Dini hayatta gerilim alanları: Çalışan dindar bireyler üzerine nitel bir araştırma
Areas of tension in religious life: A qualitative research on religious working individuals
- Tez No: 819213
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL ATAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Modernleşme tecrübesinde, toplumsal yapının dinamiğini belirleyici unsurlardan biri, dinin toplumsal düzende ortaya çıkardığı gerilim ve boyutları olmuştur. Toplumsal kurumların temelinde, kamusal alanın yapısını belirleyen ve bireyin dini kimliğiyle var olmasını sınırlayan seküler eğilim yer almaktadır. Modernitenin kutsallarından biri olan seküler değerler, gündelik hayatın her alanını kuşatarak, eğitim, siyaset, ekonomi gibi toplumsal kurumlar ile ilişkide belirleyici rol oynamaktadır. Bu doğrultuda, dini ve dünyevi alan arasındaki ilişkiyi dindar bireyin nasıl deneyimlediğini anlamak bu tezin temel amacıdır. Araştrımada, din ve modern yaşam arasındaki ilişki, kamusal alan/özel alan, gelenek/modernlik ve zihin dünyası/eylem alanı şeklinde tasnif edilen gerilim alanlarından hareketle okunmuştur. Bu gerilimleri deneyimleyen üniversite mezunu, çalışan, dindar 16 kişi ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmeler doğrultusunda elde edilen veriler MAXQDA programı aracılığı ile analiz edilmiş ve belirli tema ve kodlar altında değerlendirmeler yapılmıştır. Dindar bireylerin iş hayatında, iş yeri yönetiminin dine yaklaşımı doğrultusunda farklılaşan tecrübelerinin yanı sıra, kadın-erkek ilişkileri, alkol kullanımı ve başörtüsü ile kamusal alanda var olma noktasında zorluklar yaşadıkları belirlenmiştir. Gelenek/modernlik geriliminde, din ve siyaset ilişkisi demokrasi ve şeriata bakış çerçevesinde incelenmiş, muhalif dindarın ikilemi kavramı ekseninde dindar bireyin güncel siyasi yönetimin devamlılığına bakışı açıklanmıştır. Modern şehir yaşamında, dini ve dünyevi alan arasındaki ikiliği aşmada dini grupların varlığı ve dinde güncellenmeye yaklaşımın, uyumu kolaylaştırıcı etkenler olduğu saptanmıştır. Zihin dünyası-eylem alanı geriliminde, ekonomik yatırımlar modern dünya ile dinin uyuşmazlığını yansıtan önemli bir alan olarak öne çıkarken, dindar bireyin din ve ekonomi gerilimini aşmada fetva kurumu ve alternatif kamusallıklara yöneldiği belirlenmiştir. Dindar kadının kamusal alanda var olma durumunda deneyimlediği zorluklar dışsal gerilimler, verili gerçeklik ve idealize edilen din arasında düşünce düzeyinde yaşanan gerilimler ise içsel gerilimler olarak adlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the experience of modernisation, one of the determinants of the dynamics of social structure has been the tensions and dimensions of religion in the social order. At the basis of social institutions is the secular tendency that determines the structure of the public sphere and limits the existence of the individual with his/her religious identity. The main purpose of this thesis is to understand how the religious individual experiences the relationship between the religious and secular spheres in the main framework where secular values, one of the sacraments of modernity, encompass all areas of daily life and determine the relationship with social institutions such as education, politics and economy. In this direction, the relationship between religion and modern life has been read through the tension areas classified as public space/private space, modernity/tradition, world of mind/field of action. In-depth interviews were conducted with 16 university graduate, working, religious people who experienced these tensions. The data obtained through these interviews were analysed through MAXQDA software and evaluations were made under certain themes and codes. In addition to the differentiated experiences of religious individuals in business life in line with the workplace management's approach to religion, it has been determined that they experience difficulties in male-female relations, alcohol use and being in the public sphere with headscarf. In the tension of tradition/modernity, the relationship between religion and politics has been analysed within the framework of democracy and Sharia, and the religious individual's view of the continuity of the current political administration has been explained on the axis of the concept of the dilemma of the oppositional religious. In modern urban life, the existence of religious groups and the approach to updating in religion have been found to be facilitating factors in overcoming the duality between religious and secular spheres. In the tension between the world of mind and the sphere of action, economic investments stand out as an important area reflecting the incompatibility of the modern world and religion, and it has been determined that the religious individual turns to the fatwa institution and alternative public spheres to overcome the tension between religion and economy. The difficulties experienced by religious women in the public sphere are named as external tensions, while the tensions experienced at the level of thought between the given reality and the idealised religion are named as internal tensions.
Benzer Tezler
- Antik Çağ'da iki okul: Lykeion ve İskenderiye Okulu'nun karşılaştırılması
Two schools in Ancient Age: A comparison of Lyceum and Alexandrian School
TARIK EMRE KARAGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYFİ KENAN
- Din, gelenek ve modernleşme bağlamında medrese kültürü ve toplum
The culture of madrasa and society in the context of religion, tradition and modernity
AYHAN ERCÜMENT
- Gençlerde dini tutum ve hedonizm
Religious attitude and hedonism in the youth
FATMA NUR ŞENGÜL
Doktora
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL AYDINALP
- İstanbul'da siyasi, ekonomik ve toplumsal değişim (1960-1980)
Political, economic and social change in Istanbul (1960-1980)
İBRAHİM YILMAZ
- Türkiye'de Tek Parti Dönemi laiklik uygulamaları ve Ali Fuad Başgil'in laiklik anlayışı
Single Party Period secularism practices in Turkey and Ali Fuad Başgil's approach to secularism
TAHSİN KÖSE
Doktora
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMİRHAN FAHRİ ERDEM