Obsesif kompulsif bozukluğa yönelik çıkarımsal akıl yürütme perspektifinden bir inceleme: Çıkarımsal karmaşa, korkulan benlik, algılanan ebeveynlik ve obsesif inançların belirtiler üzerindeki etkisi
An investigation on the obsessive-compulsive disorder from inferential reasoning perspective: The impact of inferential confusion, feared self, parental attitudes and obsessive beliefs on the symptoms
- Tez No: 814877
- Danışmanlar: PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Çıkarıma Dayalı Yaklaşıma göre Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), yaşanan çıkarımsal karmaşanın yaşanılan şüpheye inanırlık vermesi ile oluşan bir psikolojik rahatsızlık olarak değerlendirilmektedir. Çıkarımsal karmaşa ise işlevsel olmayan akıl yürütme yöntemlerinin kullanımı sonucunda meydana gelmektedir. Çıkarımsal karmaşayı değerlendirmek için öz-bildirim araçları kullanılmasına rağmen bu düşünme sürecinde kullanılan yöntemleri anlamayı sağlayacak görev tabanlı ölçüm araçları pek kullanılmamaktadır. Bu nedenle, iki aşamalı bu çalışmanın ilk bölümünde, işlevsel olmayan akıl yürütme yöntemlerini öyküler üzerinden inceleyen görev tabanlı bir yaklaşım olan İşlevsel Olmayan Akıl Yürütme Süreci Görevleri'nin (DRPT) Türkçe'ye uyarlanması ve 200 kişilik klinik olmayan yetişkin bir örneklemde psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Analizler sonucunda ölçüm aracının Türkçe uyarlamasının tatminkâr güvenirlik değerleri gösterdiğine ve ilgili değişkenler ile gösterdiği anlamlı ilişkiler, grup farkı ve varyansa yaptığı bağımsız katkı sebebiyle geçerli ve güvenilir bir araç olduğuna ulaşılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında ise çıkarımsal karmaşa ve algılanan ebeveynlik stillerinin OKB semptomları üzerindeki etkisinde obsesif inanışlar ve benlik korkusunun aracı rolünü test etmek amaçlanmıştır. Bu nedenle ikinci kısımda 402 kişiden oluşan klinik olmayan yetişkin örneklem ile aracılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına bakıldığında algılanan ebeveyn yakınlığı dışındaki tüm model analizlerinin anlamlı sonuçlar gösterdiğine ulaşılmıştır. Çalışma bulguları, çıkarıma dayalı yaklaşım modeli çerçevesinde, ebeveynlik stillerinin ve çıkarımsal karmaşanın OKB semptomları arasındaki ilişkileri bağlamında tartışılmıştır. Sonuç olarak çalışma sonuçları ile ilgili alanyazın bulguları tutarlı olarak çıkarımsal karmaşanın OKB semptomları için önemli bir kavram olabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
According to the Inference Based Approach, Obsessive Compulsive Disorder (OCD) is a psychological disorder caused by inferential confusion that gives credibility to the experienced doubt. Inferential confusion occurs as a result of the dysfunctional reasoning process. Although self-report methods were used to assess inferential confusion, task-based measures were not generally used for this process. Therefore, in the first part of the study, it was aimed to adapt the Dysfunctional Reasoning Process Tasks (DRPT), which is a task-based measure, into Turkish and evaluate its psychometric properties in a non-clinical adult sample of 200 people. As a result of the analysis, it was concluded that the Turkish version of the instrument showed satisfactory reliability values, while significant group differences, correlation relations with other relevant variables and independent contributions to variance supported its validity. The second part of the study, it was aimed to test the mediating role of obsessive beliefs and fear of self in the effect of inferential confusion and perceived parenting styles on OCD symptoms. For this reason, mediation analyses were performed with a non-clinical adult sample of 402 people. Considering the analysis results, it was concluded that all model analyses except perceived parental warmth showed significant results. The study's findings were discussed in the context of the relationship between parenting styles and inferential confusion with OCD symptoms within the framework of the inference-based approach. In conclusion, the literature findings related to the study results consistently show that inferential confusion may be an important concept for OCD symptoms.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluk için bilişsel davranışçı yaklaşıma dayanan internet destekli bir kendine yardım programı geliştirme ve etkililiğini araştırma
Developing of an internet supported self-help program based on cognitive behavioral approach for obsessive-compulsive disorder and evaluation of its effectiveness
EZGİ GÖCEK YORULMAZ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiEge ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP TEKİNSAV SÜTCÜ
- Can locus of control and metacognitive beliefs predict ocd symptomology; an analysis within the metacognitive model
Kontrol odağı ve üstbilişsel inançlar OKB semptomlarını yordar mı; metabilişsel model çerçevesinde bir analiz
ECEM KESKİNPALA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖĞÜTÇÜ
- Obsesif kompulsif bozukluğa yönelik sosyal damgalama üzerinde psikoeğitim ve temastan oluşan müdahale yönteminin etkisinin incelenmesi
Examining the effect of intervention including psychoeducation and contacton the public stigma towards obsessive compulsive disorder
AYÇA AKTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Obsesif-kompulsif bozukluğa yönelik tepkilerin sosyo-bilişsel damgalama modeli kapsamında incelenmesi
Examination of the reactions towards obsessive-compulsive disorder from the perspective of social-cognitive stigma model
GÜLŞAH DURNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Obsesif-Kompulsif Bozukluk belirtileri ve ı̇lişkili değişkenlerin yetişkin örnekleminde ı̇ncelenmesi: Bir deneyim örnekleme çalışması
Examination of Obsessive-Compulsive Disorder symptoms and associated variables in an adult sample: An experience sampling study
GÜLŞAH DURNA YÜRÜM