'Terceme-i Münebbihāt' (Giriş-inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
'Tarjama-i Munebbihāt' (Introduction-analysis-text-index-facsimile)
- Tez No: 814409
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNAN UYĞUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
Terceme-i Münebbihāt, 06 Mil Yz A 5215/4 yer numarasıyla Millî Kütüphanenin“El Yazması ve Nadir Eserler”bölümünde bulunmaktadır. Müstensih adına ve istinsah yerine dair bilgilerin boş bırakıldığı künye detayında eserin H 805 M 1402 tarihinde istinsah edildiği yazılıdır. Bu tarz bilgilerin“ketebe”kaydında topluca yer aldığı düşünüldüğünde sunulan malumatın dayanağı izaha muhtaçtır. Üçü Türkçe, biri Arapça olmak üzere dört ayrı metinden müteşekkil mecmuanın son parçası olarak 49b-85b varakları arasında konumlandırılan bu eser 1984 yılında Kemal Yavuz tarafından kütüphaneye kazandırılmıştır. Terceme-i Münebbihāt, tıpkı kendi gibi müellifinin kimliği ihtilaflı olan, el-Munebbihāt ale'l-İsti'dâd li-Yevmi'l-Miâd adlı Arapça eserin dinî ve ahlâkî yönden didaktik nitelikli muhtevası aynıyla korunmuş Türkçe bir tercümesi olarak 15. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesi dönemi dil özelliklerini haizdir. Terceme-i Münebbihāt üzerinden yürütülen bu çalışma sonuç bölümü dışında beş bölümden oluşmaktadır. Giriş başlıklı ilk bölüm, Terceme-i Münebbihāt'ın nüsha tavsifi, muhtevası ve biçim özelliklerine dair genel nitelikleriyle bu esere kaynaklık eden Arapça Münebbihāt hakkında bir dizi malumat içermektedir. Araştırmanın iki ana bölümünden biri olan İnceleme kısmında eserin dil hususiyetleri fonetik ve morfolojik bağlamda etraflıca tetkik edilmiştir. Metin başlığını taşıyan üçüncü bölümde eserin çeviri yazıya aktarımı yapılmıştır. Tezin esasını teşkil eden iki unsurdan bir diğeri, Dizin bölümünde ise kelimelerin bağlam içindeki nitelikleri ve anlamları etrafında metnin söz varlığı ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonundaki Tıpkıbasım, konu hakkında aktarılan malumatın tahkikatını yapmak isteyen araştırmacıların ve tüm ilgililerin istifadelerine sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Tarjama-i Münebbihāt is located in the“Manuscripts and Rare Works”section of the Millî Kütüphane (National Library of Turley), with the place number 06 Mil Yz A 5215/4. In the library ccatalogue, the name of the copyist and the place of copy are unspecified, and it is written that the work was copied in the Hijri year 805 (1402). Considering that this information is included in the“ketaba”section at the end of the work, which may not necessarily reflect the exact details about the author and the publication date, it needs further clarification. Tarjama-i Münebbihāt is part of a larger collection (mejmua) which was donated to the library by Kemal Yavuz in 1984. It is located between the pages 49b-85b of this collection and consists of four different texts, three in Turkish and one in Arabic. It is a 15th-century Turkish translation of the Arabic work al-Munebbihāt, whose identity is disputed, just like the author, and its didactic content is the same as religious and moral content of the Arabic version. It has the linguistic features of the fifteenth-century Anatolian Turkish. This study on Tarjama-i Münebbihāt consists of five chapters except the conclusion part. The first chapter, titled Introduction, includes the description of Tarjama-i Münebbihāt, its content and the general characteristics of its morphology, and a series of information about the Arabic version of the al-Münebbihāt. In the Analysis section, the language features of the work are examined in phonetic and morphological contexts. In the third chapter, titled the Text, the translation of the work is provided. In the Index part, the vocabulary of the text is studied and the qualities and meanings of the words are thoroughly contextualized. The Facsimile chapter at the end of the study is presented to the benefit of researchers and all interested parties wishing to examine the original Tarjama-i Münebbihāt manuscript.
Benzer Tezler
- Emre'nin Terceme-i Pend-name-i Attar'ı üzerine bir dil incelemesi
A linguistic analysis of Emre's terceme-i̇ Pend-name-i̇ Attar
MUHAMMED DORUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Terceme-i Tezkireti'l-Kehhâlîn (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin)
Terceme-i Tezkireti'l-Kehhâlîn (introduction, examination, text and index)
YALÇIN KULAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞABAN DOĞAN
- Terceme-i Fâkihetü'l-Hulefâ (Murâd-Bahş-ı Edânî vü E'âlî) inceleme-metin-dizin
Terceme-i Fâkihetü'l-Hulefâ (Murâd-Bahş-i Edânî vü E'âlî) analysis-text-index
MURAT HASANOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GENCAY ZAVOTÇU
- Terceme-i Ahlâk-ı Muhsînî (1a ? 99b)(inceleme-metin)
Translation of Ahlak-i Mohsini(1a ? 99b) (analysis?text)
MEHMET AVÇİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR GÜLER
- Seyyid Salih'in Terceme-i Kıyâfet-nâme'si inceleme-metin-dizin
Terceme-i Kıyâfet-nâme of Seyyid Salih review-text-index
ŞENOL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KEMAL ŞAŞ