OSB'li çocuklara yüz ifadelerinden duygu tanıma becerisi kazandırmada eşzamanlı ipucuyla sunulan gömülü öğretim uygulamalarının etkililiğinin incelenmesi
Investigating the effectiveness of embedded instructional practices using simultaneous cueing method in developing emotion recognition skills from facial expressions in children with ASD
- Tez No: 816604
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN KALKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yüz ifadeleri, duygu tanıma, eşzamanlı ipucu ile öğretim, gömülü öğretim, Facial expressions, emotion recognition, simultaneous cueing instructional method, embedded instruction
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Biruni Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Otizmli çocukları diğerlerinden ayıran birçok özellik bulunmaktadır. Bu çocukların ayırt edici ve aynı zamanda karakteristik özelliklerinden biri de sosyal iletişim ve etkileşim becerilerindeki sınırlılıklardır. Otizmli çocuklarda duyguları tanımada yaşadıkları güçlükler pek çok araştırmada incelenmiş ve yüz ifadelerinden duyguları tanıma yetersizliklere sahip oldukları görülmüştür (Baron-Cohen, 1991). Otizmli çocukların sosyal yaşamda yaşadıkları etkili iletişim gerçekleştirememe, karşılıklı sohbet başlatma ve sürdürmede zorluk yaşama, konuşmaya uygun konular bulamama (Hale ve Tager-Flusberg, 2005), sosyal ifadeleri anlamama, başkalarının ilgilerini ve sevinçlerini paylaşamama (Atwood, 2000) gibi sorunların temelinde duyguları tanımadaki yetersizlikler yatmaktadır. Araştırmada eşzamanlı ipucu yöntemi ile sunulan gömülü öğretim uygulamalarının, OSB'li çocukların yüz ifadelerinden duygu tanıma becerisini kazanmalarına, uygulama oturumları sona erdikten sonra kazandıkları bu beceriyi korumalarına ve farklı materyaller ve farklı ortamlarda bu beceriyi sergileyebilmeleri üzerine etkililiği incelenmiştir. Bu araştırmada tek denekli araştırma yöntemlerinden katılımcılar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni yüz ifadelerinden duygu tanıma becerisidir. Bağımsız değişkeni ise eşzamanlı ipucu ile sunulan gömülü öğretim uygulamalarıdır. Araştırmaya yaşları 8 olan üç OSB'li çocuk katılmıştır. Araştırmanın her aşamasında uygulama güvenirliği ve gözlemciler arası güvenilirlik verileri toplanmıştır. Bu bağlamda araştırmanın uygulama gü venirlik katsayısı ile gözlemcilerarası güvenirlik katsayısı %100 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, araştırmaya katılan üç OSB'li çocuğun ebeveynlerinden araştırma hakkındaki görüşlerini öğrenmek amacıyla sosyal geçerlik verileri toplanmıştır. Bulgular, eşzamanlı ipucu işlem süreciyle sunulan gömülü öğretim yönteminin, OSB'li çocuklara yüz ifadelerinden duygu tanıma becerisinin kazandırılmasında etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca OSB'li çocuklar kazandıkları bu beceriyi farklı ortam ve farklı materyaller ile de genelleyebilmiş olup bu becerileri öğretim oturumları sona erdikten 7, 14 ve 21 gün sonra da sürdürdükleri görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This master's thesis conducted a study to examine the effectiveness of embedded instructional practices using the simultaneous cueing method in developing emotion recognition skills from facial expressions in children with Autism Spectrum Disorder (ASD). Previous research has shown that children with ASD often struggle with recognizing emotions from facial expressions (Baron-Cohen, 1991). Difficulties in emotion recognition underlie various social challenges faced by these children, such as impaired communication, initiating and maintaining conversations, difficulty in finding appropriate topics to talk about (Hale and Tager-Flusberf, 2005), failure to understand social expressions and inability tos hare interest and joy of others (Atwood, 2000). The study aimed to investigate the effectiveness of embedded instructional practices using the simultaneous cueing method in helping children with ASD acquire emotion recognition skills from facial expressions, retain these skills after the intervention sessions and exhibit these skills in different materials and environments. The research employed a single-subject research desing, specifically the multiple-probe across participants design. The dependent variable was the ability to recognize emotions from facial expressions and the independent variable was the embedded instructional practices using the simultaneous cueing method. Three children with ASD, aged 8, participated in the study. Interobserver agreement data were collected at each stage of the research. Additionally, social validity data were gathered from the parents of the three participating children to obtain their perspectives on the study. The findings of the research revealed that embedded instructional practices using the simultaneous cueing method were effective in develoing emotion recognition skills from facial expressions in children with ASD. Furthermore, the children were abla to generallize these skills to different environments and materials and they maintained these skills even 7, 4 and 21 days after the instructional sessions concluded.
Benzer Tezler
- Social behavior learning for an assistive companion robot
Yardımcı robotlar için sosyal davranış öğrenimi
PINAR ULUER
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara duygusal yüz ifadelerinin öğretiminde robot aracılığıyla sunulan öğretim uygulamasının etkililiği
Effectiveness of teaching application provided through robots in teaching emotional facial expressions to children with autism spectrum disorder
MEHMET NESİM ERDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN KARAASLAN
- Deep learning approaches for autism spectrum dis-order diagnosis: Ensemble archtectures and multi-modal analysis
Otizm spektrum bozukluğu teşhisi için derin öğrenme yaklaşımları: Topluluk mimarileri ve multimodal analiz
ASSIL JABY
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBahçeşehir ÜniversitesiYapay Zeka Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MD BAHARUL ISLAM
- Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere yüz ifadelerini tanımanın öğretiminde ayrık denemelerle öğretim ile sanal gerçeklik gözlüğü ile öğretimin etkililiğinin karşılaştırılması
A comparison of discrete trial teaching and virtual reality glasses teaching effectiveness in teaching facial expressions to students with autism spectrum disorder
ZEKERİYA ALPEREN SAĞDIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBiruni ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİNYAMİN BİRKAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ile normal gelişim gösteren çocukların yüz işleme ve görsel tarama becerilerinin karşılaştırılarak incelenmesi
A comparison of face processing and visual scanning skills of children with autism spectrum disorders and typically developing children
AYŞE TUBA CEYHUN