Finansal piyasalarda balonlar: Logaritmik periyodik güç yasası modeli ile Bist 100 endeksinde bir uygulama
Bubbles in financial markets: An Application in bist 100 index with logarithmic periodic power law model
- Tez No: 821826
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ZİHNİ TUNCA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Piyasalarda oluşan finansal balonlar, yatırımcılar arasında servet transferlerine neden olabilmektedir. Toplumun geniş kesimlerini etkileyecek seviyelere ulaşmış finansal balonun patlaması, genel ekonomiyi, toplumsal refahı tehdit edebilecek boyutlara kadar ulaşabilmektedir. Devam eden bir finansal balonun patlama (çökme/kritik zaman/zirve) tarihinin tahmin edilebilmesi, piyasa yatırımcılarına büyük kar fırsatlarını yakalayabilme, büyük zararlardan kaçabilme imkânı sağlarken, politika yapıcılarına gerekli tedbirleri vaktinde alabilme imkânı sağlayabilir. Bu çalışmanın amacı, BİST-100 endeksinde 2001 krizi öncesinde meydana gelen balonun çöküş tarihinin önceden tahmin edilebilirliğini araştırmaktır. Çalışmada kullanılan yöntem, piyasaları karmaşık (kompleks) bir yapı olarak kabul eden LPPL modelidir. Anlaşılması da analiz edilmesi de zor olan karmaşık sistemlerden çok değerli bilgiler elde edilebilmektedir. LPPL modeli, devam eden bir balonun en muhtemel patlama tarihlerini tahmin etmeyi amaçlamaktadır. BİST-100 Endeksi, 07.10.1998 tarihinden 17.01.2000 tarihine kadar (1.858,28 ₺ - 18.458,25 ₺) yaklaşık on katına yükselmiştir. 17.01.2000 tarihinde 20.617,92 ₺ zirve seviyesini gören BİST-100 Endeksi, devam eden balonun patlamasıyla günü 18.458,25 ₺ seviyesinde kapatmış ve sonraki günlerde düşmeşe başlamıştır. Tezde bu patlama tarihinin (17.01.2000) önceden tahmin edilebilirliği araştırılmıştır. Bu çalışma sonucunda, ilk olarak 23.11.1999 tarihinde, 06.01.2000 tarihi kritik zaman olarak tahmin edilmiştir. Her yeni gün verisinin veri setine eklenmesiyle yeni kritik zaman tarihleri elde edilmiştir. Elde edilen kritik zaman tahminleri, 06.01.2000 tarihinden 25.02.2000 tarihine kadar uzanmıştır. BİST-100 endeksinin 20.617,92 seviyesi görerek günü 18.458,25 seviyesinden kapattığı zirve tarihi (17.01.2000) tahmin edilen kritik zaman tarihleri içindedir. Elde edilen ilk kritik zaman tahmini 17.01.2000 zirve tarihinden sadece 6 işlem günü öncesine isabet etmiştir. Elde edilen diğer kritik zaman tahminleri, 06.01.2000 tarihinden itibaren balonun patlayacağını teyit etmiştir. 17.01.2000 tarihinden itibaren BİST-100 Endeksinin düşmeye başlaması balonun tahmin edilen tarihlerde patladığını göstermiştir. BİST-100 Endeksi, ancak Mart 2004 tarihinde aynı fiyat seviyesine gelebilmiştir.
Özet (Çeviri)
Financial bubbles that occur in markets can lead to wealth transfers among investors. The bursting of a financial bubble, which has reached levels that affect a large segment of society, can pose a threat to the overall economy and societal well-being. Being able to predict the timing of the collapse (crash/critical time/peak) of an ongoing financial bubble can provide market investors with opportunities for significant profits and the ability to avoid substantial losses, while also enabling policymakers to take timely measures. The aim of this study is to investigate the forecastibility of the collapse date of a bubble that occurred in the BIST-100 index before the 2001 crisis. The method used in the study is the log-periodic power law (LPPL) model, which considers markets as complex structures. Valuable information can be obtained from complex systems that are difficult to understand and analyze. The LPPL model aims to predict the most likely burst dates of an ongoing bubble. The BIST-100 Index increased approximately tenfold from 8 October 1998, to January 17, 2000, in 305 trading days. It started declining after January 17, 2000. The predictability of this burst date (January 17, 2000) is investigated in the thesis. As a result of this study, January 6, 2000, was initially predicted as the critical time on November 23, 1999. By adding each new day's data to the dataset, new critical time dates were obtained. The obtained critical time predictions extended from January 6, 2000, to February 25, 2000. The BIST-100 Index reached a level of 20,617.92 on January 17, 2000, closing the day at 18.458,25. The decline in the BIST-100 Index starting from January 17, 2000, indicated the bursting of the bubble. The BIST-100 Index only reached the same price level again in March 2004
Benzer Tezler
- Finansal piyasalarda spekülatif balonların varlığının sınanması
Testing the existence of speculative bubbles in financial markets
EDAMİ BEFA ÖZKARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonometriYıldız Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN AĞAN KARADUMAN
- Krizlerin ülke borsaları üzerine bulaşıcılık etkisi: 2015 Çin borsa krizi örneği
The contagion effect of crisis on countries' stock markets: The example of 2015 Chinese stock market crisis
NURETTİN ELLİALTIOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
BankacılıkBaşkent ÜniversitesiUluslararası Bankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL BABUŞCU
- Ajan bazlı finansal modelleme: İstanbul yapay borsası örneği
Agent based financial modeling: The case of Istanbul artificial stock market
ŞÜKRÜ CAN DEMİRTAŞ
- 2008 küresel ekonomik krizin Türkiye'de ihracata dayalı sektörlere olan etkileri
The impacts of 2008 global economic crisis cn Turkey's exporter sectors
İSMAİL ÇAKMAK
- Vadeli işlem piyasalarının makro ekonomik göstergeler üzerinde etkisi; Türkiye ile MENA ülkelerinin karşılaştırılması
Impact of futures markets on macroeconomic indicators: Comparison of Türkiye and MENA countries
SOLEİMAN GHAREHGHOOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVER DEMİRCİ