Geri Dön

İcra ve notasyon uyumu açısından Türk halk müziği notasyon anlayışlarının incelenmesi

Examination of Turkish folk music notation approaches in terms of the unity of performance and notation

PDF İndir

  1. Tez No: 823427
  2. Yazar: TUNAHAN BALLİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNAN AYYILDIZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ
  10. Enstitü: Müzik ve Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çalgı Eğitimi Ana Sanat Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 325

Özet

Bu tez çalışmasında, Türk Halk Müziği'nde notasyon ve icra uyumu çeşitli yöntemlerle ele alınmış, icra uygulamalarının notasyon unsurları ve anlayışları çerçevesinde yazıya nasıl aktarıldığı incelenmiştir. Yapılan incelemelerle örnekleme dahil edilen notasyon örnekleri kullanılarak icra ve notasyon üzerine durum tespiti yapmak amaçlanmıştır. THM notasyon anlayışlarında icra özelliklerinin gösterimi bakımından notasyon unsurlarının ne şekilde kullanıldığını inceleyen bu araştırmada, tarama modeli; fenomenolojik, etnografik ve sanat temelli araştırma desenleri; literatür taraması ve doküman analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada tercih edilen veri toplama yöntemi, araştırma deseni ve araştırma modeli, bu tezin dört başlıkla şekillenmesinde etkili olmuştur. Bu başlıklar; Giriş, Müzik Yazılarının Kısa Tarihçesi, Notasyon ve Türk Halk Müziği, Sonuç şeklinde adlandırılmıştır. Çalışmanın kapsamı, niteliği, hedefi, yöntemi, problemi, evreni, örneklemi ve sınırlılıkları“Giriş”başlığı altında detaylıca ele alınmıştır. Çalışmada kullanmak için tercih edilen terminolojik unsurlar gerekçeleriyle birlikte yine aynı bölümde açıklanmıştır. Tezin giriş bölümünde müzik yazılarının tanımı, amacı, işlevi, müzik yazı sistemilerinin gereksinimlerinden kısaca bahsedilmiş, konuyla ilgili alanyazında mevcut bilgilere yer verilmiştir. Bu bölümde, okuyucuya konu hakkındaki genel bilgilerin verilmesi amaçlanmıştır. Sonraki başlıkta müzik yazılarının kısa tarihçesi Batı müziği ve Türk müziğinde kullanımlarına göre iki alt başlıkla ele alınmıştır. Batı müziğinde kullanılan müzik yazıları; harf yazıları, harf-şekil yazıları, nota yazıları ve tablaturlar olmak üzere dört ayrı grupta incelenmiştir. Türk müziğinde kullanılan müzik yazıları ise harf yazıları, harf-şekil yazıları ve nota yazıları olmak üzere üç ayrı grupta ele alınmıştır. Bu bölümde daha çok kronolojik bir şekilde notalama sistemlerinden bahsedilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, ilgili alanyazında yer alan Türk Halk Müziği notasyonları özelindeki bilgiler derlenerek sunulmuştur. Anadolu'da yapılan ilk derleme çalışmalarının ardından yayımlanan notasyon örneklerinden, notasyon üzerine yapılan çalışmalardan, bazı toplantılarda notasyonla ilgili gündem maddelerinden bahsedilmiştir. Türk Halk Müziği notasyonlarında notasyon unsurlarının kullanımının ele alındığı üçüncü bölümün ilk alt başlığında her notasyon unsuru ayrı bir başlık olarak ele alınmış, notasyon unsurlarının Avrupa notasyon sistemi ve Türk Halk Müziği'nde kullanıldığı işlevler verilmiştir. Çoğunluğu Cumhuriyet Dönemi olmak üzere çeşitli dönemlerde geliştirilen notasyon anlayışları, çalışmanın üçüncü bölümünde yer alan“Türk Halk Müziği'nde Notasyon Anlayışları”başlığı ile incelenmiştir. Bu bölümde yapılan incelemelerde Charles Seeger, Erol Parlak ve Matthew Warren tarafından yapılan sınıflandırmalardan faydalanılmıştır. Seeger'in“kuralcı”ve“tanımlayıcı”, Parlak'ın“tespit”ve“icra”, Warren'in ise“yapısalcı”ve“yapısökümcü”notasyon sınıflandırmaları ile THM notasyonlarında notistlerin notasyon yaklaşımları ele alınmıştır. İcra kayıtları ile notasyon örneklerinin karşılaştırıldığı ve belirsizlik, kimlik, zaman-mekan ilkeleri üzerinden bazı bulguların verildiği bölüm, İcra ve Notasyon Uyumu Açısından Türk Halk Müziği Notasyonları olarak başlıklandırılmıştır. Bu başlık altında özellikle aynı eserin farklı kişi/kurum tarafından derlenmiş kayıtları ve yazılmış notasyon örnekleri, tespit edilmiş, yorumlanmış ve değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde, elde edilen bulgular hedefler ve problemler doğrultusunda ele alınarak yorumlanmıştır. Yapılan çalışmada; notasyonun detay durumu, perde gösterme yöntemi ve tarihsel süreçler gibi etmenlerin notasyonların sınıflandırılmasında etkili olduğu, Türk Halk Müziği'nde notasyon anlayışlarının belli bir gelişim çizgisinde ilerlediği, notasyon anlayışlarının Charles Seeger, Erol Parlak ve Matthew Warren tarafından yapılan sınıflandırmalarda belli karşılıklarının olduğu, Türk Halk Müziği notasyonlarında farklı dönemlerde bazı yaklaşımların benimsendiği ve benimsenen yaklaşımlardan yeni anlayışların ortaya çıktığı, eğitim alanında yazılan notasyonlarda betimsel işaretlere sıkça yer verilirken analiz ve icra notasyonlarında betimsel unsurların daha az kullanıldığı, analiz notasyonlarında yeni transkript veya belli transkriptlerin renklendirilmiş versiyonlarından faydalanıldığı, dinamik ve artikülasyon başta olmak üzere bazı notasyon unsurlarının kullanılmadığı veya az sayıda kullanıldığı, notasyonlarda bu gibi belirsiz unsurların icracı tarafından yorumlanmaya müsait olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

In this thesis study, the relationship between notation and performance in Turkish Folk Music has been examined using various methods, and how performance practices are transferred to writing within the framework of notation elements and concepts has been investigated. The aim was to make an assessment of performance and notation based on the examinations conducted, using notation examples included in the sampling. In this research, which examines how notation elements are used in representing performance characteristics in THM notation concepts, scanning model, phenomenological, ethnographic, and art-based research designs, literature review, and document analysis methods were employed. The preferred data collection method in the research, research design, and research model have been influential in shaping this thesis with seven headings: Introduction, A Brief History of Music Writing, Notation and Turkish Folk Music, Usage of Notation Elements in Turkish Folk Music, Notation Concepts in Turkish Folk Music, Turkish Folk Music Notations in terms of Performance and Notation Unity, and Conclusion. The scope, nature, objective, method, problem, universe, sample, and limitations of the study have been thoroughly discussed under the“Introduction”section. The terminological elements preferred for use in the study have also been explained in the same section, along with their justifications. In the introduction section, a definition of music writing, its purpose, function, and the requirements of music writing systems have been briefly discussed, and existing information in the literature on the subject has been presented. The aim of this section is to provide the reader with general information about the topic. In the following section, the brief history of music writing has been examined under two subheadings: Western music and Turkish music. The music writings used in Western music have been analyzed in four separate groups: letter writings, letter-shape writings, note writings, and tablatures. The music writings used in Turkish music, on the other hand, have been discussed in three separate groups: letter writings, letter-shape writings, and note writings. This section mainly discusses notation systems chronologically. In the third chapter of the study, information specific to Turkish Folk Music notations in the relevant literature has been compiled and presented. Mention has been made of notation examples published after the first compilation studies conducted in Anatolia, studies on notation, and agenda items related to notation in some meetings. In the fourth chapter, which addresses the usage of notation elements in Turkish Folk Music notations, each notation element has been treated as a separate heading, and the functions of notation elements in the European notation system and Turkish Folk Music have been provided. The fifth chapter of the study examines the notation concepts in Turkish Folk Music, mostly developed in various periods, using the heading“Notation Concepts in Turkish Folk Music.”In the examinations conducted in this chapter, classifications made by Charles Seeger, Erol Parlak, and Matthew Warren have been utilized. Seeger's“prescriptive”and“descriptive,”Parlak's“identification”and“performance,”and Warren's“structural”and“deconstructive”notation classifications, as well as notation approaches of notists in THM notations, have been discussed. The section comparing performance recordings with notation examples and presenting some findings based on the principles of uncertainty, identity, and time-space is titled“Turkish Folk Music Notations in terms of Performance and Notation Unity.”Under this heading, particularly different recordings and written notation examples of the same composition, compiled by different individuals/institutions, have been identified, interpreted, and evaluated. In the conclusion section of the study, the findings are interpreted in line with the objectives and problems. In this thesis study, the singular scanning model was used as the research model. In order to determine various parameters related to THM notations, the answer to the question“What is the situation?”was sought in all units of the study. In the section where the short history of music writings is examined, it is observed that theoretical or performance-oriented systems were developed, letter writings were used for many years in Turkish music, different systems were tried during the transition process to the European notation system in Turkish music, and new systems are still being developed to express music. The findings obtained can be accepted as the answer to the question“What is the situation?”The section on notation and Turkish Folk Music, on the other hand, reveals that there have been various discussions about THM notations throughout history. In the case of the usage of notation elements in Turkish Folk Music notations, it is observed that notation elements are used either for their own functions or for different functions assigned to them. The situation in THM notation approaches is discussed in terms of how performance is transcribed into notation, what to consider in the notation process, and the notation approach of the notator. The current situation in this regard is that two methods used in notation, dictation by mouth and dictation from recording, have an influence on the formation of notation understanding, different performance characteristics are emphasized by notators, and as a result, notation approaches are the written representation of the notator's approach to performance. In the written/auditory recordings examined in terms of the unity of performance and notation, it is observed that some notation elements are not provided in the transcribed melodies, which necessitates the interpretation of certain performance practices by subsequent performers. This situation is considered as“uncertainty”within the scope of the thesis. In this study, phenomenological, ethnographic, and art-based research designs were used as research designs. The perspectives of individuals were evaluated in examining Turkish Folk Music notation approaches, and this was achieved through the use of phenomenological research design. Ethnographic research design was chosen as a necessity of the research subject. It was observed that deconstructive personal approaches in THM notations gradually became a structural form over time. This situation was considered as a naturally occurring cultural approach, and in this context, ethnographic research design was used. Art-based research design was also preferred, similar to ethnographic research design, due to the structure of the study. Some of the examples examined within the scope of the study consist of instrumental methods used for educational purposes. In these methods, the use of notation elements and descriptive transcripts produced for the realization of the desired performance were determined, interpreted, and evaluated. This approach in the research is referred to as“art-based research”in the literature. In this study, literature review and analysis of obtained documents continued for data collection. Document analysis was preferred as the data collection method, which provided benefits in investigating the studies of individuals and institutions that cannot be directly accessed. In addition, it was considered that document analysis was the best method to obtain this data, which does not require natural or artificial environment examination and does not require personal interviews. As a result of the determined method and conducted research, numerous documents, audio recordings, and notation examples were obtained. The study reveals that the level of detail in notation, pitch representation methods, and historical processes have an impact on the classification of notations. It is observed that there is a certain progression in the understanding of notation in Turkish Folk Music, and the classifications made by Charles Seeger, Erol Parlak, and Matthew Warren have corresponding interpretations in notation approaches. Furthermore, the study finds that different approaches have been adopted in Turkish Folk Music notations during different periods, leading to the emergence of new understandings. In educational notations, descriptive symbols are frequently used, while analytical and performance notations use fewer descriptive elements. Analysis notations often rely on new transcriptions or colored versions of specifictranscriptions. It is also noted that certain notation elements such as dynamics and articulation are either not used or used sparingly in some notations, allowing for more ambiguous interpretation by performers. These findings contribute to understanding the relationship between Turkish Folk Music notations and performance.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    149286

    Türk Cami musikisi ile mukayeseli olarak İstanbul Gayr-ı Müslimlerinde mabed musikisi

    A comparison between Turkish mosque music and non-muslim's temple music in İstanbul

    MEHMET SAFA YEPREM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    DinMarmara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. NURİ ÖZCAN

  2. Tez No

    393038

    Fiziksel çevrenin kamusal alan kullanımına olan etkisinin davranış örüntüleri kavramı üzerinden sosyal medya aracılığıyla incelenmesi: Caddebostan Sahili alan çalışması

    The impact of the physical environment on the use of public space through behavior patterns via social media: Case study of Caddebostan Coastline

    ECEM ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR

  3. Tez No

    588349

    Accuracy assessment of polar motion and universal time (UT1) observed by VLBI at sub-diurnal periods

    VLBI ile gün-içi periyotlarda izlenen kutup gezinmesi ve evrensel zamanın (UT1) doğruluk değerlendirmesi

    MEHMET FİKRET ÖCAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Astronomi ve Uzay BilimleriHacettepe Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİL TEKE

  4. Tez No

    847477

    Türkiye'nin halk müziği makamlarındaki mikroton içeren dizilerin klasik gitara uygulanması ve armonizasyonu

    Application and harmonization of microtone containing scales in Turkish folk music maqams to classical guitar

    BAHAR ADIGÜZEL SALA

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MüzikSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERDAR ÇELİK

    PROF. DR. TOLGAHAN ÇOĞULU

  5. Tez No

    836660

    Neşet Ertaş'ın saz icrasındaki tavır özelliklerinin incelenmesi

    Investigation of characteristics of personal saz style in Neşet Ertaş's saz performance

    HÜSEYİN YEŞİLYURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ

    Çalgı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SİNAN AYYILDIZ

Geri Dön