Aziz Mahmud Hüdayi Külliyesi'nin kuruluşu ve ilk yüzyılı
Establishment and the first century of Aziz Mahmud Hudayi's Kulliye
- Tez No: 81920
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHREDDİN YEDİYILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
HI ÖZET Yaşadığımız bilgi çağında, Türk milletinin ve devletinin içerisinde bulunduğu sıkıntıları anlayabilmek ve bunlara çare üretebilmek için; dünü iyi bilerek, kurumlar tarihinin insanın günlük faaliyetlerine ışık tutan sırlarını aydınlatmalıyız. Osmanlı Devletinin asırlara hükmeden idaresi altında yaşamış bir toplumun meydana getirdiği kültür hayatını araştırırken, o dönemde çok önemli hizmetler yapmış kuruluşların iç yapılarını anlamak gerekliliğinden yola çıktık ve o günün insanının nasıl yaşadığını, neler yaptığını öğrenmeye çalıştık. Bu çalışmada, yaşadığı devirde ve kendisinden sonra adı, şiirleri, ilâhileri dillerde ve gönüllerde yer etmiş bir mutasavvıf olan Aziz Mahmud Hüdâyî'nin kurduğu külliye, özellikle Hüdâyî Türbesinde saklanarak günümüze intikal etmiş belgelere dayandırılarak incelenmektedir. Hüdâyî, yaşadığı günün şartlarında en yüksek tahsili almış, Bursa'da kadılık yapmış, tasavvuf öğretisi ile yeni bir eğitimden daha geçerek, Celvetîlik tarikatinde söz sahibi bir tekke şeyhi olmuştur. Aldığı eğitim ve sahip olduğu kültür bütünlüğü içerisinde verdiği vaazları, söylediği şiirleri ve yazdığı yazılarıyla pek çok insana hitap etmiş, onlara uflık açmıştır. Çalışmamızda, Aziz Mahmud Hüdâyî Külliyesinin kuruluşunu müteakip ilk asrını inceledik. Dergâhı, camii, mutfağı ile bir hizmet kompleksi olan külliyenin temel fonksiyonunun ayrım gözetmeksizin“insan”a hizmet olduğunu tespit ettik. 1589-1595 yılları arasında kurulmuş olan Külliye, zamanla toplumda bir sosyal güvenlik şemsiyesi haline gelmiştir. Bu şemsiyenin gölgesinde, insanlar eğitim, öğretim faaliyetlerinde bulundukları gibi, dinî yönden de ibadetlerini gerçekleştirebilecekleri bir mekâna, alt yapıya ve gereken kitaplara kavuşmuşlardır. Külliye yönetimi, insanların tasarruflarını değerlendirmek için seçtikleri iktisadî yöntemlerin uygulanmasında da yardımcı olmuştur.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY In the“information age”we live in, we need to have a better understanding of our history in order to analyze Turkish society's current problems and develop some solutions. We believe studying on the history of establishments will help us shed some light on people's daily activities. When researching about cultural life of a society in the time of the Ottoman Empire, we studied and tried to understand the life style of the people and internal structure of some organizations. This study deals with a“Külliye,”established by Aziz Mahmud Hüdâyî whose name and poems haven't lost their popularity since then, based on general literature and especially the document found in“Hüdâyî Türbe”collection. Hüdâyî had a very good education and served as“Kadi”in Bursa. Then he followed a sofi path under Uftâde's guidance and became a sheik of“Celvetiyye.”With his educational and cultural background, he caught a lot of people's attention and was able to influence them. In this research, we examined the establishment period and the first century of the Külliye. The main mission of this Külliye, as a social complex with its“dergâh,”mosque and public kitchen, was to serve“humanity”with no discrimination. Established between 1589-1595, Külliye became a social security center in a short time and served the society in the religious, social and educational fields. The management of the Külliye also helped people to make profitable use of their savings.
Benzer Tezler
- Restoration project of the tomb of rumi mehmed pasha and cistern-public kitchen building
Rumi mehmet paşa türbesi ve sarnıç-imaret yapısı restorasyon projesi
NINA TCHERNEGA
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- XVIII. ve XIX. yüzyıl İstanbul kütüphanelerinin mimarisi
Başlık çevirisi yok
AYŞE YETİŞKİN KUBİLAY
Doktora
Türkçe
1998
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AFİFE BATUR
- Aziz Mahmud Hüdayi'nin 'Hayatü'l-Ervah ve Necatü'l Eşbah' adlı eserinin tahkik, tahriç, terceme ve tahlili
Başlık çevirisi yok
CEMAL ACER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. KAMİL YILMAZ
- Azîz Mahmûd Hüdâyî Dîvân-ı İlâhiyyât [54b-105b] (giriş-inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
Azîz Mahmûd Hüdâyî Dîvân-i İlâhiyyât [54b-105b] ( introduction-analysis-text-index-facsimile)
ŞERİFE ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH DEMİRAL
- Hz. Peygamber'in yaratılışı ve mucizelerine dair Azîz Mahmûd Hüdâi'nin Ahvâlü'n-Nebiyyi'l-Muhtâr adlı risalesi
Aziz Mahmud Hudayi letter entitled Ahvâlu'n Nebiyyi-I-Muhtar about the creation and the miracles of Prophet Muhammad (pbuh)
EMEL TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLGÜN UYAR