Çocukluk çağı üriner sistem taş hastalarında risk faktörlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of risk factors in childhood urinary stone patients
- Tez No: 822075
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET TEKCAN KARALI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Böbrek taşı, çocuk, nefrolitiazis, ürolitiazis, Kidney stone, child, nephrolithiasis, urolithiasis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Amaç: Üriner sistem taş hastalığı çocuklarda tüm yaş gruplarını etkileyebilen ve sıklığı artarak devam eden bir hastalıktır. Özellikle tekrarlama eğilimi gösteren böbrek taşları yetersiz tedavi edildiğinde önemli morbidite nedenidir. Üriner sistem taşlarının oluşumuna neden olan risk faktörleri, taş kuşağında yer alan ülkemizde, her bölgeye, yaş, cinsiyet ve genetik etkenlere göre değişkenlik göstermektedir. Biz çalışmamızda Orta Karadeniz Bölgesi için referans merkezi olan, OMÜ Çocuk Nefroloji polikliniğinde böbrek taşı tanısı ile takip edilen hastaların klinik ve laboratuvar bulgularını inceleyerek, bölgemizdeki risk faktörlerini belirlemeyi, takip ve tedavi sonuçlarını ortaya koymayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 1 Ocak 2018-31 Aralık 2021 tarihleri arasında böbrek taşı tanısı ile polikliniğe başvuran, 0-18 yaş arasında olgular dahil edildi. Dosyalar geriye dönük olarak incelendi, hastaların demografik, klinik, laboratuvar ve tedavilere ait verileri kaydedildi. Bulgular: Çalışma kapsamındaki 163 olgunun %59.5'i erkekti. Başvuru sırasında ortanca yaş 22.9 ay (1-196 ay), tanı için ortanca yaş 11 ay olarak belirlendi. Olguların %74.8'inin nefrolityazis (taş boyutu > 3 mm) ile takip edildiği, %72.4'ünün birden fazla taşı olduğu, taşların çoğunun renal parankim-kaliks-pelvis yerleşimli olduğu (%94.4), mikrolityazisli (taş boyutu ≤3 mm) olguların çoğunun (%63.4) altı aydan küçük bebekler olduğu görüldü. Risk faktörleri olarak; Olguların %10.7'sinde prematüre doğum öyküsü, %75'inde ailede taş öyküsü, %28'inde eşlik eden renal ve sistemik hastalık, %12'sinde altta yatan fonksiyonel veya yapısal renal anomali tespit edildi. Olguların %70'inde en az bir metabolik risk faktörü tespit edilirken, en sık metabolik anormallik hiperkalsiüri (%36.2), daha sonra sırasıyla hipositratüri (%35.2), hiperoksalüri (%28.8) ve hiperürikozüri (%18.8) idi. Taş boyutu arasında ve cinsiyetler arasında metabolik risk faktörü açısından fark yoktu. Yaş gruplarına göre karşılaştırıldığında da hiperkalsiüri tüm yaş gruplarında benzer oranlarda idi (p=0.605). Hipositratüri esas olarak altı aydan büyük çocuklarda (p=0.016), hiperoksalüri ve hiperürikozüri iki yaştan büyük çocuklarda (sırasıyla p=0.003 ve p=0.001) belirgin olan metabolik anormallik olarak saptandı. Çalışmamızda taş analizi yapılan 33 hastanın analiz sonuçlarına göre en sık taş tipi kalsiyum oksalat taşı idi (25 hastada, %75.8). Cerrahi girişim yapılan hasta oranı %30.7 iken cerrahi yapılmadan izlenen hasta grubunun %77.3'üne ilaç tedavisi verilmişti. En sık verilen ilaç tedavisi potasyum sitrat (%97.6) idi. Bir yıllık izlem süresi sonunda hastaların %61'i, iki yıllık izlem süresi sonunda %68'i taşsız idi, mikrolityazis ile takipli 41 hastanın %43.9'unda altıncı ayda, %70.4'ünde ise 12. ayda, nefrolityazis ile takipli 72 hastanın %55.6'sında 12. Ayda taş tespit edilmedi. İlaç tedavisi kullanan ve kullanmayan hastalar taşsızlık oranı açısından karşılaştırıldığında aralarında istatiksel anlamlı fark tespit edilmedi (p=0.09). Hem bir yıllık izlem süresi hem de ortalama izlem süresi sonunda sonuçlara cinsiyetin bir etkisi yoktu (p değeri sırasıyla 0,699 ve 0.832). Mikrolityazis ve nefrolityazisli hastalar da ayrı gruplar halinde ilaç tedavisinin, taş rezolusyonuna etkisi açısından incelendiğinde aralarında istatiksel anlamlı fark tespit edilmedi (p değerleri sırasıyla 0.873 ve 0.282). Sonuçlar: Çalışmamızda, literatüre benzer şekilde olguların çoğu multiple, 3 mm'den büyük taşları olan erkek hastalardı. Bölgemiz için böbrek taşı açısından en sık saptanan risk faktörünün hiperkalsiüri olduğunu ve hipositratürinin altı aydan büyük çocuklarda, hiperoksalürinin iki yaşından büyük çocuklarda daha belirgin olan metabolik risk faktörleri olduğunu söyleyebiliriz. Bir yıllık izlem verilerine göre nefrolityazisli hastaların yarısında rezolüsyon gözlenirken, mikrolityazisli olgularda rezolüsyon oranı daha da yüksekti. Her iki grupta da ilaç tedavisi almanın ve cinsiyetin bu oranlar üzerinde etkisi saptanmadı. Mikrolityazisteki yüksek rezolüsyon oranları ve rezolüsyona ilaç tedavisinin etkisinin olmaması bize, konservatif destek tedavisi ile izlemin önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Objective: The prevalence of urinary system stone disease affects individuals across all age groups, including children, and its incidence is on the rise. Failure to adequately treat kidney stones, especially those prone to recurring, can result in significant morbidity. The risk factors associated with the development of urinary system stones differ depending on age, gender, genetic factors, and geographical location within our country. The objective of this study was to identify region-specific risk factors by analyzing clinical and laboratory findings of kidney stone patients from the OMU Pediatric Nephrology Clinic, a prominent facility in the Central Black Sea region, while also evaluating their follow-up and treatment outcomes. Materials and Methods: The study included individuals between the ages of 0 and 18 who were diagnosed with kidney stones and visited the outpatient clinic from January 1, 2018, to December 31, 2021. Patient records were retrospectively examined to collect demographic, clinical, laboratory, and treatment-related information. Results: Among the 163 patients included in the study, 59.5% were male. The median age at presentation was 22.9 months (range: 1-196 months), and the median age at diagnosis was 11 months. Most cases (74.8%) were followed up for nephrolithiasis (stone size > 3 mm), and 72.4% had multiple stones. The majority of cases of microlithiasis (stone size ≤ 3 mm) were observed in infants younger than six months, and a significant proportion of stones (94.4%) were located in the renal parenchyma, calyx, and pelvis. Risk factors identified included a history of premature birth in 10.7% of cases, a family history of stones in 75% of cases, associated renal and systemic conditions in 28% of cases, and underlying functional or structural renal anomalies in 12% of cases. Metabolic risk factors were identified in 70% of cases, with hypercalciuria (36.2%) being the most common, followed by hypocitraturia (35.2%), hyperoxaluria (28.8%), and hyperuricosuria (18.8%). There were no significant differences in metabolic risk factors between stone sizes or between genders. Hypercalciuria was equally prevalent in all age groups (p=0.605). Hypocitraturia was primarily observed in children older than six months (p=0.016), while hyperoxaluria and hyperuricosuria were more common in children older than two years (p=0.003 and p=0.001, respectively). Among the 33 patients who underwent stone analysis, calcium oxalate stones were the most common type (25 patients, 75.8%). Surgical intervention was performed in 30.7% of patients, while 77.3% of the conservative management group received medical drug treatment. Potassium citrate was the most frequently prescribed medication (97.6%). After one year of follow-up, 61% of patients were stone-free, which increased to 68% after two years. For patients with microlithiasis, stones were not detected in 43.9% at six months and in 70.4% at twelve months of follow-up. Among patients with nephrolithiasis, stones were not detected in 55.6% at twelve months of follow-up. There was no statistically significant difference in stone resolution rates between patients who received medication and those who did not (p=0.09). Gender did not affect stone-free rates at both one-year and mean follow-up periods (p values: 0.699 and 0.832, respectively). When evaluating the effect of medication on stone resolution separately in patients with microlithiasis and nephrolithiasis, no statistically significant difference was found (p values: 0.873 and 0.282, respectively). Conclusion: Consistent with existing literature, the majority of our cases exhibited multiple stones larger than 3 mm and were predominantly male. In our region, hypercalciuria was identified as the most common risk factor for kidney stones, while hypocitraturia was more prevalent in children older than six months, and hyperoxaluria and hyperuricosuria were more notable in children older than two years. Based on one-year follow-up data, approximately half of the patients with nephrolithiasis achieved stone resolution, with even higher rates observed in patients with microlithiasis. The use of medication and gender did not significantly impact stone resolution rates in either group. The significant rates of stone resolution in microlithiasis and the limited impact of medication emphasize the importance of conservative supportive treatment and ongoing monitoring.
Benzer Tezler
- 2018-2023 yılları arasında takip edilen çocukluk çağı üriner sistem taş hastalarında etiyoloji ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of etiology and risk factors in childhood urinary system stone patients followed between 2018-2023
FATMA İSPİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKocaeli ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BAHA AYTAÇ
- Çocukluk çağı üriner sistem taş hastalığının klinik ve metabolik özelliklerinin retrospektif değerlendirilmesi
A retrospective study of clinical and metabolic characteristics of children diagnosed with urolithiasis
GÜLDEN TUNA BUDUNOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
NefrolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN ÖZKAYA
- Çocukluk çağı üriner sistem taş hastalığının değerlendirilmesi
Evaluation of childhood urinary stone disease
MEHTAP ALTUNTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BÜLBÜL
- Çocukluk çağı üriner sistem taş hastalığında idrardaki makromoleküler inhibitörlerin rolü
The role of urinary inhibitory macromolecules in childhood urolithiasis
HANDAN YAŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2000
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTÜL NOYAN
- İki yaş altı üriner sistem taş hastalığı olan çocukların klinik ve laboratuvar özelliklerinin araştırılması
Investigation of clinical and laboratory characteristics of urinary stone disease in children between 0-2 years
NECLA ÜNAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN ÇALTIK YILMAZ