Üniversite öğrencilerinde akran kıskançlığı: Bir karma yöntem çalışması
Peer jealousy among university students: A mixed method study
- Tez No: 810833
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURMUŞ ÜMMET
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Akran kıskançlığı, benlik saygısı, yalnızlık, yaşamda uyum, karma yöntem araştırması, keşfedici sıralı desen, seri aracılık analizi, Peer jealousy, self-esteem, loneliness, harmony in life, mixed method research, exploratory sequential design, serial mediation analysis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Kıskançlık türlerinden biri olan akran kıskançlığı, bireylerin sıklıkla yaşadığı bir duygu olmasına rağmen alanyazında yeterince ele alınmamıştır. Bu nedenle, bu araştırmada üniversite öğrencilerinde akran kıskançlığının detaylı olarak incelenmesi hedeflenmiştir. Bu çalışma sırasıyla nitel araştırma, ölçek geliştirme ve hipotetik model test etme olmak üzere üç bölümden oluşan bir karma yöntem araştırmasıdır. Araştırmanın ilk iki aşaması keşfedici sıralı desen olarak tasarlanmıştır. Birinci aşamada, üniversite öğrencilerinin akran kıskançlığı deneyimlerinin ortaya konması amaçlanmıştır. İkinci aşamada, nitel araştırma aşamasında elde edilen bulgulardan yola çıkarak Akran Kıskançlığı Ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Üçüncü ve son aşamada ise, akran kıskançlığının benlik saygısı, yalnızlık ve yaşamda uyum değişkenleri ile arasındaki ilişkilerin hipotetik bir modelde sınanması amaçlanmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında yorumlayıcı fenomenolojik desenden faydalanılmıştır. Bu kapsamda, 14 üniversite öğrencisiyle akran kıskançlığına dair görüşme gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmeler yorumlayıcı fenomenolojik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Analiz sonucunda“akran kıskançlığının davranışsal yönü”,“akran kıskançlığının duygusal yönü”ve“akran kıskançlığının bilişsel yönü”olmak üzere üç kapsayıcı tema ortaya konmuştur. Bu temalardan hareketle araştırmanın ikinci aşamasında Akran Kıskançlığı Ölçeğinin geliştirilmesi için dört farklı çalışma grubunda yer alan toplam 971 üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Birinci grupta açımlayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizi için 424 katılımcıya, ikinci grupta doğrulayıcı faktör analizi, madde analizi, madde tepki kuramı ve güvenirlik analizleri için 375 katılımcıya, üçüncü grupta ölçüt bağıntı geçerliği için 75 katılımcıya ve dördüncü grupta test-tekrar test için 97 katılımcıya ulaşılmıştır. Gerçekleştirilen tüm analizlerin sonucunda dört alt boyuttan ve 14 maddeden oluşan Akran Kıskançlığı Ölçeği geliştirilmiştir. Üçüncü aşamada ise, 515 üniversite öğrencisiyle gerçekleştirilen çalışmada akran kıskançlığı ve yalnızlığın, benlik saygısı ile yaşamda uyum arasındaki ilişkide seri çoklu aracı rol oynadığı belirlenmiştir. Elde edilen tüm bulgular, alanyazın ışığında tartışılarak yorumlanmıştır. Bu karma yöntem araştırmasının tüm bulguları akran kıskançlığına dair anlayışımızı genişletmiştir.
Özet (Çeviri)
Peer jealousy, which is one of the types of jealousy, has not been adequately addressed in the literature, although it is a feeling that individuals often experience. Therefore, in this study, it is aimed at examining in detail peer jealousy among university students. This study is mixed methods research consisting of three parts: qualitative research, scale development, and hypothetical model testing, respectively. The first two phases of the research were designed as an exploratory sequential design. In the first stage, it was aimed at revealing the peer jealousy experiences of university students. In the second stage, it was aimed to develop the Peer Jealousy Scale based on the findings obtained in the qualitative research stage. In the third and final stage, it was aimed at testing the relationships between the variables of peer jealousy, self-esteem, loneliness, and harmony in life in a hypothetical model. In the first stage of the research, an interpretive phenomenological design was used. In this context, interviews were conducted with 14 university students about peer jealousy. These interviews were analyzed using the interpretative phenomenological analysis method. As a result of the analysis, three overarching themes were revealed:“the behavioural aspect of peer jealousy”,“the emotional aspect of peer jealousy”and“the cognitive aspect of peer jealousy”. Based on these themes, data were collected from a total of 971 university students in four different study groups in order to develop the Peer Jealousy Scale in the second phase of the research. In the first group, 424 participants were reached for exploratory factor analysis and reliability analysis, 375 participants in the second group for confirmatory factor analysis, item analysis, item response theory, and reliability analyses, 75 participants in the third group for criterion correlation validity, and 97 participants in the fourth group for testretest. As a result of all the analyses performed, the Peer Jealousy Scale consisting of four sub-dimensions and 14 items was developed. In the third stage, in the study conducted with 515 university students, it was determined that peer jealousy and loneliness played a serial multiple mediating role in the relationship between self-esteem and harmony in life. All the findings obtained were discussed and interpreted in light of the literature. All the findings of this mixed-methods research have expanded our understanding of peer jealousy.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinde kardeş kıskançlığının akran zorbalığı eğilimlerini yordama gücü
The predictive power of sibling jealousy on peer bullying tendency among secondary school students
FELEK ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA OTRAR
- Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerde akılcı olmayan inanışları, romantik kıskançlık ve ilişki doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between university student's irrational beliefs in romantic relationships, romantic jealousy, and relationship satisfaction
PELİN ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM AKCAN
- Lise ve üniversite öğrencilerinde akran zorbalığı ve sanal zorbalık
Peer bullying and cyber bullying among high school and university students
NURHAYAT KOCAŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UĞUR GÜRGAN
- Üniversite öğrencileri arasında zorbalık ve zorbalığın psikolojik sorunlarla ilişkisi
Bullying among university students and the relationship between bullying and psychological problems
UĞUR ÜMMİYE ÖZKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN PİŞKİN
- The relationship of social anxiety and peer relationship with mental well-being among university students
Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygı ve akran ilişkisinin mental iyi olma ile ilişkisi
BADRADDIN HADI RAHI RAHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA ARSLAN