Lise öğrencilerinin meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlarının pozitif-negatif duygular ve bilişsel esneklik ile ilişkilerinin incelenmesi
Examination of the relationship between high school students' irrational beliefs about career choice and positive-negative emotions and cognitive flexibility
- Tez No: 811802
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAĞMUR SOYLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Altınbaş Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Bu araştırmada lise öğrencilerinin meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlarının, pozitif-negatif duygular ile bilişsel esneklik arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. İlişkisel desenle tasarlanan bu araştırmanın evrenini, İzmir ilinin farklı ilçelerinde okuyan resmi ve özel lise l2. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2022 yılı içerisinde İzmir ilinin farklı ilçelerinde 12. sınıfa devam eden 507 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Meslek Seçimine İlişkin Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği (MSAOİÖ), Pozitif ve Negatif Duygu Durum Ölçeği (PANAS) ile Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ) uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25 programı ile analiz edilmiştir. Analizlere başlamadan önce, ilk aşama olarak ölçeklerin normal dağılım varsayımını karşılayıp karşılamadığı kontrol edilmiş, bu kontrol aşaması sırasında ölçeklere ilişkin çarpıklık ve basıklık değerleri incelenmiştir. Değerlerin -3 +3 referans aralığı içerisinde olduğu tespit edildiğinden, verilerin normal dağıldığı varsayımına uygun hareket edilmiştir. Araştırma sonucunda negatif duygu ile meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar, yanlış çıkarımlar, genellemeler ve özsaygı arasında düşük düzey pozitif korelasyon saptanmıştır. Pozitif-negatif duygular ile meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar arasında pozitif ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuş ve katılımcıların meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inanç düzeylerinin artmasıyla pozitif ve negatif duygu düzeylerinin artmaya başladığı saptanmıştır. Ayrıca meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar ve alt boyutları olan dışsal kontrol, yanlış çıkarımlar, genellemeler ile cinsiyet arasında anlamlı farklılık olduğu görülmektedir. Cinsiyet değişkenine göre meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar arasında anlamlı bir farklılık bulunmuş ve erkeklerin kadınlara oranla daha yüksek puana sahip oldukları tespit edilmiştir. Bilişsel esneklik ile meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar ve alt boyutları olan dışsal kontrol, yanlış çıkarımlar, genellemeler, özsaygı arasında düşük düzey negatif korelasyon olduğu belirlenmiştir. Meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar ile pozitif duygu arasında anlamlı ilişki bulunmamaktadır. Mükemmeliyetçilik ve özsaygı düzeyleri cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermemektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the relationship between high school students' irrational beliefs about career choice, positive- negative emotions, cognitive flexibility. The universe of this study, which was designed with a relational design, consisted of public and private high school l2th grade students studying in different districts of İzmir. The sample of the study consisted of 507 students attending the 12th grade in different districts of İzmir in 2022. Personal information form, The Irrational Beliefs Relating to The Career Choice Scale (IBCCS), Positive and Negative Affect Schedule (PANAS) and Cognitive Flexibility Scale (CFS) were used in the study. The data obtained were analyzed using the SPSS 25 program. Before starting the analysis, the first step was to check whether the data met the assumptions of normal distribution, and during this control stage, the skewness and kurtosis values of the scales were examined. As the values were found to be within the reference range of -3 +3, it was assumed that the data were normally distributed. As a result of the research, a small level of positive correlation was found between negative emotion and irrational beliefs about career choice, false inferences, generalizations and self-esteem. A positive and low-level significant relationship was found between positive-negative emotions and irrational beliefs about career choice and it was determined that with the increase in the irrationl beliefs leves of the participants about the choice of profession, their positive and negative emotions levels began to increase. In addition, there is a significant difference between irrational beliefs and the sub-dimensions of external control, false inferences, generalizations and gender. According to the gender variable, a significant difference was found between irrational beliefs about career choice, and it was found that men had higher scores than women. It was also found that there was a low level of negative correlation between cognitive flexibility and irrational beliefs about career choice and its sub-dimensions such as external control, false inferences, generalizations, and self-esteem. There is no significant relationship between irrational beliefs about career choice and positive emotion. Perfectionism and self-esteem levels do not differ significantly by gender.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin kariyer hedeflerinde aile etkisi ve akılcı olmayan inançların rolü
The role of family influence and irrational beliefs in high school students' career aspirations
AYKUT AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞENUR BÜYÜKGÖZE KAVAS
- Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıklarını açıklamada kariyer denetim odağı ile meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançların rolü
The role of career locus of control and irrational beliefs relating to career choice in explaining the career indecision of high school students
NİĞMET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BEDEL
- Ortaöğretimde eğitim gören Z kuşağı öğrencilerinin akademik erteleme davranışı ile mesleki kararsızlıkları ve akılcı olmayan inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between academic progress behavior and their professional invisibilities and irradial belief of secondary education Z generation students
GÜLGİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN BÜYÜKŞAHİN ÇEVİK
- Ergenlerde kariyer kararı verme güçlüğü: Ailesel mükemmeliyetçilik, belirsizliğe tahammülsüzlük ve akılcı olmayan mesleki inançların rolü
Career decision-making diffuculties in adolescents: The role of familial perfectionism, intolerance of uncertainty and irrational professional beliefs
AHMET EMİN ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA EŞKİSU
- Lise öğrencilerinin sosyal medya tutumları ile meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of the relationships between high school students' social media attitudes and irrational beliefs regarding profession choice
VOLKAN KUTLUCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL ALVER