Hekimlerin tanı sürecindeki davranış örüntülerinin değerlendirilmesi: Tanı sosyolojisi üzerine bir araştırma
Evaluation of behavioral patterns of physicians in diagnostic process: A Research on sociology of diagnosis
- Tez No: 821824
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NECLA YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Yönetimi, Sosyoloji, Healthcare Management, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 330
Özet
Tanı süreci tıbbi işlemlerin odağında yer almaktadır. Ancak hastalık ve sağlık olgularına ilişkin sosyolojik incelemelerinin elzem hale geldiği noktada, hastalığın meşruiyetiyle ilişkili olan tanı sürecinin de başlı başına ele alınmasına gereksinim duyulmaktadır. Toplumsal düzlemde tanının etkilerini anlamlandırmak tanı sürecini çözümlemekle mümkündür. Hekimlerin ise söz konusu sürecin baş aktörü olduğu göz önüne alındığında hekimin tanı sürecindeki davranış örüntüleri ve bu örüntülerin oluşumunda rol oynayan unsurların ele alınması önem arz etmektedir. Bu araştırmada hekimlerin tanı sürecine ilişkin davranış örüntülerini açığa çıkarmak ve hekimlerin tanı sürecini şekillendiren faktörleri keşfetmek amaçlamaktadır. Tanı sürecinin hekim perspektifi ile ele alındığı bu çalışma nitel araştırma metodolojisine uygun olarak ve gömülü teori deseni ilkelerine göre tasarlanmış ve kuramsal örnekleme mantığına uygun biçimde sürdürülmüştür. Araştırmanın amacına uygun olarak örnekleme ilişkin kriterler de belirlenmiştir. En az 5 yıl deneyime sahip, hem kamu hem de özel sektör tecrübesi bulunan, Ankara ilinde görev yapan 20 hekimle yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak, ortalama 42 dakika uzunluğunda görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler neticesinde elde edilen 157 sayfalık, 48523 sözcükten oluşan veri Charmaz'ın yapılandırmacı gömülü teori yaklaşımı benimsenerek MAXQDA programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Analiz neticesinde hekimlerin tanı sürecini şekillendiren faktörlerin yanında tanı olgusuna bakışları da açığa çıkarılmıştır. Araştırma sonucunda; tanı sürecini şekillendirilen unsurlar ve tahakküm altında tanı pratiği olmak üzere iki üst temaya ulaşılmıştır. Tanı sürecini şekillendirilen unsurlar kapsamında yer alan temalar; tanıda başvurulan kaynaklar, yasal ve politik unsurlar, sağlık teknolojileri, tanı sınıflandırma sistemleri, medya, tıp eğitiminde kalite sorunları, toplumsal yapı, hekime ilişkin unsurlar, hastaya ilişkin unsurlar, kuruma ilişkin unsurlar ve tıp endüstrisidir. Tahakküm altında tanı pratiği kapsamında yer alan temalar ise modern tıp paradigması ve tanı sürecinde güncel pratiklerdir. Katılımcı hekimlerin tanı sürecinin birçok unsurun etkisi altında bulunduğu, bu durumun mevcut tanı pratiğini tahakküm altına alma riskini beraberinde getirdiği görülmüştür. Araştırma sonuçlarından hareketle ortaya çıkan tanı sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öneriler aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
The diagnostic process is at the center of medical procedures. However, at the point where sociological investigations of disease and health phenomena become essential, the diagnostic process, which is related to the legitimacy of a disease, needs to be addressed on its own. Making sense of the effects of diagnosis on the social level is possible by analyzing the diagnostic process. Considering that physicians are the main actors in this process, it is essential to take into account the behavioral patterns of physicians in the diagnostic process and the factors that play a role in the formation of these patterns. This study aims to reveal the behavioral patterns of physicians regarding the diagnostic process and to discover the factors that shape their diagnostic process. The study considers the diagnosis process is from the perspective of the physician. It was designed in accordance with qualitative research methodology and the principles of the embedded theory design and was carried out in accordance with theoretical sampling logic. Criteria for sampling were also determined in line with the purpose of the research using a semi-structured interview form, interviews with an average length of 42 minutes were conducted with 20 physicians, who have at least 5 years of experience in both the public and private sectors in the province of Ankara. The data consisting of 157 pages and 48523 words, were obtained as a result of the interviews, and analyzed using the MAXQDA program through coding, adopting Charmaz's constructivist embedded theory approach. As a result of the analysis, physicians' perspectives on the diagnosis phenomenon and the factors shaping physicians' diagnostic processes were revealed. As a result of the research, two main themes were underlined, namely the elements shaping the diagnostic process and the practice of diagnosis under control. The themes within the scope of the elements shaping the diagnostic process are the sources referred to in diagnosis, legal and political elements, health technologies, diagnostic classification systems, media, quality problems in medical education, social structure, physician-related elements, patient-related elements, institutional elements, and the medical industry. The themes within the scope of diagnostic practice under control are the modern medical paradigm and current practices in the diagnostic process. The study finds out that the diagnostic process of the participating physicians is under the influence of many factors, and this situation brings the risk of dominating the current diagnostic practice. Based on the research results, suggestions regarding the problems encountered in the diagnostic process, - were made.
Benzer Tezler
- Gebelikte anomali tanısı sonrası sağlıklı doğum: Modern tıp yaklaşımları çerçevesinde annelerin sosyo-psikolojik deneyimleri üzerine nitel bir çalışma
Healthy birth after diagnosis of anomaly in pregnancy: A qualitative study on the socio-psychological experiences of mothers within the framework of modern medicine approaches
BEGÜM CEYLAN YORULMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF KAYA
- Türk sağlık alanı için ideal kurumsal mantıklar tipolojisi ve kavramsal bir çerçeve geliştirmeye yönelik niteliksel bir araştırma
Devoloping an ideal institutional logics typology and a conceptual framework for Turkish healthcare field: A qualitative study
AYŞEGÜL ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiBursa Uludağ Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLÇİN TAK MEYDAN
- İzmir ilinde üniversite ve eğitim araştırma hastanelerindegörev yapmakta olan çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlıköğrencilerinin otizm spektrum bozukluğu hakkında bilgi,tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviors ofpediatric health and diseas specialty residents regardingautism spectrum disorder in University and training andresarch Hospitals in İzmir, Turkey
ÖYKÜ YAVUZ KAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE
PROF. DR. TEZAN BİLDİK
- Antalya ilindeki epidermolizis bülloza tanılı hastaların aile hekimliği bakış açısıyla değerlendirilmesi
Assessment of patients diagnosed with epidermolysis bullosa in Antalya province from the perspective of family medicine
TUĞBA BALIK KOZAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ZEYNEP AŞIK
- Meslek hastalığı sürecinin kalitatif değerlendirilmesi
A qualitative assessment of occupational disease process
ALİ ERKİN KAHRAMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT KILIÇ
PROF. DR. ARİF HİKMET ÇIMRIN