Ortaokul öğrencilerinin çocuk kitaplarındaki kurmaca karakterlerle özdeşim kurmaları üzerine bir durum çalışması
A case study on secondary students' identification with fictional characters in children books
- Tez No: 814435
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM BAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Okuma süreci içerisinde oluşan duygular ve duygusal çıkarımların metni anlamlandırmaya hizmet ettiği bilinir. Çocuk okurların sıklıkla yöneldiği kurgu metinler, anlatı unsurları aracılığıyla okurda bazı duygular uyandırır. Anlatı duygularına kapılan okur, yoğun olarak yaşadığı özdeşim ile karakterin duygularını kendi duygularıymış gibi yaşar ve bu duyguları değerlendirerek metni okumaya devam eder ya da okumayı bırakır. Okuma kültürü edindirme aşamasında sıklıkla başvurulan önemli bir kaynak olan çocuk edebiyatı ürünleri aracılığıyla okur, edebi deneyimi etkin ve yoğun şekilde yaşar. Metinle kurulan bu kişisel bağın oluşumunda önemli bir yeri olan özdeşim olgusunun doğasının bilinmesi eğitimcilere önemli bir anlayış kazandırma potansiyeliyle önemlidir. Bu araştırmanın amacı ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin okur tepki kuramı referansıyla tepkilerini alarak okudukları kitapların karakterleriyle özdeşim kurma durumlarını belirlemektir. Araştırma, geleneksel okuma yöntemleri yerine okur merkezliliği vurgulayarak metindeki anlamı öğretmenin çıkarması ve öğrencilerin pasif birer alıcı olarak konumlandırılmalarının önüne geçerek öğrenci merkezli okuma eğitimini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu sayede öğrencilerin karşılaşmış oldukları metinleri kendilerini tanıma sürecinde estetik bir araç olarak görmeleri hedeflenmiştir. Araştırmada bu amaçla“Çocuk okurlar kurgu karakterlerle nasıl özdeşim kurarlar?”sorusu problem cümlesi olarak belirlenmiştir. Çalışma nitel bir araştırma deseni olarak durum çalışmasını benimsemiştir. Çalışma grubu 9'u kız ve 7'si erkek olmak üzere 16 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler görüşme yöntemiyle toplanmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Okurlar, ana karakterlerle özdeşim kurarken, ilişki içinde oldukları diğer kişilerle kendi hayatlarındaki kişiler arasında da benzerlik bulmuşlardır. Öğrenciler, kahramanın yaşadığı olay merkezinde kendini kahramana yakın hissederken kahramanın olayın içinde verdiği tepkilere göre karakteristik özelliklerini çıkarmışlardır. Öğrencilerin değişken, açık, geliştirilmiş olarak ifade edilebilecek karakterlerle özdeşim kurdukları görülmüştür. Öğrenciler gerçek hayatta olduğu gibi kendileri veya etrafındaki kişilerle benzerlik taşıyan karakterlere ve bu karakterlerin eylemlerine tepki vermişlerdir. Özellikle kendilerine benzer buldukları ve hareketlerinden hoşlandıkları kişilerle özdeşleşmişlerdir. Öğrenciler, bir karakterle özdeşleşmeden önce onun kişilik özelliklerine bakmışlardır. Katılımcıların çok büyük bir çoğunluğu kendilerine benzeyen karakterlerle ilgilenmişler, çok küçük bir kısım kendilerinden farklı kişilik özelliklerine sahip karakterleri sevmişlerdir. Öğrenciler kendi pozisyonlarına aykırı bir pozisyonda olsa bile çoğunlukla ana karakterle özdeşleşmişlerdir.
Özet (Çeviri)
It is known that emotions and emotional inferences formed during the reading process serve to make sense of the text. Fiction texts, which child readers frequently turn to, evoke certain emotions in the reader through narrative elements. The reader, who is caught up in the emotions of the narrative, experiences the emotions of the character as if they were his/her own emotions with the intense identification he/she experiences, and continues or stops reading the text by evaluating these emotions. The reader experiences the literary experience effectively and intensely through children's literature, which is an important source frequently used in the process of acquiring a reading culture. Knowing the nature of the phenomenon of identification, which has an important place in the formation of this personal bond with the text, is important with the potential to provide educators with an important understanding. The aim of this study is to determine the identification of 6th grade middle school students with the characters of the books they read by taking their reactions with reference to reader response theory. The research aims to develop student-centered reading education by emphasizing reader-centeredness instead of traditional reading methods, by emphasizing the teacher's extraction of the meaning in the text and by preventing students from being positioned as passive receivers. In this way, it is aimed that students see the texts they encounter as an aesthetic tool in the process of self-knowledge. For this purpose, the question“How do child readers identify with fictional characters?”was determined as the problem statement. The study adopted a case study as a qualitative research design. The work group consisted of 16 middle school students, 9 girls and 7 boys. Data were collected through interviews and subjected to content analysis. While readers identified with the main characters, they also found similarities between the other people they were in a relationship with and the people in their own lives. While the students felt close to the protagonist in the center of the event experienced by the protagonist, they inferred the characteristic features of the protagonist according to the reactions he/she gave in the event. It was observed that the students identified with characters who could be expressed as variable, open and developed. As in real life, students reacted to characters and their actions that were similar to themselves or the people around them. They especially identified with people they found similar to themselves and whose actions they liked. Before identifying with a character, students looked at his/her personality traits. The vast majority of the participants were interested in characters who were similar to themselves, while a very small number liked characters with different personality traits. Students mostly identified with the main character, even if they were in a position contrary to their own.
Benzer Tezler
- Çocuk kitaplarındaki mesleklerin görünümleri ve ortaokula devam eden öğrencilerin bu mesleklere ilişkin algıları
The appearance of the professionals in children's books and the perceptions of the secondary school students
ZELİHA SERTTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN YILMAZ
- Çocuk kitaplarındaki kötü karakterlerin görünümleri ve ortaokul öğrencilerinin kötü karakterlere ilişkin algıları
The view of bad characters in children's books and perceptions of second school students on bad characters
BİLGE DESTEGÜLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN YILMAZ
- Çocuk kitaplarındaki kahramanlar aracılığı ile ön plana çıkarılan dinleme türleri
Types of listening featured by the protagonists in children's books
HARUN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN YILMAZ
- Ortaokul öğrencilerinde beslenme davranışları ve beslenme öz yeterlik arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between nutritional selfefficiency and nutrition behavior in middle school students
BEGÜM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikMersin ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL KELEŞ
- Ortaokul öğrencilerine tavsiye edilen çocuk kitaplarındaki söz varlığı unsurlarının incelenmesi
An analysis of the vocabulary elements in children's books recommended to middle school students
EBRU SAYGI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKafkas ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA URUN KARAHAN