Geri Dön

Felsefenin temel problemleri bağlamında (Bilgi, metafizik, siyaset) Fârâbi'nin kelâm eleştirisi

Al-Fārābī's criticism of kalām in the context of the basic problems of philosophy (Knowledge, Metaphysics, Politics)

PDF İndir

  1. Tez No: 813018
  2. Yazar: RIZA TEVFİK KALYONCU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. EŞREF ALTAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam ve Türk Felsefesi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 295

Özet

Bu çalışmada Fârâbî felsefesinin yetkinleşme ve anlam kuramları bağlamında Fârâbî felsefesinde kelâm ilminin konumu ve Fârâbî'nin kelâm ile ilgili yorumları incelenmektedir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda yetkinleşme ve anlam teorilerinin önemine dikkat çekilmekle birlikte bu konu Fârâbî'nin diğer teorilerini kapsayacak genişlikte ele alınmamaktadır. Bu nedenle çalışmanın birinci ve ikinci bölümlerinde yetkinleşme ve anlam konuları Fârâbî'nin konuyla ilgili bütün eserleri göz önüne alınarak tahlil edilmiştir. Birinci bölümde Fârâbî'nin bilimler tasnifi yetkinleşme teorisi bağlamında gösterilmekte ve Fârâbî'nin kelâm ilmindeki akıl tanıma yönelik eleştirisinin analizi yapılmaktadır. İkinci bölümde ise Fârâbî'nin kelâm ilminin yöntemine dair ve bu ilimde kullanılan öncüllerin yapısıyla ilgili tasvirleri Fârâbî felsefesi dahilinde tartışılmaktadır. Çalışmada Fârâbî'nin değerlendirmelerini felsefî, sözel ve iletişimsel olarak üç anlam katmanında yaptığı Fârâbî'nin ifadelerine dayanılarak açıklanmaktadır. Üçüncü bölümde ise Fârâbî açısından kelâm ilminin neden metafizik olarak görülmediği Fârâbî'nin yetkinleşme ve anlam teorileri bağlamında çözümlenmektedir. Çalışmanın dördüncü bölümünde kelâm ilmi milledeki fonksiyonu bakımından irdelenmekte ve bu ilmin felsefenin bireysel ve toplumsal yetkinleşme idealine katkısı açıklanmaktadır. Buna ek olarak kelâm ve felsefe çatışmasının milledeki lafız ve anlam ilişkisinin doğru kurgulanmaması üzerinden geliştiği ileri sürülmektedir. Dördüncü bölümde Fârâbî'nin kelâm ekollerine dair tasviri onun kendi sistematiği dahilinde irdelenmektedir. Çalışmada fenomenolojik yöntem temel alınmakla birlikte felsefî metinlerin yorumu ile ilgili çalışmalardan, tarihsel ve yapısalcı yöntemlerden de yararlanılmıştır. Tezde ayrıca Fârâbî'nin eserlerinin yetkinleşme ve anlam teorileri dikkate alınarak yeniden tasnif edilmesi önerilmektedir. Fârâbî'nin eserleri kendi bütünlüğünde değerlendirildiğinde onun gerek felsefenin geneli ile ilgili gerekse de mantık ile ilgili olarak bir projeye sahip olduğu görülmektedir. Çalışma bu proje bağlamında kelâm ilminin yerini tespit etmektedir. Sonuç olarak kelâm, Fârâbî'ye göre, felsefenin kendisine dolaylı olarak dahil olur ve felsefî olarak geçerli bir yönteme, felsefî açıdan önem arz eden bir amaca sahiptir.

Özet (Çeviri)

This study examines the position of the science of kalām in al-Fārābī's philosophy and al-Fārābī's interpretations of kalām in the context of his theories of perfection and meaning. Although the importance of the theories of perfection and meaning is emphasized in the studies on the subject, this subject is not addressed in a way that covers al-Fārābī's other theories. For this reason, in the first and second parts of the study, the issues of perfection and meaning are analyzed by considering all of al- Fārābī's works on the subject. In the first part, al-Fārābī's classification of sciences is presented in the context of the theory of perfection and al-Fārābī's criticism of the definition of reason in kalām is analyzed. In the second part, al-Fārābī's descriptions of the methodology of kalām and the structure of the premises used in this science are discussed within the context of al-Fārābī philosophy. The study explains al- Fārābī's evaluations in three layers of meaning: philosophical, verbal, and communicative, based on al-Fārābī's statements. The third section analyzes why the science of kalām is not considered metaphysics by al-Fārābī in the context of al- Fārābī's theories of perfection and meaning. In the fourth part of the study, the science of kalām is analyzed in terms of its function in milla and its contribution to philosophy's ideal of individual and social perfection is explained. In addition, it is argued that the conflict between kalām and philosophy develops over the failure to correctly construct the relationship between word and meaning in milla. In the fourth chapter, al-Fārābī's description of the schools of kalām is analyzed within his own systematics. Although the phenomenological method is taken as the basis of the study, studies on the interpretation of philosophical texts, historical and structuralist methods are also utilized. The thesis also proposes a re-classification of al-Fārābī's works by taking into account the theories of perfection and meaning. When al- Fārābī's works are evaluated in their entirety, it is seen that he had a project both in philosophy in general and in logic. This study identifies the place of theology in the context of this project. As a result, according to al-Fārābī, kalām is indirectly involved in philosophy itself and has a philosophically valid method and a philosophically important purpose.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    525497

    İzmirli İsmail Hakkı'nın 'Felsefe-i Ûlâ'sının çeviri yazısı ve eserdeki kötülük probleminin tahlili

    Translation of Izmirli Ismail Haqqi's work 'Felsefe-i Ûlâ' and analysis of the problem of evil in this Work

    HANDE NUR BOZBUĞA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP ALPYAĞIL

  2. Tez No

    249296

    Şehrezûrî metafiziği

    Shahrazuri's metaphysics

    AYGÜN AKYOL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRANİ ALTINTAŞ

  3. Tez No

    396842

    İbn Sînâ felsefesinde bilginin kategorisi

    Category of knowledge in avicenna's philosophy

    MERVE NUR YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    FelsefeMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER TÜRKER

  4. Tez No

    906428

    L'intentionnalité et l'individuation chez Brentano et Husserl

    Brentano ve Husserl'de yönelimsellik ve bireyleşme

    YUSUF YILDIRIM

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2024

    FelsefeGalatasaray Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİYE KOVANLIKAYA

    PROF. DR. CHRISITAN BONNET

  5. Tez No

    637882

    Müeyyed Cendî'ye göre varlık ve bilgi

    Being and knowledge according to Mueyyed Jandi

    AYŞE MİNE AKAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YÜKSEL GÖZTEPE

Geri Dön