Geri Dön

Kronik hepatit B ve C hastalarında karaciğer fibrozisinin değerlendirilmesinde serum biyokimyasal belirteçlerin rolü ve karaciğer biyopsi sonuçları ile karşılaştırılması

The role of serum biochemical markers in the evaluation of liver fibrosis in patients with chronic hepatitis B and C and comparison with liver biopsy results

PDF İndir

  1. Tez No: 814261
  2. Yazar: NAGİHAN ULU DEMİRCİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLŞEN İSKENDER
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, Infectious Diseases and Clinical Microbiology
  6. Anahtar Kelimeler: Karaciğer biyopsisi, Karaciğer fibrozisi, Kronik hepatit B, Kronik hepatit C, Non-invaziv testler, Chronic hepatitis B, Chronic hepatitis C, Liver biopsy, Liver fibrosis, Non-invasive tests
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 91

Özet

Giriş ve Amaç: Kronik karaciğer hastalığının ülkemizde en sık sebebini hepatit B virüsü (HBV) ve hepatit C virüsü (HCV) enfeksiyonlarına bağlı kronik viral hepatitler oluşturmaktadır. Kronik hepatit B (KHB) ve kronik hepatit C (KHC) hastalarında fibrozisin değerlendirilmesinde karaciğer biyopsisi altın standart yöntemdir. Ancak invaziv olması, işleme bağlı komplikasyon riskleri, alınan materyalin örneklem açısından her zaman yeterli olmaması ve değerlendiren kişiye göre farklı sonuçların alınabilmesi gibi dezavantajlarının varlığı invaziv olmayan fibrozis belirteçlerine olan ihtiyacı artırmaktadır. Çalışmamızda KHB ve KHC hastalarında karaciğer nekroinflamatuar aktivite ve fibrozisin değerlendirilmesi amacıyla kullanılan karaciğer biyopsi sonuçları ile non-invaziv hepatik fibrozis skorlama sistemlerinden olan APRI, FIB-4, API ve AAR sonuçları arasındaki uyumun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: 1 Ocak 2010 – 1 Ocak 2020 tarihleri arasında SBÜ Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Polikliniğine bağlı hepatit polikliniğinde takipli olan karaciğer biyopsisi yapılmış, ≥18 yaş, 276 KHB ve 40 KHC hastası çalışmaya alınmıştır. Çalışmaya alınan hastalar karaciğer biyopsi sonuçlarına göre 2 ana gruba ayrılarak, İSHAK fibrozis skoru ≤2 ise hafif fibrozis, ≥3 orta-ileri fibrozis olarak kabul edilmiştir. Hasta dosyaları taranarak bireylerin demografik özellikleri, laboratuvar ve biyopsi sonuçları retrospektif olarak elde edilmiştir. Çalışmaya koenfeksiyonu olan, malignitesi olan, non-viral hepatiti olan, son 3 ayda karaciğer enzim yüksekliği ve/veya trombosit sayısını azaltan ilaç kullanımı olan hastalar dahil edilmemiştir. İstatistiksel analizler SPSS (IBM SPSS Statistics 24) adlı paket program kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 276 KHB hastasının; 156'sı erkek (%56,52), 120'si (%43,47) kadın idi. KHB hastalarından; 206 (%74,63) hasta hafif fibrozis grubunda olup; 106'sı (%51,45) erkek, 100'ü (%48,54) kadın idi, 70 (%25,36) hasta ise orta-ileri fibrozis grubunda olup 50'si (%71,42) erkek, 20'si (%28,57) kadın idi. Hafif fibrozis grubundaki hastaların yaş ortalaması 44,83±12,56, orta-ileri fibrozis grubundaki hastaların yaş ortalaması 46,30±13,63 olarak tespit edildi. Yaş açısından fibrozis grupları arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,42). Orta-ileri fibrozisi olan grupta, hafif fibrozis grubuna kıyasla; erkek cinsiyet (p=0,004), HBe Ag pozitifliği (p=0,009) ve anti HBe negatifliği (p=0,012) oranları daha yüksek bulundu. Orta-ileri fibrozisin; AST (p=0,000), ALT (p=0,000), ALP (p=0,000), GGT (p=0,000), HBV DNA (p=0,000), HAİ (p=0,000), FIB-4 (p=0,000) ve APRI (p=0,000) değerleri ile pozitif yönde; albümin (p=0,026), trombosit sayısı (p=0,020) ve AAR (p=0,006) değerleri ile negatif yönde ilişki saptandı. KHC (40 hasta) hastalarının; 22'si (55) kadın, 18'i (%45) erkek idi. Bu hastaların 29'u (%72,5) hafif fibrozis grubunda olup 14'ü (%48,3) erkek, 15'i (%51,73) kadın idi. Hastaların 11'i (%27,5) orta-ileri fibrozis grubunda idi, bunların 4'ü (%36,4) erkek, 7'si (%63,6) kadın idi. Hafif fibrozis grubundaki hastaların yaş ortalaması 54,86±16,71, orta-ileri fibrozis grubundaki hastaların yaş ortalaması 62,45±17,55 tespit edildi. Yaş (p=0,21), cinsiyet (p=0,49), AST (p=0,58), ALT (p=0,68), ALP (p=0,11), GGT (p=0,08), albümin (p=0,28), trombosit sayısı (p=0,20) açısında hafif fibrozis ile orta-ileri fibrozis grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. AFP (p=0,041), HAİ (p=0,011) ve FIB-4 (p=0,017) değerleri orta-ileri fibrozis grubunda anlamlı düzeyde daha yüksek tespit edildi. Sonuç: Çalışmamızda KHB hastalarında APRI ve FIB-4; KHC hastalarında ise FIB-4'ün ileri karaciğer fibrozisin tespitinde anlamlı belirteçler olduğu saptanmıştır. Ancak hiçbir non-invaziv test mükemmel doğrulukta olmayıp halen karaciğer biyopsisine alternatif olabilecek ideal bir test geliştirilmemiştir. Bu testler ancak karaciğer biyopsisi öncesi tarama amacıyla kullanılarak biyopsi gereken hastaları belirlemede yardımcı olacaktır. Bu konuda prospektif, çok merkezli ve daha fazla sayıda hasta ile yapılan çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.

Özet (Çeviri)

Introduction and Objective: The most common cause of chronic liver disease in our country is chronic viral hepatitis due to hepatitis B virus (HBV) and hepatitis C virus (HCV) infections. Liver biopsy is the gold standard method in the evaluation of fibrosis in CHB and CHC patients. However, the presence of disadvantages such as being invasive, complications related to the procedure, the material taken is not always sufficient for the sample and different results can be obtained according to the assessor increases the need for non-invasive fibrosis markers. In our study, it was aimed to evaluate the consistency between liver biopsy results used to evaluate liver necroinflammatory activity and fibrosis in CHB and CHC patients, and APRI, FIB-4, API, AAR results, which are non-invasive hepatic fibrosis scoring systems. Materials and Methods: Between January 1, 2010 - January 1, 2020; 276 CHB and 40 CHC patients aged ≥18 years who were followed up and underwent liver biopsy in SBU Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Oncology Education and Research Hospital, Infectious Diseases and Clinical Microbiology Hepatitis Outpatient Clinic were included in the study. Patients included in the study were divided into 2 main groups according to their liver biopsy results; ISHAK fibrosis score of ≤2 was accepted as mild fibrosis and ≥3 as moderate-advanced fibrosis group. Patient files were evaluated and demographic characteristics, laboratory and biopsy results of individuals were obtained retrospectively. Patients with co-infection, malignancy, non-viral hepatitis, use of drugs that affecting liver enzymes and/or platelet count in the last 3 months were not included in the study. Statistical analyzes were performed using a package program called SPSS (IBM SPSS Statistics 24). Results: Of the 276 CHB patients included in the study; 156 (56.52%) were male, 120 (43.47%) were female. In CHB patients; 206 (74,63%) patients were in the mild fibrosis group; 106 (51.45%) of them were male, 100 (48.54%) were female, 70 (25.36%) patients were in the moderate-to-advanced fibrosis group, 50 (71.42%) of them were male and 20 (28.57%) were female. The mean age of the patients in the mild fibrosis group was 44.83±12.56, and the mean age of the patients in the moderate-to-severe fibrosis group was 46.30±13.63. There was no significant difference between the fibrosis groups in terms of age (p=0.42). In the moderate-to-advanced fibrosis group, compared to the mild fibrosis group; male gender (p=0.004), HBe Ag positivity (p=0.009) and Anti-HBe negativity (p=0.012) rates were found to be higher. We found a positive correlation between moderate to severe fibrosis and AST (p=0.000), ALT (p=0.000), ALP (p=0.000), GGT (p=0.000), HBV DNA (p=0.000), HAI (p=0.000), FIB- 4 (p=0.000) and APRI (p=0.000) values and a negative correlation with albumin (p=0.026), platelet count (p=0.020) and AAR (p=0.006) values. In CHC (40 patients) patient group; 22 (55) were female and 18 (45%) were male. Of these patients, 29 (72.5%) were in the mild fibrosis group, 14 (48.3%) were male and 15 (51.73%) were female. Eleven (27.5%) of the patients were in the moderate-to-severe fibrosis group of which 4 (36.4%) were male and 7 (63.6%) were female. The mean age of the patients in the mild fibrosis group was 54.86±16.71 years, in the moderate-to-severe fibrosis group was 62.45±17.55 years. We found no statistically significant difference between mild fibrosis and moderate-to-severe fibrosis groups in terms of age (p=0.21), gender (p=0.49), AST (p=0.58), ALT (p=0.68), ALP (p=0.11), GGT (p=0.8) .08), albumin (p=0.28) values and platelet count (p=0.20). AFP (p=0.041), HAI (p=0.011) and FIB-4 (p=0.017) values were found to be significantly higher in the moderate-to-advanced fibrosis group. Conclusion: In our study, in CHB patients; APRI and FIB-4 scores; in CHC patients, FIB-4 score were found to be significant markers for the detection of advanced liver fibrosis. However, no non-invasive test is perfectly accurate, and an ideal alternative to liver biopsy has not yet been developed. However, these tests can be used for screening before liver biopsy and will help identify patients who need liver biopsy. In this regard, prospective, multicenter studies with more patients are needed.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    419648

    Kronik hepatit ve sirozda serum hyaluronik asit düzeyi ile hepatik fibrozis ilişkisi

    The relationship of serum hyaluronic acid with hepatic fibrozis in chronic hepatitis and cirrhosis

    ESRA NUR ADEMOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    GastroenterolojiSağlık Bakanlığı

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    UZMAN ERDAL ESKİOĞLU

  2. Tez No

    247633

    Kronik viral hepatitlerde karaciğer fibrozisinin değerlendirilmesinde serum hyaluronik asit düzeyinin yeri

    Başlık çevirisi yok

    NESLİHAN ÇELİK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik MikrobiyolojiAtatürk Üniversitesi

    Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYTEN KADANALI

  3. Tez No

    307419

    Kronik hepatit B ve C'li hastalarda karaciğer fibrozisin değerlendirilmesinde hyaluronik asit, tip IV kollajen, prokollajen III N peptid

    Hyaluronic acid, type IV collagen, procollagen type III N terminal peptide levels for noninvasive evaluation of hepatic fibrosis in patients with chronic viral hepatitis B and C

    KADER IRAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    GastroenterolojiUludağ Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELİM GİRAY NAK

  4. Tez No

    480965

    Kronik hepatit B hastalarında serum procollagen C-proteinase enhancer-1 düzeyinin belirlenmesi, hastaların klinik, demografik ve histopatolojik özellikleri ile serum procollagen C-proteinase enhancer-1 düzeyinin karşılaştırılması

    Evaluation of serum procollagen c-proteinase enhancer A (PCPE-1) level as A fibrosis marker in patients with chronic hepatitis B

    ONUR GÖKÇE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    GastroenterolojiGazi Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEREN ÖZENİRLER MAYER

  5. Tez No

    248742

    Kronik viral hepatit hastalarında basit ve girişim gerektirmeyen testler karaciğer fibrozis düzeyini saptayabilir mi?

    Can basic and noninvasive tests predict the liver fibrosis in patients with chronic viral hepatitis?

    MÜJDAT ZEYBEL

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    GastroenterolojiCelal Bayar Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M.HAKAN YÜCEYAR

Geri Dön