the participants who had a high school graduation degree or below had a significantly higher total score of the Suicide Probability Scale than those who had a bachelor's degree or higher. It was determined that the total scores of the participants on the Suicide Probability Scale did not differ significantly in terms of whether they lost a relative due to suicide or not. Having a psychiatric disorder, Multidimensional Perceived Social Support Scale's family, friend and a special person sub-dimensions; Stress Coping Styles Scale's self-confident approach, helpless approach, optimistic approach and seeking social support sub-dimensions were found to be significantly predictable about suicide probability. It was found that education level, marital status, loss of a relative due to suicide and the Stress Coping Styles Scale's submissive approach sub-dimension did not significantly predict the probability of suicide. It has been determined that the Multidimensional Perceived Social Support Scale and Multidimensional Perceived Social Support Scale's family and friend sub-dimensions have a partial mediating role in the relationship between coping with stress and the suicide probability. Considering the increasing suicide rates, this study is important in terms of determining the factors affecting the probability of suicide, understanding the process experienced by the relative of the person who committed suicide and determining the psychosocial interventions. In addition; in the context of perceived social support and positive stress coping mechanisms it is very important to examine the suicide probability by different variables among individuals who have a relative committed suicide or not.
Benzer Tezler
- Reji-mekan-oyun ilişkisi
Relation between direction-space-play
MUSA ARSLANALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MEHMET BİRKİYE
DOÇ. DR. SELEN KORAD BİRKİYE
- İntiharın toplumsal boyutu: Turgutlu örneği
Social dimension of suicide: Turgutlu case
DUYGU ÇIKLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiManisa Celal Bayar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HIDIR ÖNÜR
- Reading suicide beyond the ending: The Awakening and The Bell Jar
Metnin ötesinde devam eden intiharı okumak: The Awakening and The Bell Jar
IBTISAM AL-GBURI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNSELİ İŞÇİ
- Hayat, ölüm ve intihara yüklenilen anlamlar üzerine inceleme: Tunceli örneği
A study on the meaning of life, death and suicide: The case of Tunceli
FATMA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiMunzur ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CEM DEMİR
- İntihar iddiası bulunan 65 yaş üstü ölümler
Deaths over 65 years of alleged suicide
UFUK AKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Adli TıpManisa Celal Bayar ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SUNAY YAVUZ