Selefiyyeci dini kimliğin inşası ve yeni medya -Dijital tebliğciler örneği-
Construction of Salafiyya religious identity and new media -The case of digital preachers-
- Tez No: 812360
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZCAN GÜNGÖR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 313
Özet
Türkiye'de dini gruplardan olan Selefiyyeci cemaatler günümüzde kamuoyunun gündemini meşgul ederek dikkatleri üzerlerine çekmesi nedeniyle bu bağlamda bir çalışmanın gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Türkiye'de Selefiyyeci dini kimliğin dijital medya aracılığıyla inşası konulu bu çalışma, yeni medya araçlarından Youtube'da bulunan çeşitli vaazların derinlemesine analizi yoluyla ortaya konmuştur. Araştırmaya dahil edilen 6 tane Selefiyyeci vaiz tarafından verilen bu vaazlar, ülkedeki Selefiyyeci düşünceyi şekillendiren temel ilkeler, inançlar ve yorumlar hakkında fikir vermektedir. Yöntem olarak nitel araştırma yaklaşımlarından vaka (durum) çalışması yaklaşımının benimsendiği bu araştırmada veri kaynağı olarak kullanılan videolar MAXQDA programı aracılığı ile tematik içeriklerine, vaizlerine ve bağlamlarına göre belirlenmiş ve kategorilere ayrılmıştır. Daha sonra bu vaazlar üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Bu süreç, Selefiyyeci dini kimliğindeki nüansların ve bunların vaazlar aracılığıyla nasıl inşa edildiğinin daha derin bir şekilde anlaşılmasını sağlamıştır. Vaizler, vaazları aracılığıyla bu düşünce kalıplarının takipçileri arasında şekillenmesinde ve pekiştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Dahası, Youtube platformunun kendisinin Selefiyyeci düşüncenin yayılmasında çok önemli bir rol oynadığı görülmüştür. Bu çevrimiçi vaazların erişilebilirliği ve geniş erişimi, Selefiyyeci vaizlerin yorumlarını ve inançlarını geniş bir kitleye yaymalarını sağlamakta ve böylece daha geniş ölçekte Selefiyyeci dini kimliğinin inşasını etkilemektedir. Selefiyyeci kimliğin inşası sosyal kimlik kuramının kavramlarıyla anlaşılmaya çalışılmıştır ve bulgular bu kurama göre sınıflandırılmıştır. Bu çalışmanın verilerinden hareketle Türkiye bağlamında Mutlakçı ve Dışlayıcı Selefilik, Bağlamsal ve Pragmatik Selefilik, Müsamahakâr ve Anlayışlı Selefilik şeklinde 3 farklı kategori keşfedilmiştir. Sonuç olarak, bu sınıflandırma Türkiye'deki Selefiyyeci düşüncenin ve kimliğin çok yönlü yapısını ortaya koymuştur. Bu araştırma böylece Selefi ideolojinin ve yayılma mekanizmalarının anlaşılmasına önemli ölçüde katkıda bulunmakta ve bu alanda daha fazla araştırma için önemli bir kaynak olarak hizmet etmektedir.
Özet (Çeviri)
The Salafiyya community, which is one of the religious groups in Turkey, has revealed the need for a study in this context, as it occupies the agenda of the public and attracts attention. This study, on the construction of Salafiyya religious identity in Turkey through digital media, was revealed through an in-depth analysis of various sermons on Youtube, one of the new media tools. These sermons, delivered by the 6 Salafiyya preachers included in the study, provide insight into the basic principles, beliefs and interpretations that shape Salafiyya thought in the country. In this research, in which the case study approach, one of the qualitative research approaches, was adopted as a method, the videos used as data sources were determined and categorized according to their thematic content, preachers and contexts through the MAXQDA program. Then, content analysis was made on these sermons. This process led to a deeper understanding of the nuances in Salafiyya religious identity and how they were constructed through sermons. Through their sermons, preachers play an important role in shaping and reinforcing these thought patterns among their followers. Moreover, the Youtube platform itself has been seen to play a crucial role in the spread of Salafiyya thought. The accessibility and wide reach of these online sermons enables Salafiyya preachers to disseminate their interpretations and beliefs to a wide audience, thereby influencing the construction of Salafiyya religious identity on a larger scale. The construction of Salafiyya identity has been tried to be understood with the concepts of social identity theory and the findings have been classified according to this theory. Based on the data of this study, 3 different categories were discovered in the context of Turkey, namely Absolute and Exclusive Salafism, Contextual and Pragmatic Salafism, Tolerant and Insightful Salafism. As a result, this classification revealed the multifaceted structure of Salafiyya thought and identity in Turkey. This research thus contributes significantly to the understanding of Salafist ideology and its diffusion mechanisms and serves as an important resource for further research in this area.
Benzer Tezler
- Çağdaş İslâm düşüncesinde öze dönüş (yeni selefilik bağlamında)
Return to essence at modern Islamic thought (in the context of new salafism)
SEVAL BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KARADENİZ
- Selefiyyeci gruplar ile tarikatvari gruplar arasındaki çatışma Ahmet M. Ünlü ve Halis Bayancuk
The conflict between salafist and tariqatist groups: Ahmet M. Ünlü and Halis Bayancuk
MERYEM SÜMEYYE ATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN GÜNGÖR
- Türkiye'de günümüz dini köktenciliğinin ideolojisi: Tevhid Dersleri ve Selefiyye siteleri örneği
The ideology of the contemporary religious fundamentalism in Turkey: Tevhid Dersleri and Selefiyye websites cases
AYŞE ÇELİK SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL AYDINALP
- Ehl-i sünnet ekolünün fitne ve emir bi'l-ma'rûf nehiy ani'l-münker anlayışı
The understanding of fitna and amr bi'l-maʿrūf nehiy ani'l-munker by the ahl al-sunna school
HASİBE ERDOĞAN KARİMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AYDIN
- Selefiliğin ortaya çıkışı ve bölgesel etkileri
The rise of Salafism and its regional implications
CANİP KOCAOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
DinBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ASIM YEDİYILDIZ
- Kur'an mealleri bağlamında selefî ve mu'tezilî eğilimlerin Kur'an-ı anlama ve yorumlamaya etkileri
The effects of salafist and mu'tezilian tendencieson understanding and interpreting the Qur'an in the context of Qur'anic texts
EMİNE DEĞİRMENCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULMUTALİP ARPA