II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye'de milliyetçilik akımları
Nationalistic tendency in Turkey during the Second World War
- Tez No: 81690
- Danışmanlar: PROF. DR. NEJAT KAYMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 420
Özet
ÖZET Milliyetçilik, ulus olmanın, oluşturmanın temel bilincidir. Milliyetçilik kavramı, 1789 Fransız Devrimi ile dünyaya yayılmıştır. Milliyetçilik, uluslaşma sürecinden önceki toplumsal gelenek ve yapılan kırarak ulusal temel ve güncel sorunlara yanıt verecek üretim, yönetim ve kurumlanmn doğmasını amaçlamıştır. Milliyetçilik, başlangıçta ulus oluşturma işlevi görürken; giderek ekonomik yayılmacılığın, sömürgeciliğin, saldırganlığın bir aracı durumuna gelmiştir. Dünya Savaşları, emperyalist ülkelerin çıkar çatışmalarının sonucudur. LDünya Savaşı sonunda Osmanlı împaratorluğu'ndan artakalan yerler emperyalist uluslarca paylaşılmıştır. Atatürk, Osmanlı İmparatorluğu'nun çoğunlukla Türklerin oturduğu bölümünü oluşturan bu ülkeyi, emperyalizmin paylaşımından kurtararak yurt yapma amacım güderken; halkım da yurttaş nitelikli bireylerin oluşturduğu bir toplum, daha açık bir anlatanla bir ulus bilincine kavuşturmayı amaçlamıştır. Bundan dolayı Atatürk'ün izlediği milliyetçilik, daha önce görülenlerden farklı yeni bir tür oluşturmuştur. Bunun niteliği; 394emperyalizme olduğu kadar, Osmanlıcılığa, İslamcılığa, Pan Türkçülüğe ve gelenekçiliğe karşı oluşudur. İki dünya savaşı arasında dünyada bir sürü siyasal değişiklikler olmuştur. 1920'lerde İtalya'da faşizm ve 1933'lerde Almanya'da nazizm iktidara gelmiş, uzakdoğuda da Japonya emperyalist bir güç olarak dünyada etkisini göstermeye başlamıştır. U.Dünya Savaşı da yine emperyalist çatışmaların ürünü olarak çıkmıştır. Türkiye de bu savaştan etkilenmiştir. Bu ortamda Türkiye, yeniden çeşitli nitelikli milliyetçilik akımlarının arenası durumuna gelmiştir. U.Dünya Savaşı sırasında“Atatürk Milliyetçiliği”yarımda“Anadolucu Milliyetçilik”,“Irkçı ve Pan Türkçü (Turancı) Milliyetçilik”ve“Ananevi Mutedil Türkçü Milliyetçilik”akımları görülmüştür. Anadolucu milliyetçilik, Anadolu insanının tarihsel kader birliği içinde bulunduğu temelinden hareketle ortaya çıkmıştır. Anadolucular, İslamcılığı ve milliyetçiliği bir potada birleştirmeyi amaçlamışlardır. Anadoluculuğun belli başlı savunucuları; Prof.Dr.Hilmi Ziya Ülken, Prof.Dr.Mükrimin Halil Yinanç, Prof.Dr.Ziyaettin Fahri Fındıkoğlu, Prof.Dr.Remzi Oğuz Arık, Mehmet Halit Bayrı, Prof.Dr. Şevket Raşit Hatipoğlu ve Dr.Nurettin Topçu' dur. Anadolucular düşüncelerini Anadolu Mecmuası, Dönüm, hareket, Çığır, Yeni Türk, Dikmen ve Millet dergilerinde dile getirmişlerdir. 395Irkçı ve Pan Türkçü (Turancı) milliyetçilik, ırkı ulus ile kanştirmaktan ortaya çıkan bir milliyetçilik akımıdır. Pan Türkçüler, uluslaşamamış olan soydaşlarımızla birleşerek aynı isim allında bir devlet kurmayı amaçlamışlardır. Bu akımın Ü.Dünya Savaşı sırasındaki Belli başlı temsilcileri; Prof.Dr.Ahmet Zeki Velidî Togan, Dr.Rıza Nur, Hüseyin Nihal Atsız, Reha Oğuz Türkkan, Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet, Dr.Hasan Ferit Cansever, Hüseyin Namık Orkun, Dr.Hikmet Tanyu ve Orhan Seyfi Orhon'dur. Irkçı ve Pan Türkçüler düşüncelerini Ergenekon,Bozkurt, Gök Börü, Tanndağ, Çmaralt, Türk Yurdu ve Orhun dergilerinde dile getirmişlerdir. Ü.Dünya Savaşı sırasında bir diğer milliyetçilik akımı, ananevi mutedil Türkçü milliyetçiliktir. Bu akım, geleneksel yapıda ve kültürde devlet gücü ile yapılmak istenen veya yapılan değişikliklere tepki olarak doğmuştur. Savunucuları; Hıfzı Oğuz Bekata, M.Süreyya Anamur, Prof. Dr.Bediî Ziya Egemen, Samet Ağaoğlu, Prof.Dr.Hüseyin Avni Göktürk ve Nurettin Ardıçoğlu'dur. Temellerinde Atatürk milliyetçiliğine tepki bulunan bu milliyetçilik akımları Ü.Dünya Savaşı sırasında daha çok düşünsel düzeyde kendilerini göstermelerine karşın, savaşın sonunda Türkiye'de batinin da etkisiyle çok partili hayata geçişte ve günümüze kadar gelen süreçte çeşitli adlarla anılan siyasal partilerin programlarında ve eylemlerinde varlıklarım sürdürmüşler, bugün de sürdürmektedir. 396
Özet (Çeviri)
SUMMARY Nationalism is the main subject for being a national. The concept of nationalism has been effected the world begining from French Revolution, 1789 At the begining, nationalism is the tool for being a nation, temporarily, it becomes a way economic diversity, emperialism and occupation. World Wars are the result of emperialist countries benefits. At the end of the First World War, emperialist nations try to occupy the land which is taken from Ottoman Empire. Atatürk who is the leader of Turks, gives the national conscious to the human who live on the land, comes from Ottoman Empire and they live in mainly on that land. The nationalism which is followed by Atatürk, is too different the others, have been lived before. The time gap between First and Second World War, there were a lot of political changes on the world. The regime of Fascism in Italy begining of 1920' s and Nasism in Germany in 1933 's became a political idea. At the East, Japan became an emperialist power and begun to effect the world. 391The Second World War is the result of emperialist conflicts. Also Turkey is effected this war too. During this time period, anyone can see different nationalists activities in Turkey. During the Second World War, together with Atatürk' s nationalism, Anatolian nationalism, Racism and Pan Turkism (Turanism) and traditional mild Turkish nationalism can be seen in Turkey. Anatolian nationalism depends on the historical faith union of the national who live in Anatolia. Hilmi Ziya Ülken, Mükrimin Halil Yinanç, Ziyaettin Fahri Fındıkoğlu, Remzi Oğuz Arık, Mehmet Halit Bayrı and Nurettin Topçu are defended the idea of Anatolian nationalism. Anatolians pronunciate their ideas in Anadolu Mecmuası, Dönüm, Hareket, Çığır, Yeni Türk, Dikmen and Millet. Racism and Pan Turkism (Turanism) is the different idea which comes from the complication the concepts of race and nation. Pan Turkism's (Turanism) aim, to create a state which takes the name of same nation, to get together with the Turks who hasn't got a national idea. Prof.Dr. Zeki Velidî Togan, Dr.Rıza Nur, Hüseyin Nihal Atsız, Reha Oğuz Türkkan, Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet, Dr.Hasan Ferit Cansever, Hüseyin Namık Orkun, Hikmet Tanyu and Orhan Seyfi Orhon are the defender of this idea. Racists and Pan Turks write their ideas in Ergenekon, Bozkurt, Gök Börü, Tanndağ, Çınaraltı, Türk Yurdu and Orhun. 392And; Traditional mild Turkish nationalism is a reaction to the revolutions and changes in the traditional structure and culture which are done by the Young Turkish Republic. Hıfzı Oğuz Bekata, M.Süreyya Anamur, Samet Ağaoğlu, Prof.Dr. Hüseyin Avni Göktürk, Bediî Ziya and Nurettin Ardıçoğlu are the main traditional mild Turkish nationalists. They explain their ideas in Çığır and Millet. The main idea of these nationalisms is the reaction of Atatürk' s nationalism and they are classified in the idea level not activity during the Second World War. From the end of the war till now, with the effects of western countries, their ideas can be found in the political parties programme especially being from the multi-party system in Turkey. Nowadays, their activities and ideas can be seen in civil life and political activity. 393
Benzer Tezler
- Türkiye'de I. Dünya Savaşı'ndan II. Dünya Savaşı'na kadar yıkıcı-bölücü unsurlar
Disruptive and destructive components in Turkey from First World War to Second World War
AYŞE GÖKÇEN YÜCEL
- Gelenekle modernite arasındaki bir Meşrutiyet şeyhülislamı Musa Kazım Efendi (1861-1920)
A constitutional period şeyhülislam between tradition and modernity: Musa Kazım Efendi (1861-1920)
AHMET ŞAMİL GÜRER
- Doğu Avrupa gelişmeleri -Türkiye'ye etkileri-
Başlık çevirisi yok
MEHMET ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BENER KARAKARTAL
- İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye üzerinden yapılan Yahudi göçleri (1939-1945)
Jewish migration through Turkey during WW II (1939-1945)
MEHMET ALİ DURAN
Doktora
Türkçe
2021
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- İkinci Dünya Savaşı sırasında Türk-Alman ilişkileri ve bu sürece milliyetçi-turancı görüşlerin etkileri
Turkish?German relations during World War II and influence of nationalist - turanist views on this process
SABİT DOKUYAN