Akkoyunlu ve Karakoyunlu Devletlerinin para politikası
Akkoyunlu and Karakoyunlu States of the monetary policy
- Tez No: 812361
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA ŞAMİL YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Karakoyunlu ve Akkoyunlu Devletleri XIV yy. ortalarından XVI yy. başlarına kadar Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Irak, İran ve Kafkasya'da hakimiyet sürmüş iki Türk devletidir. Hüküm sürdükleri coğrafyanın ve dönemin şartları doğrultusunda merkezi otoritelerini tesis etmeleri zaman almışsa da hakim oldukları coğrafyada ardılları için yönetimsel açıdan daha düzenli bir topluluk bırakmışlardır. Bıraktıkları sanat eserleri dışında, aldıkları çeşitli tedbirlerle ekonomik bir altyapıda tesis etmişlerdir. Özellikle Akkoyunlu devletinin Karakoyunluları tarih sahnesinden kaldırarak bu devletin topraklarına da egemen olması ile birlikte, her alanda olduğu gibi ekonomi alanında da çeşitli atılımlar yaptıkları görülmektedir. Her iki devlette ekonomik ve ticari bir unsur olarak parayı kullanmışlardır. Merkezi otoritenin tesisi ile kendi adlarına bastırılan paraların ekonomik ortamda daha fazla kullanıldığı görülmektedir. Sultanlar adına basılan paralar üzerinde genellikle Türk-İslam nümizmatiğine uygun ögeler görülmekle birlikte özellikle bazı Akkoyunlu paralarında Grek geçiş motiflerine de rastlanmaktadır. Her iki devlette mali bir yapılanmaya sahip olmakla birlikte, Akkoyunluların Uzun Hasan döneminde özellikle ticaret hususunda çeşitli kanunnameler hazırlayarak devlet ekonomisini kalkındırmak gayreti içerisinde oldukları görülmektedir. Bahse konu devletlerle ilgili yazılı kaynaklar sınırlı olsa da günümüzde bulunan paraları ve onların değerleri üzerinden ticaret hayatlarında para unsuru ortaya konmakta ayrıca devrin kanunnameleri, seyahatnameler ve kitaplarından bu olgular pekiştirilmektedir. Karakoyunlular ve Akkoyunlular yaşadıkları dönem ve coğrafyada kalıcı izler bırakarak iktisadi ve mali açıdan belli bir kalkınmaya öncülük etmişlerdir. Sultanlar adına basılan paraların nitelik ve niceliklerinin ortaya konularak bunların ticaret hayatındaki yerinin belirlenmesi sağlanmıştır. Devletlerin mali yapılanması ve bu yapılanmanın merkezi teşkilatta ekonomik faaliyetler olarak neler yaptıkları ortaya konmuştur. Ticaret hayatının düzenlenmesi ikamesi ve teşviki için merkezi otoritenin aldığı tedbirler irdelenmiştir. Paranın bir unsur olarak ticaret ve ekonomik açıdan önemi üzerinde durulmuştur. Paraları ticari bir unsur olarak gören bu iki devlet aynı zamanda bir üstünlük unsuru olarak da para basım materyalleri kullanmışlardır. Çalışmada Akkoyunlu ve Karakoyunlu devletlerin de mevcut bulunan para unsurunun açık bir şekilde aktarımı sağlanmış olup bu husus çalışmanın temel amacını oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
Karakoyunlu and Akkoyunlu States XIV century. mid XVI century. They are two Turkish states that ruled in Eastern and Southeastern Anatolia, Iraq, Iran and the Caucasus until the beginning of the year. Although it took time for them to establish their central authority in line with the conditions of the geography and period they ruled, they left a more organized community for their successors in the geography they dominated. Apart from the works of art they left, they have established an economic infrastructure with the various measures they have taken. Especially with the Akkoyunlu state removing the Karakoyunlu from the historical scene and dominating the lands of this state, it is seen that they made various breakthroughs in the field of economy as in every field. Both states used money as an economic and commercial element. It is seen that the coins printed in their own names with the establishment of the central authority are used more in the economic environment. While there are generally elements suitable for Turkish-Islamic numismatics on the coins minted in the name of the sultans, Greek transition motifs are also encountered, especially in some Akkoyunlu coins. Although both states have a financial structure, it is seen that Akkoyunlu people are in an effort to develop the state economy by preparing various laws on trade, especially in the period of Uzun Hasan. Although the written sources about the states in question are limited, the money element in their trade life is revealed through the money and their values in today, and these facts are reinforced from the laws, travel books and books of the period. Karakoyunlu and Akkoyunlu people have led a certain economic and financial development by leaving permanent traces in the period and geography they lived in. The quality and quantity of the coins minted in the name of the sultans were revealed and their place in the commercial life was determined. The financial structuring of the states and what they do as economic activities in the central organization of this structuring have been revealed. The measures taken by the central authority for the regulation, substitution and promotion of commercial life have been examined. The importance of money as an element in terms of trade and economy is emphasized. These two states, which see money as a commercial element, also used money printing materials as an element of superiority. In the study, the monetary element of the Akkoyunlu and Karakoyunlu states has been clearly transferred, and this issue has formed the main purpose of the study.
Benzer Tezler
- Osmanlı hakimiyeti öncesi Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da yerel hanedanlar ve tarihçeleri
Local dynasties and their histories in Eastern and Southeastern Anatolia before the Ottoman domination
CEYLA NALCİ
- Timurlu Çağı sanatı ve Osmanlı mimarisi ile bir karşılaştırma denemesi
Art of the Timurid Era and an essay on analogies with Ottoman architecture
ELİF KÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. KENAN BİLİCİ
- Kadı Ahmed Gaffârî'nin Târîh-i Cihân-ârâ isimli eserinde Türk hanedanları (Osmanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safevîler)
Târîkh-i̇ Jahân-ârâ by Kadi Ahmed gaffârî on the Turki̇sh dynasti̇es (Ottomans, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safavi̇ds)
BUKET GÜNDÜZ