Kayıp yaşamış risk altındaki bireylere yönelik internet temelli bir müdahale programının etkisinin incelenmesi
Examining the effectiveness of an internet-based intervention program for bereaved individuals at risk
- Tez No: 814509
- Danışmanlar: PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Çalışma kapsamında internet temelli ve terapist destekli bir yas müdahale programının etkinliği araştırılmıştır. Programın temel hedefi sevdiği insanları kaybetmiş ve bu süreçle başa çıkmakta zorluk yaşayan kişilere çevrim içi olarak destekleyici bir yas müdahalesi sunmaktır. Bu kapsamda 10 yazılı oturumdan oluşan destekleyici bir yas müdahale protokolü geliştirilmiş ve internet platformuna uygun hale getirilmiştir. Oturumları yazılı olarak tamamlayan katılımcılar, her oturuma ilişkin araştırmacı tarafından birer yazlı geri bildirim almaktadır. Geri bildirimler müdahalenin terapist desteği bölümünü oluşturmaktadır. Katılımcılarla süreç içerisinde herhangi bir yüz yüze etkileşim durumu söz konusu değildir. Araştırmada randomize kontrollü bir deneysel desen kullanılmıştır. Değerlendirme sonrası 44 katılımcı müdahale (n=22) ve bekleme listesi kontrol (n=22) gruplarına seçkisiz bir düzende yerleştirilmiştir. Bazı katılımcılar çeşitli nedenlerle sürece devam edememiştir. Bu nedenle müdahale programında 15, kontrol grubunda ise 22 katılımcıdan gerekli ölçümler alınmıştır. Katılımcılardan müdahale öncesi, müdahale sonrası, 1. ay ve 3. ay olmak üzere dört farklı zamanda değerlendirme ölçümleri alınmıştır. Bu ölçümlerde, yaşanan yasın yoğunluğu (Travmatik Yas Envanteri), yas sürecinin anlamlandırılması (Yas ve Anlamı Yeniden Yapılandırma Envanteri), genel anlamdaki bozulmalar (Genel Anlamdaki Bozulmalar Ölçeği), depresyon, kaygı ve stres (Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği-21) düzeyinin yanı sıra uygulamanın kullanılabilir olup olmadığı konusunda (Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği) değerlendirmeler alınmıştır. Elde edilen veriler, gruplar arası farkı ve zamansal etkiyi değerlendirmek için sırasıyla karma desen ve tekrarlı ölçümler varyans analizine tabi tutulmuştur. Ayrıca müdahalenin öntest, sontest ve iki izlem ölçümündeki etki düzeyi kısmi eta-kare hesaplamalarıyla değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları, müdahale programı sonrasında katılımcıların müdahale öncesine göre travmatik yas, genel anlamdaki bozulmalar, depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin anlamlı olarak azaldığını; buna karşılık yas ve anlamı yeniden yapılandırma düzeyinin arttığını göstermiştir. Gruplar arası farklara bakıldığında müdahale grubundaki katılımcıların sontest ölçümlerinde travmatik yas, genel anlamdaki bozulmalar, depresyon, anksiyete ve stres düzeylerindeki azalmanın bekleme listesi kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür. Bu kazanımlar, 1. ve 3. aylardaki izlem ölçümlerinde de sürdürülmüştür. Ek olarak, nicel verileri desteklemek adına katılımcıların 1. ve 10. oturum içerikleri olumlu/olumsuz temalar açısından içerik analiziyle incelenmiştir. İçerik analizi bulguları, katılımcıların çoğunda ilk oturumda ifade edilen olumsuz içeriklerin sayısının son oturumda belirgin bir şekilde azaldığını, buna karşılık ilk oturumda ifade edilen olumlu içeriklerin ise son oturumda arttığını göstermiştir. Bütün bu bulgular, geliştirilmiş olan internet temelli uzamış yas müdahale programının orta ve yoğun düzeyde yas yaşamakta olan kişilerin yas ve ilişkili diğer psikolojik belirtilerinin azaltılmasında etkili sonuçlar ortaya koyduğunu ve bu konuda önemli bir tedavi alternatifi sunabileceğini göstermektedir. Bununla birlikle, müdahale programının daha temsil edici ve büyük katılımcı gruplarında test edilmeye ihtiyacı olduğu açıktır.
Özet (Çeviri)
Within the scope of the study, the effectiveness of an internet-based and therapist-supported grief intervention program was investigated. The main goal of the program is to provide a supportive online grief intervention for those who have lost loved ones and are struggling to cope with this process. In this context, a supportive grief intervention protocol consisting of 10 written sessions was developed and adapted to an internet platform. Participants who completed the sessions in written form received a written feedback from the researcher for each session. Feedbacks constitute the therapist-assisted side of the intervention. There was no face-to-face interaction with the participants during the process. A randomized controlled experimental design was used in the study. After the pre-assessment, 44 participants were randomly assigned to the intervention (n=22) and waiting list control (n=22) groups. Some participants could not complete the process for various reasons. Therefore, necessary measurements were taken from 15 participants in the intervention and 22 participants in the control group. Measurements were taken from the participants at four different times: pre-intervention, post-intervention, 1-month, and 3-month follow-up. In these assessments, the intensity of grief (Traumatic Grief Inventory), making sense of loss and grief (Grief and Meaning Reconstruction Inventory), global meaning violations (Global Meaning Violation Scale), depression, anxiety, and stress levels (Depression Anxiety Stress Scale-21) were measured. In addition, an assessment was made on how usable the web program was (System Usability Scale). Data were tested with mixed design and repeated measures analysis of variance to assess between-subjects and within-subjects effects, respectively. In addition, the effect size of the intervention in the pre-test, post-test, and follow-ups was evaluated with partial eta-square calculations. The results showed that levels of traumatic grief, global meaning violations, depression, anxiety, and stress decreased significantly at the end of the intervention compared to the pre-intervention; whereas the levels of grief and meaning reconstruction increased. When the difference between the groups was examined, it was shown that the decrease in traumatic grief, global meaning violations, depression, anxiety and stress levels in the post-test for the intervention group was significantly higher than the change in the waiting list control group. It was also found that the gains in the intervention group were maintained in the 1-month and 3-month follow-up measurements. Moreover, in order to support the quantitative data the contents of the first and last sessions were analyzed with content analysis in terms of positive/negative themes. The findings of the content analysis showed that for many participants, the number of negative items expressed in the first session decreased clearly in the last session whereas the number of positive items in the first session increased in the last session. All these findings suggest that this internet-based intervention program developed for prolonged grief is effective in reducing grief and other related psychological symptoms of people with moderate to intense grief symptoms. It also shows that the program can offer an important treatment alternative in this regard. However, it is clear that this intervention program needs to be tested in more representative and larger groups of grieving participants.
Benzer Tezler
- Humanitarian assistance policies of the European Union towards syrian refugees in Turkey
Avrupa Birliği'nin Türkiye'deki Suriyeli mültecilere yönelik insani yardım politikaları
CANSU ÇELİKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK KALE LACK
- Türk inşaat sektöründeki ana yüklenici firmalarda kalite yönetimi kavramının incelenmesi
A Study abput the qualtiy management process used by main contractors in Turkish construction industry
MEHMET KAYA
- 2023 Şubat Depremi sonrası Malatya ilinde yaşayan kişilerde gelişen anksiyete, post travmatik stres bozukluğu ve uyku bozukluğu sıklığının değerlendirilmesi
Evaluation of the frequency of anxiety, post traumatic stress disorder and sleep disorder in people living in Malatya province after The 2023 February Earthquake
SÜLEYMAN ALBAYRAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile Hekimliğiİnönü ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN BURAK SELÇUK
- Suriyeli sığınmacıların kültürleşme sürecinde sağlık algıları üzerine nitel bir araştırma
A qualitative research on the health perceptions of syrian asylum seekers in the acculturation progress
DİLEK NURAL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAFAK DAĞHAN
- Metabolik sendromun belirginleştiği vücut kitle indeksi sınırı nedir?
What ıs the body mass ındex threshold value for children that metabolic syndrome develops?
TUBA PEKACAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN BİLİR