Bazı böcek gelişim düzenleyicilerinin ev sineği (Musca domestıca L.) üzerindeki kemosterilant etkilerinin araştırılması
Investigation of chemosterilant effects of some insect growth regulators on house fly (Musca domestica L.)
- Tez No: 810603
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Ev sinekleri (Musca domestica L.) Diptera takımına ait tam başkalaşım (holometabol) geçiren ve dünya çapında geniş yayılım gösteren halk sağlığı zararlılarındandır. Ev sineklerinin varlığı ve yayılışı insan faaliyetleri doğrudan etkilidir. Hayvan çiftlikleri, gübrelikler, çöplükler gibi alanlarda yoğun olarak görülmektedir. Özellikle insan nüfusunun hızlı artışı ve küresel ısınma ile yıl içinde görülme süreleri ve popülasyon yoğunlukları giderek artmaktadır. Ev sinekleri tüberküloz, kolera, dizanteri gibi birçok hastalığın vektörlüğünü yapmaktadır. Ayrıca gıda zehirlenmeleri ve besi çiftliklerinde yoğunlukları arttığı zaman hayvanlarda strese neden olarak et ve süt verimini azaltmaktadırlar. Ergin ev sinekleri ile mücadelede sentetik piretroidler ve neonikotinoidlerin sıcak ve soğuk sisleme ile yüzeylere uygulanması yöntemi sıklıkla kullanılmaktadır. . Ev sineklerinin tarım ve hayvancılık yapılan alanlarda da bulunması sebebi ile hem halk sağlığı hem de tarım ve orman zararlıları karşı yoğun olarak kullanılan pestisitlere maruz kalmaktadır. Bu sebeple direnç gelişimi tetiklenerek bu vektör böcek ile mücadeleyi güçleştirmektedir. Bu durum bilim adamlarını ve pestisit firmalarını alternatif mücadele yöntemleri aramaya sevk etmiştir. Bu tez çalışmasında ise genellikle larvisit olarak kullanılan böcek gelişim düzenleyicilerinin ev sineği erginlerine besin yoluyla verilerek yumurta verimi, yumurta alan indeksi ve yumurtadan ergin evreye geçiş oranları üzerine etkisi incelenerek kemositerilant etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Tez çalışması kapsamında böcek gelişim düzenleyicisi olarak diflubenzuron ve pyriproxyfen kullanılmıştır. Türkiye'de 6 farklı popülasyonda (Antalya, Bursa, Edirne, Gaziantep, İzmir ve DSÖ) pupadan yeni çıkan, 1,3 ve 5 günlük ergin çiftleşmemiş sineklere besin yolu ile %40 şeker ile %5 ve %10 konsantrasyonlarında böcek gelişim düzenleyicisi ihtiva eden çözelti verilerek kemosterilant etkileri araştırılmıştır. Tez çalışmasında elde edilen veriler incelendiğinde tüm popülasyonlarda yumurta verimi kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde ortalama olarak %80 oranında azalmıştır. Yine 6 popülasyondan da elde edilen yumurtalar besiyerine ekilerek ergin forma geçişi incelendiğinde kontrol grubuna kıyasla ortalama %90 oranında düşürdüğü gözlenmiştir. Uygulama grupları ve kontrolden elde edilen yumurtalar besiyerlerine ekilerek F2 neslinde de yumurta verimleri ve ergine geçiş oranları da incelenmiştir. Böcek gelişim düzenleyicilerine maruz kalmış erginlerden elde edilen yumurtaların alan indeksleri genel olarak kontrole göre azaltsa da yumurtadan ergine geçiş üzerinde bir etkisi olmamıştır. Bu çalışma kapsamında ise İzmir Popülasyona ait %5'lik pyriproxyfen uygulanmış F2 bireylerden elde edilen 50 yumurta besiyerine ekilmiş bunlardan 5 tanesi ergin hale geçmiş ve toplamda 69 adet yumurta verdikleri tespit edilmiştir. Yumurtadan ergin forma geçiş oranları incelenmiş ve 69 yumurtanın hiçbirinin açılmadığı gözlemlenmiştir. DSÖ popülasyonunda ise %5'lik diflubenzuron uygulanmış 1 günlük F2 bireylerden elde edilen yumurtaların larva formuna geçtikleri ancak 1 gün içinde öldükleri tespit edilmiştir. Antalya popülasyonunda ise 1 günlük %5 pyriproxyfen ve 3 günlük %10 pyriproxyfen uygulanıp ergin hale geçen F2 bireylerin ise yumurta vermedikleri tespit edilmiştir. Direnç probleminin giderek arttığı günümüzde alternatif mücadele yöntemi olarak kemosterilantlar ön plana çıkmaktadır. Ülkemizde bu alanda yapılan ilk çalışma olması sebebi ile de bu çalışmanın bundan sonra yapılacak çalışmalara öncülük etmesi beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
House flies (Musca domestica L.) belonged to Diptera ordo are holometabolous insects and widely distributed in worldwide. The existence and spread of house flies are directly affected by human activities. House flies has intensively observed in areas such as animal farms, dunghills and garbage dumps. In a particular, the rapid increase in the human population and global warming, the incidence and population densities of house flies are gradually increasing throughout the year. House flies are vectors of several diseases like tuberculosis, cholera and dysentery. Also, they reduce the yield of meat and milk by causing stress in animals, when the food poisoning and their intensity increase in livestock farms. The method of applying synthetic pyrethroids and neonicotinoids to surfaces with thermal and cold fogging is frequently used in the management of house flies, especially adults. Due to the fact that house flies are also commonly found in agricultural and animal husbandry areas, the use of pesticides for protection of public health as well as for prevention of agricultural and forest pests trigger the development of resistance, making it difficult to combat these pests. This situation has prompted scientists and pesticide companies to seek alternative management methods. In this thesis, it is aimed to reveal the chemosterilant effects of insects growth regulators which generally used as larvicide by examining egg production egg, area index and transition rates from egg to adult stage after feeding house fly adults. In the scope of the thesis, diflubenzuron and pyriproxyfen were used as insect growth regulators. The chemosterilant effects of newly hatched, 1,3 and 5 day old adult unmated flies belongs to six different populations in Türkiye (Antalya, Bursa, Edirne, Gaziantep, İzmir and WHO) were investigated by giving the solution which contain 40% sugar and 5% and 10% concentrations of insect growth regulators. Based on the data obtained in the thesis results, egg production in all populations reduced by 80% on average as a statistically significant when compared to the control group. Besides, the eggs gain from the application groups and the control were inoculated into the media to examine the egg yields and the adult transition rates of the F2 generation. Although insect growth regulators generally reduced the area index of eggs obtained from exposed adults compared to control, they had no effect on the transition from egg to adult. Within the scope of this study, 50 eggs obtained from F2 individuals from the Izmir Population treated with 5% pyriproxyfen were inoculated into the medium. When the results were examined, it was determined that 5 of them became adults and gave a total of 69 eggs. When the transition rates from egg to adult were examined, it was observed that none of the 69 eggs hatched. In the WHO population treated with 5% diflubenzuron, it was determined that the eggs obtained from 1-day-old F2 individuals passed into the larval form, but died within 1 day. In the Antalya population, it was determined that F2 adults, who were administered 5% pyriproxyfen for 1 day and 10% pyriproxyfen for 3 days, didn't lay eggs. Nowadays, the increasing problem of resistance has led to the prominence of chemosterilants as an alternative control method. Since it is the first study in this field in our country, it is expected that this study will lead to future studies.
Benzer Tezler
- Bazı larvisitlerin Culex pipiens L. ve Culiseta longiareolata (Macquart) (Diptera: Culicidae)'da öldürücü doz değerlerinin belirlenmesi
Determination of lethal concentrations values of some larvacides on Culex pipens L. and Culiseta longiareolata (Macquart) (Diptera: Culicidae)
HÜSEYİN EMRE PALAOĞLU
- Tuzak böcek yöntemi İle Entomopatojen Fungus izolasyonunun bazı yönleri ile incelenmesi
A study on certain aspects of Entomopathogenic Fungus isolation by using insect bait method
SANİYE ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiZiraat Bölümü
DOÇ. DR. MEHMET KUBİLAY ER
- Bazı antimikrobiyal ajanların endoparazitoid pimpla truionellae L. (hymenoptera: ichneumonidae)'nın yaşama, gelişimi ve total protein sentezine etkileri
Effects of some antimicrobial agents on survival development and total protein synthesis of the endoparasitoid pimpla turionellae L. (hymenoptera: ichneumonidae)
KEMAL BÜYÜKGÜZEL
- Böcek istilasına uğramış kitap ve el yazma eserlerin düşük sıcaklıkta (Dondurma tekniği ile) bakım ve onarımının yapılması
Maintenance and repair of insect evacuated book and handwriting works at low temperature (With freezing technique)
CEMİLE YILDIRIM ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE TOZUN
- Türkiye'de üç farklı iklim bölgesinde seraların iklimlendirilmesinde kullanılan bazı teknik parameterlerin belirlenmesi
Determination of some technical parameters used for air conditioning of greenhouses in three different climate zones in Turkey
MAHAMED ABDALLA MAKAUY ABASS MAHAMED ABDALLA MAKAUY ABASS
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH NAFİ BAYTORUN