Geri Dön

Neolitik ve Kalkolitik Çağlarda Aksaray ili ve çevresi

Aksaray province and its surroundings in Neolithic and Chalcolithic Ages

  1. Tez No: 813205
  2. Yazar: BÜNYAMİN GÜRSOY
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FEVZİ VOLKAN GÜNGÖRDÜ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 281

Özet

Yaklaşık 2,5 milyon yıl önce varolan insanoğlunun tarihsel süreç içerisinde uzun bir yaşam öyküsü bulunmaktadır. Bu uzun zaman zarfı içerisinde insan, biyolojik ve kültürel anlamda evrim geçirmiştir. Değişken bir varlık olan insanın sorunlar karşısında yeni çözümler ürettiği ve yeni arayışlar içerisine girdiği dönemler bulunmaktadır. Bu tür değişimler yaşanan dönemlerde kültürü oluşturan mimarlık, toplumsal ilişki, teknoloji, besin üretimi, davranış, düşünce, inanç, ideoloji ve güç gibi öğelerde tümüyle değişerek yeni bir düzen ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda Epi-Paleolitik Dönemin ardından gelen Neolitik Çağ, kültürel anlamda değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Göçer ve avcı-toplayıcılığın hâkim olduğu yaşam tarzından hayvanların evcilleştirildiği ve bitkilerin kültüre alındığı yerleşik yaşam modeline geçiş görülmektedir. Neolitik Çağ'ın ardından gelen Bakır-Taş Çağ'ı olarak da adlandırılan Kalkolitik Çağ ise Neolitik Çağ'ın gelişmiş bir modelini sergilemektedir. Bu dönemde gelişmiş yapılar, çömlekçi çarkı ve maden kullanımı insanların hayatlarında yer almaktadır. Dolayısıyla söz konusu iki dönemde kültürel anlamda değişim ve gelişimlerin yaşandığı görülmektedir. Günümüzde İç Anadolu Bölgesi idari sınırları içerisinde bulunan Aksaray ili tarihsel sürecin erken evrelerinden itibaren merkezi ve jeopolitik konumu ve yaşam için uygun doğal çevreyi sağlaması sebebiyle birçok farklı uygarlık tarafından yaşam alanı olarak tercih edilmiştir. 1960'lı yıllarda başlayan ve günümüze kadar devam eden arkeolojik çalışmalar sonucunda elde edilen bulgular, Aksaray'ın farklı dönemlerde çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yaptığının bir göstergesidir. Dolayısıyla bahsedilen coğrafya, tez çalışmasının konusunu oluşturan Neolitik ve Kalkolitik Çağ'a ait kalıntıların en iyi izlenebildiği bölgelerden bir tanesidir. Böylelikle bu tez çalışmasında Aksaray ilinde yerleşik yaşama geçiş aşaması ile başlayan ve Kalkolitik Çağ'ın sonuna kadar olan süreçte prehistorik insanların yaşamlarında görülen değişim ve gelişimlerde ne gibi faktörlerin etkili olduğunun araştırılması ve birbirinin devamı niteliğinde olan iki farklı dönemin bütün özellikleri ile tek çalışmada derlenmesi amaçlanmaktadır. Tez çalışması kapsamında ortaya çıkan sorunlara yanıt bulmak için gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda kazı çalışmaları yapılan yerleşimler tespit edilerek Aksaray'da Neolitik ve Kalkolitik çağların anlaşılması için model olarak seçilmiş ve tüm detayları ile anlatılmıştır. Böylelikle insanlık tarihinin hemen her aşamasında önemli bir yer tutan coğrafyada yaşayan iki farklı dönem insanının günlük yaşantılarının anlaşılması sağlanmış ve yaşanan gelişimler açıkça aktarılmıştır.

Özet (Çeviri)

Mankind, which existed approximately 2.5 million years ago, has a long history of life in the historical process. Over this long period of time, man has evolved biologically and culturally. There are periods when the human being, who is a variable being, produces new solutions in the face of problems and enters into new searches. Such changes create a new order by completely changing in elements such as architecture, social relations, technology, food production, behavior, thought, belief, ideology and power that make up the culture in the periods. In this context, the Neolithic Age, following the Epi-Paleolithic Period, is a period of cultural changes. There is a transition from a nomadic and hunter-gatherer lifestyle to a sedentary lifestyle in which animals are domesticated and plants are cultivated. The Chalcolithic Age, also called the Copper-Stone Age, following the Neolithic Age, exhibits an advanced model of the Neolithic Age. In this period, advanced structures, pottery wheel and use of mines take place in people's lives. Therefore, it is seen that cultural changes and developments took place in these two periods. Aksaray province, which is located within the administrative borders of the Central Anatolia Region today, has been preferred as a living space by many different civilizations since the early stages of the historical process, due to its central and geopolitical location and providing a suitable natural environment for life. The findings obtained as a result of archaeological studies that started in the 1960s and continued until today are an indication that Aksaray hosted various civilizations in different periods. Therefore, the geography mentioned is one of the regions where the remains of the Neolithic and Chalcolithic Ages, which are the subject of the thesis, can be best observed. Thus, in this thesis, it is aimed to investigate what factors were effective in the changes and developments in the lives of prehistoric people in the process that started with the transition to settled life in Aksaray and until the end of the Chalcolithic Age, and to compile all the features of two different periods, which are the continuation of each other, in a single study. As a result of the literature review carried out to find answers to the problems arising within the scope of the thesis, the settlements where the excavations were made were determined and selected as a model for understanding the Neolithic and Chalcolithic ages in Aksaray and explained in all details. In this way, the daily lives of the people of two different periods living in the geography, which has an important place in almost every stage of human history, were understood and the developments experienced were clearly conveyed.

Benzer Tezler

  1. Neolitik ve kalkolitik Çağlarda Orta Anadolu ve levant ok uçlarının karşılaştırmalı tipolojik değerlendirilmesi

    The typological assesment of the arrowheads of Central Anatolia and levant in Neolithic and Chalcolithic Ages

    ENES ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    ArkeolojiMustafa Kemal Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÜBRA ENSERT

    YRD. DOÇ. DR. METİN KARTAL

  2. Başlangıçtan Geç Demir Çağına kadar Anadolu'da yaşamsal ekonomi

    Nutrition economy in Anatolia from the beginning to the Late Iron Age

    ÖZLEM DOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihBingöl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SIRRI TİRYAKİ

  3. M.Ö.I. Binyıl Kuzey Suriye ve Güneydoğu Anadolu pişmiş toprak figürleri

    North Syria and Southeastern Anatolia tera cotta figürines in the first millennium B.C.

    FİGEN SERİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    ArkeolojiHacettepe Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ENGİN ÖZGEN

  4. Neolitik ve Erken Kalkolitik çağlarda Burdur-Antalya bölgesi bant ve geometrik boya bezekli çanak çömleği

    The Burdur-Antalya region pottery with painted band and geometrical decorations from the Neolithic and Early Chalcolithic periods

    ASLIHAN YURTSEVER BEYAZIT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLSÜN UMURTAK

  5. Kuzeydoğu Anadolu'da ilk iskân izleri

    The first traces of settlement in Northern Anatolia

    NERMİN EREVİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    TarihAhi Evran Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VELİ ÜNSAL