Lise öğrencilerinin kariyer kararlarının ve kariyer kaygılarının, kariyer yapılandırmalarına, sorumluluk duygusuna ve davranışına göre incelenmesi
A study on the career decisions and career anxiety among high school students according to their career constructions, sense of responsibility, and responsiblity behaviors
- Tez No: 821663
- Danışmanlar: PROF. DR. FULYA YÜKSEL ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Araştırmada, lise öğrencilerinin kariyer yapılandırmalarına, sorumluluk duygusuna, sorumluluk davranışına ve bazı değişkenlere göre kariyer kararı ve kariyer kaygısı arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma, betimsel bir araştırma olup, tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 2022-2023 eğitim öğretim döneminde, İstanbul ili Fatih ilçesinde bulunan 4 nitelikli lisede hazırlık, 9 ve 10. sınıf düzeyinde öğrenimine devam etmekte olan 646 lise öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak“Mesleki Karar Envanteri”,“Kariyer Kaygısı Ölçeği”,“Kariyer Yapılandırmaları Envanteri (Lise Formu)”,“Sorumluluk Duygusu ve Davranışı Ölçeği”ve araştırmacı tarafından hazırlanan“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS21 Paket Programı'ndan yararlanılmıştır. MANOVA-WilksLambda(λ) Testi ve MANOVA Pillai'sTrace Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda kariyer yapılandırmalarına göre lise öğrencilerinin kariyer kararı ve kariyer kaygısı puan ortalamalarının anlamlı olarak farklılık gösterdiği bulunmuştur. Kariyer yapılandırmaları düşük olan lise öğrencilerinin kariyer kararı puan ortalaması, kariyer yapılandırmaları yüksek olan lise öğrencilerinin kariyer kararı puan anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. Kariyer yapılandırmaları düşük olan lise öğrencilerinin kariyer kaygısı puan ortalaması, kariyer yapılandırmaları yüksek olan lise öğrencilerinin kariyer kaygısı puan ortalamasından anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda sorumluluk duygusuna göre lise öğrencilerinin kariyer kararı puan ortalamaları anlamlı bir farklılık gösterirken; kariyer kaygıları puan ortalamalarının anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Sorumluluk duygusu düşük olan lise öğrencilerinin kariyer kararı puan ortalaması, sorumluluk duygusu yüksek olan lise öğrencilerinin kariyer kararı puan ortalamasından anlamlı düzeyde düşük çıkmıştır. Sorumluluk duygusuna göre kariyer kaygısı puan ortalamaları ise birbirine yakın çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda sorumluluk davranışına göre lise öğrencilerinin kariyer kararı ve kariyer kaygıları puan ortalamalarının anlamlı olarak farklılık gösterdiği bulunmuştur. Sorumluluk davranışı yüksek olan lise öğrencilerinin kariyer kararı puan ortalaması, sorumluluk davranışı düşük olan lise öğrencilerinin kariyer kararı puan ortalamasından anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Sorumluluk davranışı yüksek olan lise öğrencilerinin kariyer kaygısı puan ortalaması, sorumluluk davranışı düşük olan lise öğrencilerinin kariyer kaygısı puan ortalamasından anlamlı düzeyde düşük çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda cinsiyete göre lise öğrencilerinin kariyer kararı ve kariyer kaygısı puan ortalamalarının anlamlı olarak farklılık gösterdiği bulunmuştur. Erkek öğrencilerin kariyer kararı puan ortalaması, kız öğrencilerin kariyer kararı puan ortalamasından anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Kız öğrencilerin kariyer kaygısı puan ortalaması, erkek öğrencilerin kariyer kaygısı puan ortalamasından anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda ailenin gelir düzeyine göre lise öğrencilerinin kariyer kararı ve kariyer kaygısı puan ortalamalarının anlamlı olarak farklılık gösterdiği bulunmuştur. Lise öğrencilerinin ailesi düşük, orta ve yüksek gelir düzeyine sahip olan öğrencilerin kariyer kararı puan ortalaması, ailesi çok yüksek gelir düzeyine sahip öğrencilerin kariyer kararı puan ortalamasından anlamlı düzeyde daha düşük çıkmıştır. Lise öğrencilerinin ailesi düşük ve orta gelir düzeyine sahip olan öğrencilerin kariyer kaygısı puan ortalaması, ailesi çok yüksek gelir düzeyine sahip öğrencilerin kariyer kaygısı puan ortalamasından anlamlı düzeyde daha yüksek çıkmıştır. Araştırmanın bulguları, ilgili alan yazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examines whether the career decisions and career anxiety of high school students significantly differ according to their career construction, sense of responsibility, responsibility behaviors, and other certain variables. It is a descriptive study that was carried out using the survey model. 646 high school students attending preparatory, 9th, and 10th grades in four qualified high schools in Fatih district of Istanbul participated in the study in 2022-2023 academic year. The“Vocational Decision Inventory”,“Career Anxiety Scale”,“Student Career Construction Inventory”,“Sense of Responsibility and Behavior Scale”, and a“Personal Information Form”developed by the researcher were used to obtain the data required for the study. SPSS 21 Software Package was used to analyze the data. MANOVA-Wilks Lambda(λ) Test and MANOVA Pillai's Trace Test were conducted for data analysis. The mean scores of career decisions and career anxiety significantly differ among of high school students according to career construction. The career decision main score of high school students with low career construction were found to be significantly lower than the mean scores of those with higher career construction. The career anxiety main score of high school students with low career construction were found to be significantly higher than the mean scores of those with higher career construction. The mean scores of career anxiety do not differ among of high school students according to sense of responsibility while the mean scores of career decisions significantly differ among of high school students according to sense of responsibility. The career decision main score of high school students with low sense of responsibility were found to be significantly lower than the mean scores of those with higher sense of responsibility. the mean scores of career anxiety were close to each other according to the sense of responsibility. The mean scores of career decisions and career anxiety significantly differ among of high school students according to responsibility behavior. The career decision main scores of high school students with low responsibility behavior were found to be significantly lower than the mean scores of those with higher responsibility behavior. The career anxiety main score of high school students with low responsibility behavior were found to be significantly higher than the mean scores of those with higher responsibility behavior. The mean scores of career decisions and career anxiety significantly differ among of high school students according to gender. The career decision main scores of men were found to be significantly higher than the mean scores of those with girls. The career anxiety main scores of girls were found to be significantly higher than the mean scores of those with men. The mean scores of career decisions and career anxiety significantly differ among of high school students according to family income levels. The career decision main scores of high school students with low, middle and high family income level were found to be significantly lower than very high family income level. The career anxiety main scores of high school students with low and middle family income level were found to be significantly higher than very high family income level. The results of the research are discussed in the light of relevant literature and some suggestions are presented.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim öğrencilerinin meslek hedeflerine dair görüşleri ve meslek seçimini etkileyen faktörler arasındaki ilişkinin fen eğitimi açısından incelenmesi
An investigation of the relationship between secondary education students' opinions on their vocational goals and the factors affecting their vocational choice in terms of science education
MAHİDE CANTEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİMGE AKPULLUKÇU KOÇ
- Perception of entrepreneurship as a career: A case study examining grade 12 learners' perception/motivation on starting a business after high school
Girişimciliğin kariyer olarak algılanması: 12. sınıf öğrencilerinin lise sonra iş kurmaya ilişkin algılarını/motivasyonlarını inceleyen bir örnek çalışma
MPUMELELO ZOE ZULU
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLBERK GÜLTEKİN SALMAN
- Investigating the factors leading high school students to choose the field of foreign language as a beginning of language-based profession
Lise öğrencilerinin dil temelli bir mesleğin başlangıcı olarak yabancı dil alanı'nı seçme nedenlerinin araştırılması
MEHMET KAYGUSUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA NACİ KAYAOĞLU
- Muhasebe dersi alan lisans öğrencilerinde etik karar alma davranışları : Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi örneği
Ethical decision-making behavior on the students taking accounting course: Bilecik Şeyh Edebali University example
NASIF ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERAL EROL FİDAN
- Lise öğrencilerinin kariyer hedeflerinde kariyer kararı öz-yeterliği ve kariyer sonuç beklentisinin rolü
The role of career decision self-efficacy and career outcome expectation on career aspirations of high school students
MUSTAFA REMZİ ATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞENUR BÜYÜKGÖZE KAVAS